Του Δημήτρη Καρατζάνη
Όταν έχεις περάσει δυο χρόνια της πιο ...καραμπινάτης νιότης σου, σ ένα τόπο ξεχασμένο σχεδόν κι απ το Θεό ,όπως η Σαμοθράκη των 70ς , σε συνθήκες μάλιστα σχεδόν εμπόλεμες, αναπόφευκτα δημιουργείται ένα δέσιμο μαζί του και κάθε αναφορά που γίνεται σε κείνον, θετική ή αρνητική, σε ενδιαφέρει και σε συγκινεί.
Γι'αυτό, όταν την περασμένη εβδομάδα πήρε το μάτι μου ένα δημοσίευμα στην εφημερίδας ''Καθημερινή'', που αναφερόταν σ αυτό το ακριτικό νησί ,με θέμα την ένταξη του στο δίκτυο των μονοπατιών πολιτισμού της Ελληνικής εταιρείας περιβάλλοντος, ένοιωσα τόσο μεγάλη ικανοποίηση ,που λες και το θέμα, με αφορούσε προσωπικά.
Βλέπεις, τα οκτώ μοναδικής ομορφιάς πολιτιστικά μονοπάτια που σχεδιάζεται να ενεργοποιηθούν εκεί, με τη στήριξη της τοπικής κοινωνίας, θα καταστήσουν προσβάσιμο στο ευρύ κοινό, τον παρθένο φυσικό πλούτο του πανέμορφου αυτού νησιού,που, μέχρι τώρα, είν αλήθεια ,δεν έχει πάρει το μερίδιο που δικαιούται -και του αξίζει -από την πίτα της τουριστικής προβολής και ανάπτυξης.
Η παραπάνω αναφορά , έθεσε αυτόματα σε κίνηση τους σκουριασμένους από την πολυκαιρία μηχανισμούς της μνήμης , ανασέρνοντας στην επιφάνεια αναμνήσεις και γεγονότα που η πατίνα των 43 τόσων χρόνων, κρατούσε,αν όχι στο σκοτάδι, στο... μισοσκόταδο...
Ηταν, θυμάμαι, μέσα της δεκαετίας του εβδομήντα, που το νεοσύστατο στρατιωτικό απόσπασμα Σαμοθράκης- αργότερα έγινε Τάγμα- του οποίου ορίστηκα διοικητής, αποβιβαζόταν εσπευσμένα, λόγω της κρισης με τους ''γείτονες',' στο λιμανάκι της Καμαριώτισσας ,στο βορεινό Αιγαιοπελαγίτικο νησί μας
Κυριολεκτικά ''εκ των ενόντων',' στήθηκε στο ''άψε σβήσε'' ένας πρόχειρος καταυλισμός σ ενα πευκοδάσος πάνω απ το γήπεδο της Χώρας ( πρωτεύουσα του νησιού ) και ,σχεδόν αμέσως, ξεκίνησε και η προσπάθεια για μόνιμο καταυλισμό, καθώς , όπως προειδοποιούσαν οι ντόπιοι ,ήταν αδύνατο να ξεχειμωνιάσουν οι στρατιώτες στα ''σκηνάκια''.
Κατεπείγον επίσης πρόβλημα, ήταν εκείνο της αποθήκευσης με ασφάλεια των πυρομαχικών, που περιλάμβαναν, εκτός από χιλιάδες σφαίρες ,και εκατοντάδες βλήματα όλμων και πυροβόλων των 90 και των 106 χιλιοστων. Το συγκεκριμένο πρόβλημα λύθηκε με τον καλύτερο τρόπο, χάρη στη βοήθεια του υπερήλικα καλόγερου της Μονής του αγίου Αθανασίου ,ενός παμπάλαιου μετοχιού της αγιορείτικης μονής Ιβήρων.
Επρόκειτο για μια βιβλική μορφή με κάτασπρα γένια και μαλλιά, που απέπνεε αγιοσύνη και που, με την πρώτη νύξη που του έκανα για την αποθήκευση των πυρομαχικών , προσφέρθηκε να διαθέσει τα υπόγεια της Μονής ,για να μας εξυπηρετήσει Με την υποχρέωση βέβαια της από μέρους μας διατήρησης, μόνιμης φρουράς για λόγους ασφαλείας , που, άλλωστε, προβλεπόταν και από τους κανονισμούς.
Δεν ξέρω αν η ταχεία αυτή διευθέτηση ,οφειλόταν στην καλή μας τύχη ή στη θεία Πρόνοια.Γεγονός είναι πάντως πως δεν είχαμε καλά-καλά προφτάξει να ολοκληρώσομε την αποθήκευση και ξέσπασε το ''κακό''.Μια πρωτοφανής για την εποχή (Ιούνιος) καταιγίδα, που κράτησε δυο ολόκληρα 24ωρα ,και δεν άφησε... κολυμπιθρόξυλο στο νησί .
Επνιξε πάνω από τα μισά αιγοπρόβατα -η κυριότερη τότε πηγή εσόδων των κατοίκων- και ρήμαξε στην κυριολεξία τις λιγοστές άλλωστε γεωργικές καλλιέργειες του νησιού, κάνοντας τους γέρους να σταυροκοπιούνται με δέος και να παίρνουν όρκο ''πως τέτοιο πράμα ,δεν είχαν ματαδεί ''Εμείς βέβαια σταυροκοπιόμασταν για άλλο λόγο. Που δε βρήκε η καταιγίδα τα πυρομαχικά στο ύπαιθρο, γιατί τότε, μόνο ο θεός ξέρει , που θα τα ...ζυγώναμε.
