Ο ΣΥΡΙΖΑ σε κατάσταση παραζάλης

του Γιώργου Πανταγιά*

Τα στροβιλίσματα του ΣΥΡΙΖΑ, παρουσιάζουν ξεχωριστό ενδιαφέρον. Δεν πρόκειται για μια παροδική εσωστρέφεια. Ούτε αντανακλούν απλώς εσωκομματικές διεργασίες.

Είθισται τα κόμματα εξουσίας, όταν βρεθούν εκτός διακυβέρνησης, να διαβαίνουν την πολιτική έρημο για κάποια περίοδο. Να επιχειρούν να ανατοποθετηθούν στο νέο περιβάλλον. Και πρωτίστως να επικαιροποιούν τη στρατηγική τους πρόταση, προκειμένου να είναι σε αρμονία με τα δεδομένα της συγκυρίας.

Η σημερινή αξιωματική αντιπολίτευση ξεφεύγει απ’ όλα αυτά. Στην πραγματικότητα, πίσω από τις εσωτερικές αναταράξεις, τους προσωπικούς διαξιφισμούς και τις έντονες συγκρούσεις υποκρύπτεται κάτι ουσιαστικότερο και βαθύτερο: Ο ΣΥΡΙΖΑ είναι μετέωρος. Βρίσκεται εκτός εποχής. Στις αποσκευές του φέρει ακατάλληλα εργαλεία. Το στελεχικό δυναμικό του βουλιάζει στο βάλτο των ιδεοληψιών και των ένδοξων ημερών τους. Ο αρχηγός δυσκολεύεται  να διακρίνει τον… διάδρομο προσγείωσης.

Έτσι κατά τη γνώμη μου ερμηνεύεται η νευρική κρίση που περνάει το κόμμα της αποκαλούμενης Ριζοσπαστικής Αριστεράς. Ο επιδιωκόμενος μετασχηματισμός του δεν φαίνεται να αποκτά πρακτικό αντίκρισμα. Άλλωστε, δεν έχει στοιχειωδώς προσδιοριστεί. Εξακολουθεί να αποτελεί νεφέλωμα. Η έλλειψη σύγχρονου ιδεολογικοπολιτικού ιστού εύλογα κρατά τις δυνάμεις του σε κατάσταση περιδίνησης – για να μη πω παραζάλης. Το χειρότερο, δεν θέλουν να απεξαρτηθούν από τους παραμορφωτικούς φακούς του παρελθόντος. Ξεχνούν ότι η Ελλάδα του 2020 χρειάζεται διαφορετικό πολιτικό υπόδειγμα.

Το αποτέλεσμα είναι κραυγαλέο. Ο ΣΥΡΙΖΑ με τον λόγο του απέχει παρασάγγας από τις τωρινές ανάγκες της χώρας και της οικονομίας. Οι απόψεις και οι αντιλήψεις της ηγεσίας και των στελεχών δεν συνάδουν με μια δύναμη που φιλοδοξεί να παραμείνει κόμμα εξουσίας. Μένοντας αγκυροβολημένος σε παρωχημένες και αναχρονιστικές  πολιτικές, το μοναδικό που επιτυγχάνει είναι η συντήρηση και η αναπαραγωγή του παλιού εαυτού του. Στην ουσία, πολύ δύσκολα θα μπορέσει να μετεξελιχθεί σε μια ζώσα προοδευτική παράταξη.

Το εγχείρημα του Αλέξη Τσίπρα δεν προσκρούει μονάχα στο κομματικό κατεστημένο. Κυρίως, οφείλεται στη δυστοκία του ίδιου να αφομοιώσει νέες ιδέες και προσεγγίσεις. Η δυσαρμονία του με την εποχή μας τον καθιστά αδύναμο. Επιπλέον, τον παγιδεύει σε ατελέσφορες επιλογές, αναλώνοντας το πολιτικό του κεφάλαιο.

Έτσι, απομειώνει -αν δεν χάνει- τα όποια πλεονεκτήματα διαθέτει. Το σημαντικότερο, την αδιαμεσολάβητη σχέση του με την εκλογική και κοινωνική βάση του ΣΥΡΙΖΑ.   Ο μικρόκοσμος του κόμματός του αναμφίβολα υπολείπεται. Αντικειμενικά, αδυνατεί να γίνει φορέας ανατροπής. Η πλειονότητα των στελεχών του δυστροπεί. Με απλά λόγια,  αποστρέφεται τον πραγματικό μετασχηματισμό του.

Η θεμελίωση νέας ταυτότητας, όμως, δεν επιτυγχάνεται από δυνάμεις δέσμιες  νεκρών ιδεολογιών, εμμονών, ακόμη και του πολιτικού εξτρεμισμού. Και πολύ περισσότερο από πρώην αξιωματούχους, οι οποίοι εκτέθηκαν ανεπανόρθωτα με πράξεις αμοραλισμού ή συνδέονται με σκοτεινές υποθέσεις.

Ο δρόμος του Αλέξη Τσίπρα είναι  ναρκοθετημένος. Κάτι που πιθανόν αντιλαμβάνεται και ο ίδιος. Εξ ου και η δημόσια εικόνα του την τελευταία περίοδο αποπνέει αμηχανία και κόπωση.  Επειδή, ωστόσο, ο πρώην πρωθυπουργός είναι φύσει και θέσει συγκρουσιακός, δεν αποκλείεται μια εσωτερική αναμέτρηση να αποδειχθεί χρήσιμη για τις καινούργιες επιδιώξεις του.