Το Σχολείο που έγινε φαγάδικο

Δεν το ήξερα. Το έμαθα τότε. «Ταβέρνα μέσα σε Σχολείο» είχε προκύψει «μέσα στο σκοτεινό 2011» στο χωριό των Λιμνών εκεί στην κοιλάδα του Μεραμπέλλου, που βρίσκεται ανάμεσα στην Νεάπολη και στον Άγιο Νικόλαο. Όμως το αναφέρω τώρα σαν αλλοτινό παράδειγμα, που δεν το χαρακτηρίζω περιστασιακό - αφού εδρεύει στα μπερδεμένα σήμερα μυαλά των απαίδευτων και ανιστόρητων κατοίκων της Ελλάδας, που κατά καλή τους τύχη λέγονται ακόμα Έλληνες. Ανατρίχιασα τότε που το έμαθα. Ταβέρνα μέσα στο Σχολείο;

      Γιατί εγώ ξέρω ότι ένα χωριό έχει για σύμβολά του την εκκλησία του και το σχολειό του. Και γιατί είναι σύμβολα; Επειδή σε αυτά εναποθέτουμε την ελπίδα μας: Τον Θεό και τα Παιδιά μας.  Εγώ είμαι γιος δασκάλων και νιώθω για το σχολείο ό,τι νιώθει ένα παπαδοπαίδι για τους χώρους όπου ιερουργούσε ο πατέρας του. Γιατί δεν αλλάζουμε και τη χρήση των εκκλησιών, να τελειώνουμε; Και μη μου πείτε ότι δεν είναι το ίδιο πράγμα. Το ίδιο πράγμα είναι, γιατί βρίσκονται μες στο μυαλό μας η γνώση, η αντίληψη -που είναι η επίγνωση της γνώσης - και η πίστη.

      Οι Λίμνες είναι γνωστές σε όλη την Kαλλικράτεια επικράτεια του Αγίου Νικολάου για τα καφενεία τους, που τα βράδια μετατρέπονται σε μεζεδοπωλεία. Δεν θα με πείραζε αν ένας τέτοιος χώρος έπαιρνε τάχα μου το όνομα «Σχολειό» και ήτανε ταβέρνα. Δεν χρειαζόταν όμως η εισβολή σε ένα πραγματικό Σχολείο, που πρέπει να πούμε εδώ πως πρόκειται για το καινούργιο που είχε ραγίσει από σεισμό και πως γι’ αυτό οι μαθητές του στεγάζονταν - ουδέν μονιμότερον του προσωρινού - στο Παλιό Σχολείο.   

     Θα μπορούσε κάλλιστα το αχρηστευμένο Σχολείο να είχε μετατραπεί σε Σχολή. Για παράδειγμα, σε ένα Παγκρήτιο Πολυτεχνείο Παραδοσιακών Πρακτικών Τεχνών. Να έρχονται  να μαθαίνουν πώς να φτιάχνουν μαχαίρια, πώς να ράβουνε παραδοσιακές στολές, πώς να γίνουν σχοινοπλόκοι ή λιθοξόοι. Ή θα μπορούσε το αχρηστευμένο Σχολείο να γινότανε Παγκρήτιο Μουσείο Κινηματογραφικών Ταινιών που γυρίστηκαν στην Κρήτη, κάτι που θα διαφημιζότανε καθ΄οδόν προς τις Λίμνες, όπως συμβαίνει με το Ενυδρείο Κρήτης που διαφημίζεται καθ΄οδόν με ταμπέλες. Άλλωστε, αυτό το χωριό στις αρχές του 2000 πέρασε στην κινηματογραφική «αιωνιότητα» (ενώ το «Νησί» δεν πέρασε, γιατί ήταν τηλεοπτική σειρά. Πού μπορεί κανείς να βρει σήμερα το «Ποιός πληρώνει τον Βαρκάρη;» του ΒΒC ή τον «Άγνωστο Πόλεμο» της ΕΡΤ;

      Ζούμε σε μια εποχή που ό,τι κάνουμε μοιάζει καταπληκτικά με αυτό που δεν κάνουμε. Σε μια εποχή που όλα επιτρέπονται και όλα θυσιάζονται στο βωμό του εντυπωσιασμού «που μετατρέπεται σε χρήμα» και της αδιαφορίας και της άγνοιας «που μετατρέπονται σε ευκαιρία». Μιλάω έστω για έναν Λιμνιώτη που κατέβασε την ιδέα αυτή για τέτοιου είδους εκμετάλλευση και μιλάω για ένα ολόκληρο χωριό που όχι μόνο δεν αντέδρασε, αλλά ασπάστηκε και είπε μπράβο σ’ αυτήν την ιδέα. Σκέφτομαι τα σκοτάδια που τυλίγουνε τις Λίμνες. Και δεν μιλάω για τα σκοτάδια του βραδιού.

