Του Δημήτρη Αγαπάκη
Το Προσφυγικό είναι ένα κρίσιμο και μακροπρόθεσμο ζήτημα, με πολλές πτυχές και διαστάσεις, που πρέπει να προσεγγιστεί και να συνδεθεί ξεκάθαρα με τις πολιτικές που εφαρμόζουν οι οικονομικά ισχυρές χώρες.
Τα καραβάνια της προσφυγιάς, τα μεγαλύτερα μετά το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, δεν αποτελούν κάποιο φυσικό φαινόμενο, οι άνθρωποι δεν ξεριζώνονται μαζικά λόγω φυσικής καταστροφής, είναι θύματα του πολέμου που σπέρνει τον όλεθρο.
Τα μεγαλύτερα προσφυγικά ρεύματα προέρχονται από χώρες, κυρίως από τη Συρία, που αποτέλεσαν πεδίο βολής των ισχυρών (ΗΠΑ, Ρωσία, Γερμανία, Γαλλία, Μ. Βρετανία) του σύγχρονου κόσμου, που μετατρέποντας τες σε εμπόλεμες ζώνες αναγκάζουν σε βίαιο εκτοπισμό χιλιάδες ανθρώπους.
Η ανείπωτη τραγωδία που βιώνουν χιλιάδες πρόσφυγες και μετανάστες, διαμορφώθηκε βήμα-βήμα από την έλλειψη κοινωνικής ανθρωπιστικής πολιτικής που οδηγεί στο χαμό χιλιάδες ανθρώπους, στους αναρίθμητους πνιγμούς στη Μεσόγειο, στον εγκλωβισμό τους σε άθλιες συνθήκες σε κέντρα κράτησης και καταυλισμούς.
Οι εσωτερικές αντιθέσεις ανάμεσα στα κράτη-μέλη της Ε.Ε που αναμφισβήτητα αναδείχτηκαν και οξύνθηκαν κάτω από τις διαφορετικές διαχειριστικές αντιλήψεις καθώς και τα επιμέρους γεωστρατηγικά -οικονομικά τους συμφέροντά, οδήγησαν στον ελλειμματικό σχεδιασμό για την αντιμετώπιση του προσφυγικού ζητήματος. Σχεδιασμός που θα έπρεπε να διαπνέεται από τις ευρωπαϊκές ανθρωπιστικές αξίες και ιδεώδη.
Το σχέδιο μετεγκατάστασης από τις πύλες εισόδου στα υπόλοιπα κράτη-μέλη με ποσοστώσεις, τη στιγμή που στην Ελλάδα καταφτάνουν χιλιάδες πρόσφυγες με βασικό προορισμό άλλες χώρες της Ε.Ε, προκάλεσε σφοδρές αντιδράσεις στην Κεντρική Ευρώπη (Ουγγαρία, Τσεχία, Πολωνία, Σλοβακία), και οδήγησε στην ύψωση φρακτών που ακολουθήθηκε και από Βαλκανικές χώρες. Οι πρόσφυγες εγκλωβίζονται στη χώρα μας που καλείται να αντιμετωπίσει το πρόβλημα ουσιαστικά μόνη της, με ελάχιστη συνδρομή από την Ευρώπη.
Οι πολιτικές που εφαρμόζονται όλο αυτό το διάστημα, δεν διασφαλίζουν ικανοποιητική προστασία και ασφάλεια ούτε στους πρόσφυγες αλλά ούτε και στις κοινωνίες των χωρών που τους υποδέχονται. Πολλές φορές ενισχύονται ξενοφοβικές στάσεις και συμπεριφορές, που αποτελούν λίπασμα για την ανάπτυξη ρατσιστικών και φασιστικών φαινομένων διευκολύνοντας παράλληλα την προώθηση σκληρών αντιμεταναστευτικών νόμων σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες.
Παρά την ειλικρινή αλληλεγγύη που επιδεικνύει ο λαός μας και τα φιλανθρωπικά αισθήματα του απέναντι στους πρόσφυγες, εξακολουθεί να υπάρχει η αδήριτη ανάγκη ενός κεντρικού κρατικού σχεδιασμού που θα έχει στο επίκεντρο του τον άνθρωπο. Στα κέντρα «φιλοξενίας» υπάρχουν ανεπαρκής υποδομές, με σημαντικές ελλείψεις σε βασικά μέσα διαβίωσης, σε ιατροφαρμακευτική περίθαλψη αλλά και δράσεις των Μ.Κ.Ο που δημιουργούν πολλά ερωτηματικά για τη διαχείριση των ευρωπαϊκών κονδυλίων.
Στις συνθήκες που ραγδαία διαμορφώνονται, πρέπει να αγωνιστούμε για την ανάπτυξη ενός πλατιά αντιπολεμικού κινήματος στη χώρα μας αλλά και στην Ευρώπη που θα διαμορφώσει συνθήκες τερματισμού του πολέμου που αποτελεί τη γενεσιουργό αιτία του προσφυγικού ζητήματος. Μέχρι να υπάρξει όμως οριστική λύση οφείλουμε ως λαός που σέβεται τα ανθρώπινα δικαιώματα, ύψιστο των οποίων είναι η ζωή και η αξιοπρέπεια του ανθρώπου, να σταθούμε αποτελεσματικά αλληλέγγυοι στους πρόσφυγες. Αυτό εξάλλου μας δίδαξαν οι πρόγονοι μας, που πίστευαν ιδιαίτερα στην ιδέα της Φιλοξενίας και την θεωρούσαν ηθικό χρέος αλλά και ιερό κανόνα των θεών.
Ο Δημήτρης Αγαπάκης είναι Εκπαιδευτικός / Δημοτικός Σύμβουλος Ηρακλείου
