Της Κατερίνας Μυλωνά
Περπατούν στον δρόμο και ακόμα συναντούν στο διάβα τους συντρίμμια… Έναν χρόνο μετά από τον σεισμό της 27ης Σεπτεμβρίου 2021, εκκρεμούν ακόμα κατεδαφίσεις, φάκελοι για τις επιδιορθώσεις των σπιτιών… Η γραφειοκρατία κάνει για ακόμα μια φορά το "θαύμα" της και σημειώνονται τρομερές καθυστερήσεις, με αποτέλεσμα άνθρωποι να μένουν ακόμα σε οικίσκους, ενώ ένας περίπατος σε πολλά σημεία των σεισμόπληκτων περιοχών κρίνεται ακόμα και επικίνδυνος…
Ο δήμαρχος Μινώα Πεδιάδος, κ. Μανώλης Φραγκάκης, θεωρεί πως είναι ανάγκη να τρέξουν οι διαδικασίες για το Ειδικό Χωρικό Σχέδιο, για το οποίο ο σεισμός θα μπορεί να θεωρηθεί μία ευκαιρία για να κτιστεί η περιοχή από την αρχή.
Μόλις ο Εγκέλαδος επισκέφτηκε το Δήμο, δόθηκε προτεραιότητα στα σχολεία. Σύμφωνα με τον κ. Φραγκάκη σε έναν μήνα ξεκίνησαν τα δια ζώσης μαθήματα σε όλα τα σχολεία και γνώμονας ήταν να μη φοβούνται οι μαθητές να επιστρέψουν στα θρανία. Οι 9 από τις 19 σχολικές μονάδες του Δήμου υπέστησαν σοβαρά κτηριακά προβλήματα.
Εκκρεμούν εργασίες στο 1ο Δημοτικό Αρκαλοχωρίου, το Γυμνάσιο Αρκαλοχωρίου και το Δημοτικό Θραψανού, ένα ιστορικό κτήριο, για το οποίο λόγο έχει και η Αρχαιολογία.
Όσο αφορά στα σχολεία στο Αρκαλοχώρι, από πλευράς δημοτικής αρχής, με τη σύμφωνη γνώμη των γονέων και κηδεμόνων, ασκούνται πιέσεις στις Κτηριακές Υποδομές για να γκρεμιστεί το κτήριο και να κτιστεί από την αρχή. Στόχος είναι να μπορεί να φιλοξενήσει περισσότερα παιδιά, με δεδομένο ότι λόγω αεροδρομίου ο πληθυσμός της περιοχής αναμένεται να αυξηθεί.
Μεγάλο «αγκάθι» στην προσπάθεια ανοικοδόμησης της περιοχής είναι το γεγονός ότι οι κατεδαφίσεις των ετοιμόρροπων κτηρίων προχωρούν με ρυθμούς χελώνας. Για να ολοκληρωθούν οι διαδικασίες, απαιτείται μία χρηματοδότηση της τάξης των 5 εκ ευρώ.
Μεταξύ άλλων, η περισυλλογή των αδρανών υλικών αποτελεί μεγάλο πρόβλημα.
Οι επιχειρήσεις του Δήμου χρειάζονται οικονομική ενίσχυση, κάποιες δεν επιχορηγήθηκαν ή δεν έλαβαν αξιόλογο ποσό προκειμένου να μπορέσουν να σταθούν και πάλι στα πόδια τους.
Η δημοτική αρχή θεωρεί πως ο σεισμός θα μπορέσει να αποτελέσει μία ευκαιρία για να στηθεί από την αρχή η περιοχή, μέσα από το Ειδικό Χωρικό Σχέδιο. Να υπάρχει χώρος για πλατείες, παιδικές χαρές, να χαραχθούν μεγάλοι δρόμοι με πεζοδρόμια, να γίνει το Αρκαλοχώρι μία μοντέρνα πόλη.
Θα μπορούσε, με τη σύμφωνη γνώμη των δημοτών, να γίνει μία ανταλλαγή οικοπέδων, ώστε η ανέγερση των νέων κατοικιών να γίνει οργανωμένα.
Ο κ. Φραγκάκης κρούει τον κώδωνα του κινδύνου όσο αφορά στην έλλειψη χρηματοδότησης και αναφέρει πως στο τέλος ο Δήμος κινδυνεύει να μείνει χωρίς χρήματα αλλά και εργολάβους, αφού δεν έχουν αποπληρωθεί για όσα έχουν γίνει ως σήμερα.
Σε ικανοποιητικό βαθμό έχουν αποκατασταθεί οι δημόσιες υποδομές και τα δίκτυα στον Δήμο Αρχανών- Αστερουσίων, σύμφωνα με τον δήμαρχο, κ. Μανώλη Κοσοσάλη.
Μετά το χτύπημα του Εγκέλαδου, χρειάστηκαν 45 οικίσκοι και έγιναν οικισμοί σε Μελέσες, Χουδέτσι, Λιγόρτυνο, Τεφέλι, Αποσελέμη και Καλύβια. Ο Δήμος έφτιαξε τους 10 οικίσκους και τους 35 έστειλε το Υπ.Υποδομών, μένουν ακόμα 2 στα Καλύβια και 1 στο Τεφέλι.
Για τις ανάγκες των σχολείων, εστάλησαν 7 λυόμενες αίθουσες, 4 στο Τεφέλι και 3 στο Μεταξοχώρι.
Ο δήμαρχος τονίζει πως τα παιδιά δεν έχασαν ούτε μία μέρα μάθημα, ο Δήμος φρόντισε να μεταφερθούν οι μαθητές σε δημοτικά κτήρια και να συνεχίσουν τα μαθήματα απρόσκοπτα. Σημειώνει πως πριν από τον σεισμό, ο Δήμος είχε προχωρήσει στη στατική ενίσχυση των σχολικών κτηρίων, για αυτό και δεν προκλήθηκαν εκτεταμένες ζημιές.
