Η πρόκληση της ανεργίας και τα θετικά της οικονομικής κρίσης

 Του Δημήτρη Μιμή*

Σήμερα η βασική πρόκληση που αντιμετωπίζει  ιδιαίτερα η χώρα μας, αλλά και όλα τα κράτη του κόσμου είναι η ανεργία. Αυτό οφείλεται, κυρίως, στις πολιτικές που ακολουθήθηκαν  τα τελευταία χρόνια από τα κράτη μέσα στον φιλελευθερισμό και στην παγκοσμιοποίηση. 
Οι μέχρι σήμερα άνεργοι στη χώρα μας, νέοι άνθρωποι κυρίως, έχουν αυξηθεί από καινούργιους άνεργους που προέρχονται από επιχειρήσεις που διέκοψαν την λειτουργία τους, λόγω της οικονομικής κρίσης. Σαν συνέπεια παρατηρούνται φαινόμενα, όπως το οικονομικό πρόβλημα να μετατρέπεται σε κοινωνικό και οικογενειακό, γεγονός που απαιτεί πολιτική και κοινωνική λύση. 
Λόγω των ανωτέρω έχουν προκύψει φαινόμενα, όπως αδυναμία αγοραστικής δύναμης, αβεβαιότητα στην αγορά εργασίας αλλά και προβλήματα δημοκρατίας, και κοινωνική παθογένεια. Μέσα σ΄ όλα αυτά διαισθάνομαι ότι θα προκύψει και κάποιας μορφής κοινωνική εξέγερση.

Σήμερα  “βιώνουμε”  κάποια γεγονότα  οικονομικά και κοινωνικά  αλλά ακόμα δεν έχουμε συνείδηση του “βιωμένου γεγονότος”. Ζούμε μέσα σε μια “οικονομική ψευδαίσθηση”, η οποία όμως, έφθασε στο τέλος της, διότι αποκαλύπτεται η πραγματικότητα.

Ένας κοινωνικός μελετητής που αντιμετωπίζει την  κατάσταση,  όπως εξελίσσεται  στις μέρες μας, εύκολα θα διακρίνει μέσα στις στάχτες της κοινωνίας ότι θα έλθει σύντομα η εποχή όπου κυρίως οι νέοι άνθρωποι θα ανακαλύψουν το MARX και το ΜΑΟ και ταυτόχρονα την “ηδονή” των διαδηλώσεων και των καταλήψεων. Ας ελπίσουμε ότι το φιλελεύθερο πνεύμα που ακόμα επικρατεί στην κοινωνία μας, λόγω των επιβολών της Ε.Ε., θα αποδυναμωθεί και το κράτος θα ενδυναμωθεί. 
Η εργασία μεταβάλλεται από τα θεμέλια της,  η δομή της κοινωνίας εν μέρει καταρρέει και δεν πρέπει να περιμένουμε πυρετώδη δραστηριότητα στο χώρο της εργασίας. Η εργασία που ήταν μια δραστηριότητα που ικανοποιούσε και ευχαριστούσε τον άνθρωπο, θα γίνει κατάθλιψη, αίσθηση μοναξιάς και απομόνωσης.

Και, μη θεωρήσει κανείς ότι προσπαθώ να προσφέρω συμβουλές και ότι θέλω να καθιερώσω μια καθοδηγητική γραμμή. Απλά πιστεύω ότι μετά την οικονομική κρίση και την πιθανή πτώση του καπιταλισμού, θα προκύψει το κοινωνικό κράτος,  ένα κράτος που θα εκφράζει τις ανησυχίες  για το πού τραβά ο πολιτισμός μας, αλλά και σε θέματα που αφορούν τις περιβαλλοντικές καταστροφές και αλλαγές.

Αλλαγές θα προκύψουν πολλές. Μια θετική αλλαγή θα είναι η στροφή των ανθρώπων στην  “ πολιτική συμμετοχή  “ για να ξεφύγουν από την εργατική θλίψη τους. Την πολιτική συμμετοχή, σήμερα την βλέπουμε, εκτός των κατ΄ επάγγελμα πολιτικών και σ΄ ένα τμήμα της εργατικής ελίτ.  Αύριο ο αριθμός αυτός θ΄  αυξηθεί,  όπως  θ΄  αυξη θεί  και η κριτική σκέψη, ο κριτικός έλεγχος και το πολιτικό θάρρος. 

Γεγονότα που καταγράφηκαν στο τέλος του 19ου  αιώνα και στις αρχές του 20ου  θα ξαναεμφανιστούν και τον 21ο. Η  Αριστερά θα πάρει τη θέση που της αξίζει,  αφού πρώτα  ξαναβρεί τη δική της πειστική φωνή. Για το λόγο αυτό η διάκριση μεταξύ Δεξιάς και Αριστεράς έχει μεγάλη σημασία. Οι πολιτικοί σήμερα πρέπει να βρούν  έναν τρόπο δημοκρατίας για μια άλλη οικονομική και κοινωνική πολιτική, δίνοντας προτεραιότητα στην απασχόληση.

Όσο αφορά  την παγκοσμιοποίηση πρέπει ν΄ αναθεωρηθεί και τα κράτη να έχουν περιθώρια για εθνικές επιλογές. Η λύση, λοιπόν, είναι πολιτική και όχι οικονομική. Η λύση είναι λύση πολιτικών επιλογών και αποφάσεων. 

* Ο Δημήτρης Μιμής είναι ψυχολόγος