      Υπάρχει ίσως εξήγηση γι΄αυτό. Εθισμένοι οι σημερινοί Λιμνιώτες από τις διάφορες εκδηλώσεις τους στις γιορτές της Πρωτοχρονιάς, της Αποκριάς, της Ρακής, όπου πράγματι οι σχολικές αίθουσες και στα δύο σχολεία τους (και στο παλιό και στο καινούργιο) χρησιμοποιήθηκαν πρόσκαιρα για φύλαξη υλικών, για προπαρασκευή φαγητών, ίσως γι΄αυτό τους φάνηκε η μετατροπή του σε φαγάδικο σαν κάτι το φυσιολογικό.

      Δεν είμαι κανένας οπισθοδρομικός. Ξέρω και θέλω τη ζωή να πηγαίνει μπροστά. Αλλά έτυχε να είμαι και κοινωνικοποιημένος και δεν δέχομαι η ζωή να πηγαίνει όπου την πάνε. Θέλω να υπάρχει σεβασμός των άλλων και ποιότητα - και όχι ισοπέδωση αξιών στο όνομα του εμπορίου. Δεν θέλω η Κόκα Κόλα να αντικαθιστά τις κολώνες του Παρθενώνα με μπουκάλια της, για να διαφημίζεται. Και δεν θέλω ο συντοπίτης επιχειρηματίας στις Λίμνες, που για λόγους συμφέροντος πάντρεψε την ψυχική γνώση με την γαστριμαργική τέρψη ή την πνευματική ανάταση με την οινοπνευματική  απόλαυση, να βάζει στον τοίχο ήρωες του Εικοσιένα, για να κάνει ντεκόρ που να θυμίζει σχολείο. Ποιό σχολείο; Αυτό που με τις ευλογίες του Δήμου το άλωσε, για να το κάνει ταβέρνα!

Image

      Απ’ ό,τι είχα μάθει, η ιδέα του άρεσε - και όλο το χωριό τού έλεγε συγχαρητήρια και το στήριζε και το επισκεπτόταν. Εγώ με λύπη μου σκέφτομαι ότι πολλοί από σημερινούς Λιμνιώτες που “τελούν” τους γέρους τους, είχανε πάει σ’ αυτό το Σχολείο και όμως χαίρονταν τότε για το ομορφοσυγυρισμένο κατάντημά του. Λέγανε ότι είναι ωραίο να τρως υπέροχους μεζέδες βλέποντας ολόγυρά σου όλα τα σχολικά αντικείμενα (χάρτες, αριθμητήρια, σφουγγάρια, κιμωλίες, εικόνες παλιών επαναστατών). Και εγώ λέω ότι θλίβομαι να σκέφτομαι ακόμα και σήμερα πως στον μαυροπίνακα γράφανε γεύματα. Από κάποιον είχε γίνει το εξής σχόλιο: «Τα αναρτημένα πορτραίτα αγωνιστών του 21 μας έδωσαν την αφορμή για συζητήσεις και ανταλλαγές πληροφοριών...» Και εγώ λέω ότι υπάρχουν άλλοι που δεν βλέπουν - τρώγοντας και γελώντας - τον Αθανάσιο Διάκο, τον Μάρκο Μπότσαρη και τον Λόρδο Βύρωνα, αλλά αναλογίζονται με σεβασμό το αίμα της θυσίας τους. Θυμάμαι το τέλος ενός γνωστού τραγουδιού του Σαββόπουλου για τον Καραϊσκάκη: «Ποιός, αλήθεια, είμαι εγώ και πού πάω - με χίλιες δυό εικόνες στο μυαλό; - Προβολείς με στραβώνουν και πάω – και γονατίζω και το αίμα σου φιλώ».