Τα προβλήματα στα δίκτυα ύδρευσης και άρδευσης έχουν λυθεί, έχει δημοπρατηθεί το κομμάτι της αποκατάστασης του οδικού δικτύου που έχει αναλάβει η περιφέρεια και το επόμενο διάστημα θα ολοκληρωθεί.
Όσο αφορά στη σίτιση των σεισμόπληκτων, ως το τέλος της άνοιξης ο Δήμος είχε προσφέρει 61.000 μερίδες φαγητού.
Όσο αφορά στη διαδικασία της κατεδάφισης, έχουν ήδη πέσει 52 ετοιμόρροπα παλιά και εγκαταλελειμμένα σπίτια κοντά σε κοινόχρηστους και κοινωφελείς χώρους που ήταν επικίνδυνα και πέντε σπίτια στο «κόκκινο» με πρωτόκολλα κατεδάφισης. Υπάρχουν πρωτόκολλα για άλλα 70 σπίτια και ο κ. Κοκοσάλης ζήτησε από το Υπουργείο να δοθεί άμεση χρηματοδότηση880.000 ευρώ για να ολοκληρωθεί αυτή η διαδικασία.
Χωλαίνει το θέμα των εγκρίσεων των φακέλων των ανθρώπων που θέλουν να επιδιορθώσουν τα σπίτια τους, λόγω της γραφειοκρατίας.
«Δε θέλουμε να είμαστε ισοβίτες σε κοντέινερ»
«Όσο αφορά στις αποζημιώσεις, είμαστε στο σημείο μηδέν», αναφέρει χαρακτηριστικά ο πρόεδρος του Συλλόγου Σεισμόπληκτων Δήμου Μινώα Πεδιάδας "Η Ελπίδα", κ. Κώστας Γκαντάτσιος.
Πάγιο αίτημα του συλλόγου είναι να αλλάξει το τιμολόγιο των εργασιών, κάτι που έγινε, όμως, σε βαθμό που δεν ικανοποιεί τις πραγματικές ανάγκες του κόσμου. Έτσι, πολλοί δικαιούχοι δε θα καταθέσουν καν φάκελο, δεδομένου ότι οι αυξήσεις στα υλικά είναι πολύ μεγάλες.
Συνολικά, έχουν κατατεθεί 6.000 με 7.000 φάκελοι και μέχρι σήμερα έχει προχωρήσει η διαδικασία για μόλις ένα 3% με 4%.
Οι σεισμόπληκτοι ζητούν απλοποίηση των διαδικασιών για τα κτήρια που έχουν υποστεί μικρής έκτασης ζημιές, όσα είναι «πράσινα» να μην απαιτείται σύσταση φακέλου, κάτι που είναι κοστοβόρο και χρονοβόρο.
Ακόμα, πολλοί δικαιούχοι δεν έχουν πάρει ακόμα την οικοσκευή, το πρώτο βοήθημα που ήρθε.
Αίτημα αποτελεί η απαλλαγή από τον ΦΠΑ σε όλα τα παραστατικά των εργασιών, κάτι που θα λειτουργήσει ως μέτρο ανακούφισης.
Οι σεισμόπληκτοι ζητούν να ανοίξει ξανά η Αρωγή για την οικοσκευή, να διορθωθούν τυχόν λάθη και να ανοίξει η επιδότηση ενοικίου, την οποία έχουν λάβει μόλις 200 άτομα.
Ο κ. Γκαντάτσιος επισημαίνει πως οι κατεδαφίσεις καθυστερούν και ελλοχεύουν κίνδυνοι ακόμα και σε σημεία, από όπου περνούν μαθητές.
«Ζητάμε ασφαλή, γερά σπίτια, να δοθούν χρήματα εκεί, όπου υπάρχουν πραγματικές ανάγκες. Δε θέλουμε ένα… μέικ απ σπιτιών, πρόχειρες διαδικασίες. Όσοι έλαβαν κάτι που δε δικαιούνται να το επιστρέψουν και να αποδοθούν ευθύνες, όπου επιβάλλεται. Θέλουμε ο σεισμός να γίνει μία χρυσή ευκαιρία αλλά γίνεται ένας μόνιμος εφιάλτης. Οι διαδικασίες μπορεί να πάρουν πάνω από 10 χρόνια για να ολοκληρωθούν, κάποιοι δε θα ξαναδούν ποτέ το σπίτι τους, δε θα γυρίσουν στις δουλειές τους ή τον τόπο τους. Στην απογραφή είδαμε μια αιμορραγία της τάξης του 20%. Αυτό δε διορθώνεται με μερεμέτι», αναφέρει και τονίζει πως «δε θέλουμε να είμαστε ισοβίτες σε κοντέινερ, δε γίνονται αυτά σε μια ευνομούμενή πολιτεία».
Δείτε επίσης:
Ο σεισμός που σημάδεψε ζωές - Οδοιπορικό του Cretalive στις σεισμόπληκτες περιοχές
Τα σεισμόπληκτα χωριά ζητούν να αναγεννηθούν!
Γ. Παπαδόπουλος στο Cretalive: "Ηταν ένας σεισμός που συμβαίνει μία φορά στα 100 χρόνια"
Η ιστορία της Κυριακής: Οι σεισμοί που συγκλόνισαν την Ελλάδα
Διαβάστε όλα τα ρεπορτάζ στο πλαίσιο του "Cretalive Εν Δράσει: Ένας χρόνος από το "χτύπημα" των ρίχτερ"
