Θέλω αλλά δεν θέλω!

Της Κατερίνας Μαλλιωτάκη

Συχνά στην ζωή μας συναντάμε ανθρώπους που άλλα λένε και άλλα κάνουν. Αυτό δεν συμβαίνει  γιατί θέλουν να μας εξαπατήσουν ή να μας κοροϊδέψουν αλλά γιατί απλά,  δεν ξέρουν τι θέλουν.

Αν πραγματικά ανήκετε  στους ανθρώπους που δεν θέλουν να χαλάνε την δίαιτα τους αλλά την χαλάνε, που αγαπούν ενώ ταυτόχρονα μισούν, που χωρίζουν ενώ σε λίγο ξανασμίγουν, που λένε ποτέ αλλά εννοούν ξανά τότε είναι γεγονός ότι βρίσκεστε σε μια κατάσταση αμφιθυμίας.

Η αμφιθυμία είναι η συνύπαρξη δύο αντίθετων, αντικρουόμενων συναισθημάτων που τα βιώνουμε την ίδια στιγμή για το ίδιο θέμα. Κάθε σχέση που είναι αμφιθυμική έχει δυσκολίες επικοινωνίας γιατί φέρνει συγκρούσεις, απελπισία, πόνο, και ματαίωση. Ο φαύλος κύκλος της  εγκλωβίζει τον άνθρωπο και τον οδηγεί σε αλλόκοτες συμπεριφορές που τυραννούν κι αυτόν αλλά και τους άλλους.

Τι κρύβεται πίσω από το σύμπτωμα;

Ο φόβος και ταυτόχρονα η ανάγκη της αγάπης, είναι μία από τις κυριότερες αιτίες. Αν π.χ δυο σύντροφοι παραμένουν χωρίς μια σταθερή συμπεριφορά και θέση, τα όρια τους είναι συνεχώς μεταβλητά και ασταθή και τρεμοπαίζουν μεταξύ συναισθημάτων αγάπης και απόρριψης.

Μια από τις πιο βασικές θεωρίες ερμηνεύει την σχέση αυτή με το σκεπτικό ότι οι άνθρωποι  αρχής εξ αρχής δημιουργούν αμφιθυμικές σχέσεις με τους συντρόφους τους γιατί αναπαράγουν την αμφιθυμική σχέση που είχαν με την μητέρα τους. Αυτή η επανάληψη είναι ασυνείδητη και σχεδόν δεδομένη και για αυτόν τον λόγο είναι κουραστική και ψυχοφθόρα.

Η αμφιθυμία είναι ένα συναίσθημα που μας παγιδεύει. Ασυνείδητα δημιουργούνται συγκρουόμενα συναισθήματα  που έχουν να κάνουν με τον φόβο της εγγύτητας, τον φόβο της αγάπης, τον φόβο της εγκατάλειψης, και τον φόβο της απόρριψης. Έτσι μόλις αποφασίζει ο ένας να συνδεθεί, ο άλλος τρομάζει και απομακρύνεται, κάνοντας αυτόματα πίσω. Όταν συμβεί αυτό αλλάζει απλώς το πρόσωπο και πλέον ο άλλος φέρεται το ίδιο.

Τα άτομα αυτά είναι πολύ ευάλωτα, εύθραυστα, χωρίς επίγνωση του πόνου που υπάρχει στον πυρήνα της ύπαρξης τους. Η ανάγκη για αποδοχή είναι τόσο δυνατή, όσο και ο μεγαλύτερος φόβος για εγκατάλειψη. Έτσι προτιμούν να παραμένουν στο «ανάμεσα», παρά να μπουν σε μια ξεκάθαρη στάση και απόφαση για το τι θα επιλέξουν.

Σημαντική αναφορά πρέπει να γίνει στην θεωρία ότι, η αμφιθυμία σχεδόν πάντα, οφείλεται σε μια σύγκρουση ανάμεσα στην εικόνα που θέλουμε  να προβάλλουμε προς τα έξω και στις πραγματικές ανάγκες που νιώθουμε ότι έχουμε. Αποτέλεσμα αυτής της συναισθηματικής κατάστασης είναι η σύγχυση και η εσωτερική σύγκρουση με τον εαυτό μας.