Η θεομηνία πάντως έφερε μαζί της και κάτι θετικό. Επιτάχυνε τα γρανάζια της υπηρεσίας και έγινε δυνατή -με τη βοήθεια και του Δημάρχου-η εγκατάσταση των στρατιωτών σε κάποια οικήματα στη Χώρα σε χρόνο πραγματικά ''ρεκορ''.
Έτσι η μονάδα με λυμένα τα βασικά της προβλήματα, στράφηκε στο καθαρά στρατιωτικό της έργο - εκπαίδευση , βολές, αμυντική οργάνωση-με γρήγορα και εμφανή αποτελέσματα στο ηθικό τόσο των στρατιωτών όσο και των ντόπιων. Οι τελευταίοι που είχαν συνειδητοποιήσει πως σε περίπτωση κρίσης, είμασταν το μοναδικό τους αποκούμπι, μας στήριζαν με όλες τους τις δυνάμεις και έδιναν τη συνδρομή τους, πολλές φορές με τρόπο συγκινητικό, όπου την είχαμε ανάγκη.
Όλα λοιπόν εξελίσσονταν ''πρίμα'' ,και σύντομα το χωρίς ηθικό εκείνο τμήμα, που εντελώς απροσδόκητα ''ξεβράστηκε'' ένα πρωί στις ακτές του ΄΄ξεχασμένου'' βορεινού νησιού μας, άλλαξε όψη.
Μεταμορφώθηκε σε μια ,εκπαιδευμένη, αξιόμαχη ενθουσιώδη και αποφασισμένη μονάδα, ικανή να φέρει σε πέρας την αποστολή που της είχε ανατεθεί ,όπως διαπίστωσε ο ίδιος ο αρχηγός του ΓΕΣ σε μια αιφνίδια επιθεώρηση του.
Με αυτή τη δημιουργική διάθεση και την ικανοποίηση από την ενεργό συμμετοχή στην αμυντική προσπάθεια της χώρας, ο καιρός ''κάλπαζε'' στην κυριολεξία και ήρθαν-χωρις καν να το καταλάβομε- οι πρώτες βροχές που μας βρήκαν όμως και έτοιμους και προετοιμασμένους.
Από την πολλή όμως δουλειά και το συνεχές τρέξιμο είχα σχεδόν αποξεχάσει το μοναστήρι και το γέροντα καλόγερο, όταν ένα πρωί έλαβα μήνυμα του ,πως ήθελε να με δει.
Αναγνώρισα μέσα μου την όντως ασυγχώρητη άγένεια''μου να τον ''ποξεχάσω''τόσο διάστημα ,και το ίδιο απόγευμα έσπευσα να τον συναντήσω στο μοναστήρι.
Τον βρήκα να κάθεται στο ασκητικό γραφείο -κοιτώνα που χρησιμοποιούσε και παρότι με υποδέχτηκε εγκάρδια, διέκρινα κάποια νευρικότητα στη συμπεριφορά του .
''Έλα Λουκά, κέρασε το λοχαγό ένα ''συκαλάκι'' που είναι ολόφρεσκο και βάλε και το μπρίκι στη φωτιά να δούμε τελικά, ποιος κάνει τον καλύτερο καφέ ,εμείς ή ο στρατός'', είπε στον ''παραγιό'' του μοναστηριού, εναν απροσδιόριστης ηλικίας βαρυνούση απ το γειτονικό χωριό ,που παράστεκε απ τη στιγμή που μπήκα μέσα .
''Λοιπόν ,άγιε πατέρα ,είμαι στη διαθεση σας ''είπα ,μόλις γεύτηκα το εξαιρετικό πράγματι γλυκό που σέρβιρε ο Λουκάς .Ο γέροντας με κοίταξε για λίγο σιωπηλός, σα να ζύγιαζε καλά εκείνο που χε στο μυαλό του.
''Θέλω'' ,είπε μετά από μερικα δευτερόλεπτα σιωπής ,''εκείνο το στρατιώτη ,το ψηλό το μαυριδερό, που τον φωνάζουν οι δικοί σας ''αράπη'' να μη μου τον ξαναστείλεις στο μοναστήρι''.
''Να μη τον ξαναστείλω ,πάτερ ,καμιά αντίρρηση. Δεν πρέπει όμως να μάθω το γιατί; .Διοικητής του είμαι , έχω ευθύνη, αν έχει κάνει κάτι κακό. Πρέπει λοιπόν να μου πείτε το λόγο''
.Ο γέρο- καλόγερος έμεινε για λίγο να με κοιτάζει σκεφτικός, ενώ έτριβε τα χέρια του νευρικά, με φανερή αμηχανία..
''Γιατί '',είπε, κατεβάζοντας τη ματιά του στο έδαφος,''γιατί...γιατί συμπεριφέρεται ...βάναυσα στα ζώα'', είπε τελικά.
''Με το συμπάθειο γέροντα'' Πετάχτηκε από τη θέση του ο Λουκάς.
''Εγώ δε σου μίλησα για ...βάναυσα. Τσι προβατίνες σού πα πως... καλαφατίζει''.
