"Μία Μόνο Γη", ο μοναδικός πλανήτης μας σε κίνδυνο

Άραγε έχει πλέον κάποια ιδιαίτερη αξία και μπορεί να αλλάξει κάτι στην καθημερινή ζωή των πολιτών και στον περιορισμό της διακινδύνευσης της ίδιας της επιβίωσης και ύπαρξης του πλανήτη μας, ο εθιμοτυπικός πλέον γιορτασμός της Παγκόσμιας Ημέρας Περιβάλλοντος στις 5 Ιουνίου. Φοβούμαι ότι έχουμε ξεπεράσει ορισμένα όρια και ίσως η πορεία είναι ανεπίστρεπτη.  Δυστυχώς  η κυριαρχία της ξέφρενης και χωρίς όρια και περιορισμούς οικονομικής εκμετάλλευσης των φυσικών και άλλων πόρων του πλανήτη μας, έχει φέρει πλέον το περιβάλλον σε τεράστιο κίνδυνο και κρίση και οδηγούμαστε σε υποβάθμιση και ‘’εξάντληση’’ του με συνέπεια η διατηρήσιμη ζωή στο μέλλον να τίθεται σε αμφιβολία.       

Η ατμοσφαιρική ρύπανση, παρά τις βοηθούσες νέες τεχνολογίες, καθιστά τον αέρα που αναπνέουμε προβληματικό για όλους και ιδιαίτερα ταλαιπωρούνται φτωχά λαϊκά στρώματα σε όλο τον κόσμο, που ζουν σε υποβαθμισμένες περιοχές.  Ο πληθυσμός αυτός από την άλλη δεν διαθέτει σύγχρονη και ενεργειακά ανθεκτική κατοικία, δυσκολεύεται στην πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας (που ολοένα και υποβαθμίζονται  και σε κάποιες περιπτώσεις ιδιωτικοποιούνται), ενώ οι ευκαιρίες απασχόλησης ιδιαίτερα για τους νέους είναι περιορισμένες και σε αρκετές περιπτώσεις σε θέσεις χαμηλά αμειβόμενες.      

Η κλιματική αλλαγή έχει πλέον ‘’θεριέψει’’ και συνεχίζει μια επιβαρυντική πορεία για τον πλανήτη μας και την ανθρωπότητα, ενώ φαίνεται να καθίσταται ιδιαίτερα δύσκολος ο στόχος να περιοριστεί η υπερθέρμανση του πλανήτη μας, η άνοδος δηλαδή της θερμοκρασίας του στον 1.5 Βαθμό Κελσίου σε σχέση με την προ-βιομηχανική περίοδο.   

Η συχνότητα εμφάνισης των ακραίων καιρικών φαινόμενων, οι πλημμύρες, οι καύσωνες κ.α. , έχει αυξηθεί, ως αποτέλεσμα της κλιματικής αλλαγής και μαζί με άλλα φαινόμενα και πρακτικές (π.χ. πυρκαγιές, υπερβόσκηση κλπ.) έχουν οδηγήσει σε ερημοποίηση ή απειλούν προς αυτή την κατεύθυνση περιοχές και στη χώρα μας, στην ανατολική Μεσόγειο  και στον πλανήτη μας.  

Οι πόροι του πλανήτη μας είναι περιορισμένοι, παρόλα αυτά υφίστανται μια τεράστια πίεση για ‘’αξιοποίηση’’, υποβαθμίζονται και περιορίζονται, ενώ και τα διάφορα οικοσυστήματα βρίσκονται σε μεγάλο κίνδυνο. Οι απαιτήσεις μας από τον πλανήτη μας είναι πολύ μεγαλύτερες από τις δυνατότητες του και εκπέμπει ένα τεράστιο SOS. Διερωτάται κανείς, τι άραγε θα κληρονομήσουμε στα παιδιά μας και τα εγγόνια μας;  