      Όχι. Έστω και στη τωρινή κατάντια της αμυαλοσύνης, πρέπει να ξαναθυμηθούμε όλοι ότι υπάρχουν όρια, που δεν τα βάζουμε εμείς, αλλά αυτά μπαίνουν από την ίδια την έννοια κι από τη σημασία της. Όπως δεν μπορεί να αναλογιστεί κανείς, με τη δύναμη του χρήματος να υπάρξει ταβέρνα μέσα σε μια εγκαταλειμένη ή ερειπωμένη εκκλησία, έτσι και ένα Σχολείο δεν αποχαρακτηρίζεται με τόση ελαφρότητα. Ένα Σχολείο που κάποτε ράγισε από σεισμό και ξαναφτιάχτηκε με δεν ξέρω λεφτά της Ευρωπαϊκής Ένωσης για να στεγάσει ο Δήμος την Σχολή της Μεσογειακής Γαστρονομίας που σχεδίαζε να έχει.

Image

Ένα Σχολείο που προβάλεται στις μικρές οθόνες της Ελλάδας, της Ευρώπης, της Αυστραλίας και της Αμερικής, μέσα από την ταινία «Φοβού τους Έλληνες», όπου η αγέρωχη ηθοποιός Τασσώ Καββαδία διάπλατα άνοιγε την πόρτα της τάξης την ώρα που δίδασκε εκεί μέσα ο δάσκαλος Λάκης Λαζόπουλος για να του ανακοινώσει ότι είχε έρθει η ώρα της βεντέττας. Άνοιγε μάλιστα η πόρτα της τάξης αυτού του Σχολείου με τραγούδι: «Ανέμου άνεμος εγώ, τ΄αχνάρια σου δεν σβήνεις!» Τώρα που στο ίδιο ακριβώς χρονικό διάστημα της ανίερης ταβέρνας μέσα στο Σχολείο η σπουδαία αυτή ηθοποιός είναι πιά αέρας, καλούμαστε με την επαναφορά της θύμησής του, να κρίνουμε την χρήση του Σχολείου των Λιμνών. Ακόμα και σαν ταινία, είχε παραμείνει σχολείο. Γιατί, για φανταστείτε, να γυριζότανε εκεί μέσα το «Μπορντέλο» του Νίκου Κούνδουρου!  

      Σήμερα οι Έλληνες έχουν τόσο εκμαυλιστεί με τις επιταγές του λάιφ στάιλ της τηλεόρασης - που έχουν χάσει το μέτρο. Αλλιώς δεν εξηγείται γιατί αντιμετωπίζουν σαν κοσμικό γεγονός τον γάμο του γιου του πρώην βασιλιά Κωνσταντίνου στις Σπέτσες, ξεχνώντας ότι έγινε με αρπαγμένα λεφτά του ελληνικού λαού. Ούτε εξηγείται γιατί η Μαριέτα Χρουσαλά έπρεπε να χορέψει πάνω στο ιστορικό θωρηκτό «Αβέρωφ», που κάποτε μόνο του έκλεινε τον τουρκικό στόλο μέσα στα Δαρδανέλια. Κι εμείς μιλάμε για ένα σχολείο σε ένα χωριό Λίμνες που έγινε φαγάδικο! Ε, αυτό είναι άδικο, για να κάνω και ομοιοκαταληξία.

      Γιατί όμως, τί με έπιασε και «χτυπάω», ακόμα και σήμερα, το αγαπημένο μας χωριό όπου γεννήθηκε ο πατέρας μου κι όπου τώρα αναπαύεται με τη μητέρα μου; Μα, το κάνω αυτό, επειδή στο Σχολείο του, εκείνες τις μέρες που υπήρχε η ταβέρνα και που τώρα δεν υπάρχει πιά, εκδηλωνόταν η αφροσύνη του καιρού μας. Και δεν ήταν καν μέρες. Ήτανε νύχτες και το Σχολείο είχε μετατραπεί σε Κρυφό Σχολειό, που δίδασκε πώς ρέει πιο εύκολα το κρασί και πώς πάει πιο εύκολα κάτω το μεζεδάκι, με καλή παρέα και με νοσταλγικό περιβάλλον.