Που μας οδηγούν τα συναισθήματα αυτά;

Όταν νιώθουμε αμφίθυμα συναισθήματα συνήθως στέλνουμε προς τον άλλο διπλά μηνύματα, όπως «θέλω και δεν θέλω», «δεν μπορώ ..αλλά», «θέλω να είμαι μαζί σου ..αλλά δεν πρέπει» κά. Τα συναισθήματα αυτά δημιουργούν συγκρούσεις και εντάσεις στη σχέση η οποία καταλήγει σε αδιέξοδο. Η  αμφιθυμική αυτή στάση  δεν μας επιτρέπει να ξεκαθαρίσουμε την κατάσταση καθώς προτιμούμε να κρατάμε τον άλλο δέσμιο μέσα  στην σχέση αφού δεν θέλουμε να τον αφήσουμε να φύγει. Η σχέση χαρακτηρίζεται από μια αβεβαιότητα και αστάθεια, ενώ διαρκώς υπάρχει μια αίσθηση ότι ο χωρισμός πλησιάζει. Τις περισσότερες φορές είναι πιθανό οι δύο σύντροφοι να χωρίσουν πολλές φορές ή μπορεί να υπάρχουν πολλές απειλές για χωρισμό που ποτέ δεν πραγματοποιούνται.

 Σκέψεις που μπορούν να βοηθήσουν.

Όταν ο άνθρωπος δεν μπορεί να ορίσει το εδώ και τώρα,  σημαίνει ότι απλά δεν είναι έτοιμος για αλλαγές, (να πάρει δηλαδή μια απόφαση που θα του αλλάξει την ζωή, θετικά ή αρνητικά). Η αυτογνωσία στο τι μπορεί ή δεν μπορεί, έχει σχέση με τις πεποιθήσεις του, και  τις ανάγκες του. Σε κάθε περίπτωση, η κάθε δράση έχει και μια αντίδραση. Μπορεί η αμφιθυμία να σηματοδοτεί ξεκαθάρισμα, αλλά η αναβλητικότητα και η κυκλοθυμική συμπεριφορά να σαμποτάρουν την εξέλιξη της.

Το πρώτο κλειδί για τη λύση του προβλήματός  είναι να αντικρίσει κάποιος τις συγκρούσεις του, και να δει τι ακριβώς συνηθίζει να κάνει.

Οι απείθαρχες σκέψεις και τα συγκρουόμενα συναισθήματα καθρεφτίζουν την βαθύτερη ανάγκη του ανθρώπου να αγαπήσει τον εαυτό του παραπάνω από την ίδια την επιθυμία ή τον φόβο. Η ψυχική δουλειά  έχει να κάνει με την παρατήρηση της αμφιθυμίας. Η ικανότητα να μπορούμε να συνενώνουμε μέσα μας αυτές τις δύο διαφορετικές συναισθηματικές εμπειρίες, είναι η ουσία της ωριμότητας. Η ενηλικίωση συνεπάγεται και ευθύνες, όπως ακριβώς και οι επιλογές που κάνει κάποιος άνθρωπος, όταν παίρνει αποφάσεις. Η εκλογίκευση δημιουργεί αμφιβολίες, διότι οι συνθήκες προφανώς δεν είναι οι ιδανικές. Όταν δεν βλέπουμε τις προσδοκίες μας να ταιριάζουν σ αυτά που επιθυμούμε ή δεν μπορούμε να διαχειριστούμε τις  αρνητικές επιπτώσεις μιας κατάστασης,  τότε σαφώς και δεν μπορούμε να πάρουμε μια απόφαση.

Η επίγνωση και η αποδοχή των συναισθημάτων μας σε οποιαδήποτε συνθήκη χτίζει αυθεντικές συμπεριφορές. Όταν λοιπόν ένας άνθρωπος επιθυμεί κάτι, αλλά βλέπει ότι το όνειρο του κρύβει  παγίδες, τότε το πιο πιθανό είναι να μην μπορεί να αποφασίσει τι θα κάνει. Σ αυτήν ακριβώς την στιγμή ίσως είναι η ώρα να απευθυνθούμε όχι μόνο στην αυτογνωσία αλλά και στο ένστικτο μας το οποίο είναι η εσωτερική φωνή των θέλω  και των καθρεπτισμών μας. Μόνο έτσι θα μπορούμε να βγούμε από το αδιέξοδο και να τολμήσουμε να πάρουμε αποφάσεις ζωής!