Οι ανάγκες του αγροτικού κοινωνικού μοντέλου και η Ευρώπη

Του Γιώργου Α. Ζερβάκη *

Την ώρα που οι Ευρωπαίοι αγρότες απαιτούν νέες πολιτικές υποστήριξης από την ΕΕ, η πρόσφατη κοινοτική Σύνοδος Κορυφής των «27» συγκλήθηκε για να μπορέσει διαμορφώσει μια συμβιβαστική φόρμουλα που θα οδηγήσει σε μια απόφαση ομόφωνης συμφωνίας για την αναθεώρηση του κοινοτικού προϋπολογισμού, αναθεώρηση που θα περικλείει και το πακέτο οικονομικής βοήθειας προς την Ουκρανία, ποσού 50 δις ευρώ. Η Σύνοδος των Βρυξελλών αντανακλά την συσσώρευση όλων εκείνων των αδιεξόδων από την Σύνοδο του περασμένου Δεκεμβρίου, πολλά εκ των οποίων έχουν εμφανισθεί εξαιτίας των ανεδαφικών αιτημάτων και διεκδικήσεων του Ούγγρου πρωθυπουργού.

Εν προκειμένω, η Σύνοδος Κορυφής των Βρυξελλών αντανακλά μια χρόνια αδυναμία της Ένωσης, που οδηγείται σε συμφωνίες μέσα από την αβεβαιότητα του διακυβερνητικού προτύπου συνεργασίας, που με την σειρά τους επιφέρουν επιπτώσεις στην θεσμική λειτουργία του ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. 

Την ώρα που οι Ευρωπαίοι αγρότες κυρίως στις χώρες του ευρωπαϊκού πυρήνα, στο Βέλγιο, στην Γαλλία, στην Ιταλία έχουν σε εξέλιξη κινητοποιήσεις ως προς την εφαρμογή της νέας ΚΑΠ, ένα ζήτημα με πολλές και σύνθετες παραμέτρους εθνικού και ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος, η ΕΕ , οι κοινοτικοί θεσμοί, οι εθνικές κυβερνήσεις, απαιτείται να αναπτύξουν μια δυναμική συζήτηση επι των δομικών προβλημάτων με τα οποία βρίσκεται αντιμέτωπη η αγροτική πολιτική. Η ΕΕ οφείλει να προωθήσει με συνεκτικότερο τρόπο την στήριξη της αγροτικής βιομηχανίας, με πανευρωπαϊκές πολιτικές μέτρων στήριξης των οικονομικών δεδομένων της.

Η ΕΕ, έχοντας να αντιμετωπίσει την άνοδο λαϊκιστικών κυρίως ακροδεξιών κομμάτων, οφείλει να σταθεί περισσότερο αποφασιστικά στα κοινά αιτήματα των Ευρωπαίων αγροτών, μέσα από την αναθεώρηση της ΚΑΠ, για να έχει σταθερά βιώσιμο χαρακτήρα, με ισχυρό οικονομικό, κοινωνικό και περιβαλλοντικό πρόσημο. Μια ΚΑΠ ικανή να ενισχύσει τις νέες γενιές των ευρωπαίων αγροτών να δημιουργήσουν υψηλή προστιθέμενη αξία για την παραγωγική τους βάση. 

Σε όλα την Ευρώπη, το ζήτημα των αγροτικών κινητοποιήσεων ορίζεται από νέες παραμέτρους ως φυσική συνέπεια των αλλαγών που διαμορφώνονται στη νέα ΚΑΠ ήδη από το 2023, από την εκδήλωση φυσικών καταστροφών. Και εν μέσω αυτών των κινητοποιήσεων, κλήθηκαν οι Ευρωπαίοι ηγέτες να φέρουν στο τραπέζι των συζητήσεων τους το θέμα της αγροτικής πολιτικής, με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να παρέχει το δικαίωμα οφέλους για το τρέχον έτος, ως προς τις παρεκκλίσεις από τους κανονισμούς της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής. Παρεκκλίσεις, που υποχρεώνουν τον αγροτικό ευρωπαϊκό πληθυσμό να διατηρεί ορισμένες περιοχές μη παραγωγικές και που ως πρόταση διαμορφώνει το πρώτο μίγμα μέτρων με τα οποία επιχειρεί η ΕΕ να εξασφαλίσει ένα βασικό εισόδημα ενός βασικού εισοδήματος, έχοντας όμως να ασχοληθεί και με εθνικά αιτήματα που έχουν υποβάλλει τα κράτη-μέλη.  

Σε ένα εκ των κύριων αιτημάτων του Γαλλικού αγροτικού κόσμου ως προς την δυνατότητα μερικών παρεκκλίσεων σε σχέση με τα μέτρα των πράσινων πολιτικών για τις γεωργικές επιδοτήσεις, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διαμόρφωσε μια πρόταση που επιτρέπει την χαλάρωση των απαιτήσεων που φέρνει το πλαίσιο των μέτρων για την πράσινη γεωργία εντός της νέας Κοινής Αγροτικής Πολιτικής, διατηρώντας αυτούσιο το επίπεδο πληρωμών, για να υπάρξει ενίσχυση της αγροτικής οικονομικής βιωσιμότητας.

Η προστασία της βιοποικιλότητας από την μια και οι αγροτικές επιδοτήσεις από την άλλη, η ενίσχυση των εδαφικών αγροτικών εκμεταλλεύσεων απέναντι και στα φαινόμενα φυσικών καταστροφών, αποτελούν θέματα που πρέπει να αρχίσουν να συζητούνται από τα κράτη-μέλη, από την στιγμή που η Επιτροπή έλαβε την απόφαση για αυτή την σημαντική αλλαγή που στηρίζει το ευρωπαϊκό αγροτικό εισόδημα. 

Με τους πόρους του κοινοτικού προϋπολογισμού να κατευθύνονται σε ένα πολύ σημαντικό μέρος του στην ευρωπαϊκή γεωργία, το αγροτικό εισόδημα μέσα από μια νέα μεγάλη κοινοτική συμφωνία οφείλει να συνεχίσει να υποστηρίζεται και να διασφαλίζεται, με την Κοινή Αγροτική Πολιτική να συνεχίσει να αποτελεί την πιο γνήσια και ολοκληρωμένη έκφραση ενός ευρωπαϊκού ενοποιητικού σχεδίου που αναζητά τις κατευθύνσεις του, αλλά μακριά προς τον παρόν από τους εμβληματικούς πολιτικούς και κοινωνικούς οραματισμούς των Ιδρυτών-Πατέρων της Ευρώπης στα πρώτα δύσκολα μεταπολεμικά χρόνια.

* Ο κ. Γιώργος Α. Ζερβάκης, είναι εκπρόσωπος των Ευρωπαίων Φεντεραλιστών Κρήτης