Στον βωμό της αδηφάγας λογικής, του όλα είναι για εκμετάλλευση και αξιοποίηση, ακόμη και περιοχές ιδιαίτερου φυσικού κάλους ‘’θυσιάζονται’’ στο βωμό της κερδοφορίας (π.χ. οικόπεδα στον Αστέρα Βουλιαγμένης, πολύ μεγάλη επέκταση μαρίνας στον κόλπο Βουλιαγμένης)!!!. Ξέρετε δεν είναι τα πάντα για ανάπτυξη και αξιοποίηση……   Κάποια μέρη που η φύση τα ‘’προίκισε’’  να είναι ιδιαίτερα ή πρέπει να αφήνονται όπως έχουν και να προστατεύονται ή οι όποιες παρεμβάσεις να είναι πολύ ήπιες.  Γενικά σε ένα τόπο περιορισμένης έκτασης και ταυτόχρονα μοναδικού και ιδιαίτερου φυσικού κάλους θα πρέπει  παρεμβάσεις μεγάλης κλίμακας να είναι απαγορευτικές ή να μην υπάρχουν καθόλου.   

Είναι πλέον επιτακτική ανάγκη να ζούμε και να αναπτυσσόμαστε με ένα βιώσιμο τρόπο και η διατήρηση, η προστασία και η βιωσιμότητα του περιβάλλοντος να μην είναι μια γενικόλογη διακήρυξη, αλλά να αποτελεί ένα μόνιμο και αναπόσπαστο τμήμα οποιασδήποτε πολιτικής ανάπτυξης, διαχείρισης και μελλοντικού σχεδιασμού. Σε κάθε δηλαδή πράξη οικονομικού αποτελέσματος να είναι υποχρεωτική η συνεξέταση και συμπερίληψη των περιβαλλοντικών επιπτώσεων και του ανθρακικού αποτυπώματος.   

Οι  17 Στόχοι Βιώσιμης Ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών δυσκολεύονται ολοένα και δυστυχώς η υλοποίηση τους καθυστερεί , πράγμα που επηρεάζει περισσότερο τους φτωχούς και ευάλωτους ανθρώπους και κοινότητες, αφού τους αποστερεί την πρόσβαση σε αγαθά και υπηρεσίες που έχουν ανάγκη. Οι παραπάνω στόχοι μόνο σε ένα πλαίσιο υγιούς και βιώσιμου πλανήτη, με αντιμετώπιση της ρύπανσης, της κλιματικής αλλαγής και της  απώλειας της βιοποικιλότητας, μπορούμε να ελπίζουμε ότι θα προωθούνται και θα υλοποιούνται προς όφελος της ανθρωπότητας και του κάθε ανθρώπου χωριστά.   

Οι κοινωνίες των πολιτών, οι περιβαλλοντικές οργανώσεις, οι πολιτικές κινήσεις και τα ρεύματα ιδεών  και τα ανάλογα σχήματα με επικέντρωση στο περιβάλλον και τη βιώσιμη ανάπτυξη στην Ευρώπη και όλο τον κόσμο, θα πρέπει να εντείνουν τις προσπάθειες και τους αγώνες τους, προκειμένου συνεχώς να πιέζονται οι κυβερνήσεις και να δίνουν προτεραιότητα σε πολιτικές και δράσεις για δίκαιη βιώσιμη περιβαλλοντική ανάπτυξη και προστασία. Απαιτείται ουσιαστική αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, με ανάπτυξη ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, που τα οφέλη τους θα φτάνουν στον κάθε πολίτη χωριστά και στις φτωχές και ευάλωτες κοινότητες, αλλά και σε δυναμικές ομάδες που θέλουν να διακριθούν  στην ομαδική επιχειρηματική προσπάθεια με περιβαλλοντική ευαισθησία και καινοτόμες ιδέες.     

Ο δρόμος που έχουμε μπροστά μας είναι δύσβατος, ανηφορικός και δύσκολος. Αξίζει όμως να τον διαβούμε με συλλογικές προσπάθειες, γιατί αφορά τη ζωή μας, το περιβάλλον, το ίδιο το σπίτι μας που είναι ο ένας και μοναδικός Πλανήτης Γη.

Νίκος Καραταράκης DIC, MSc, MBA

Μετεωρολόγος - Περιβαλλοντολόγος