Η πόλη του ενός τετάρτου της ώρας

Του Δημήτρη Μιμή

Πολλές φορές έχουμε αναρωτηθεί πως να κάνουμε την πόλη μας  πιο  ζωντανή και πως να επαναφέρουμε την ποιότητα ζωής στο επίκεντρο της σκέψη μας. 

Πόσοι απ΄ εμάς δεν έχουμε σκεφτεί ν΄ αφήσουμε την πόλη μας, γιατί η πόλη που κατοικούμε μας πνίγει αλλά αυτή συνεχίζει να μας μαγνητίζει; Αυτή η σκέψη προέρχεται από την επιθυμία μας για την φύση και από την έκρηξη αγοράς ακινήτων, αλλά αυτή η έξοδος από τις μεγάλες πόλεις δεν έχει γίνει ακόμα. Η πανδημία όμως μας αποκάλυψε τα όρια των μεγαλουπόλεων, την υπέρ- συγκέντρωση τους και την υπέρ-λειτουργία τους.    

Υπάρχει μια θεωρία, η οποία σήμερα βρίσκει πολλούς υποστηριχτές, που εν μέσω της πλανητικής κρίσης υγείας που περνάμε, μας μιλά για την πόλη του αύριο όπου εκφράζονται οι αντιφάσεις και οι αλλαγές στον τρόπο ζωής μας. Σε γενικές γραμμές η θεωρία αυτή μιλά για τη λειτουργία της πόλης στην οποία τα άτομα  που ζούνε σ΄ αυτήν πρέπει να πληρούν  ορισμένες κοινωνικές λειτουργίες όπως, να ζουν, να εργάζονται, να παίρνουν εφόδια, να φροντίζουν τον εαυτό τους, να εκπαιδεύονται, να ευημερούν και όλα αυτά να είναι προσβάσιμα μέσα σε δεκαπέντε λεπτά της ώρας. 

Η έννοια αυτή έχει να κάνει με τη σκέψη ή την επανεξέταση της πόλης, έτσι ώστε οι κάτοικοι της να βρίσκουν γύρω τους ό,τι χρειάζονται σε  λιγότερο από  ένα τέταρτο της ώρας. Όλες οι λειτουργίες της πόλης θα πρέπει να βρίσκονται κοντά και όλα να γίνονται με τα πόδια ή το ποδήλατο μέσα σ΄ ένα τέταρτο της ώρας. Προφανώς η πόλη του τετάρτου της ώρας ταιριάζει απόλυτα σε μια εποχή όπως η σημερινή με τον εγκλεισμό μας.  

Μπορούμε άραγε και εμείς την πόλη μας να την κάνουμε πόλη της εγγύτητας, και να βρίσκουμε τα πάντα μέσα σε δέκα πέντε λεπτά; Αυτός βέβαια είναι ένας στόχος που απαιτεί επανεξέταση της χρήσης ορισμένου αριθμού υφισταμένων εγκαταστάσεων, όπως αυλές σχολείων, χώρους αθλητικούς,  προσαρμογή της τοπικής διαχείρισης ορισμένων υπηρεσιών κοινής ωφελείας κ.α.

Για να το πετύχουμε αυτό, για παράδειγμα, τα σχολεία πρέπει να έχουν κεντρική θέση στο σχεδιασμό. Θα πρέπει ν΄ ανοίξουν τις αυλές τους, αφού διαμορφωθούν κατάλληλα για να φιλοξενήσουν και εκτός ωρών λειτουργίας των, όχι μόνο τους μαθητές αλλά και τους υπόλοιπους κατοίκους της περιοχής, όπου θα μπορούν να βρίσκουν διασκεδαστικές, αθλητικές και πολιτιστικές δραστηριότητες. Ακόμη μπορούν και οι δρόμοι που οδηγούν στο σχολείο να πεζοδρομηθούν. 

Επίσης θα πρέπει να αναπτυχθούν καλλιτεχνικές πλατφόρμες. Εδώ για παράδειγμα θα πραγματοποιούνται δραστηριότητες έξω από πολιτιστικά κέντρα, όπου θα μπορέσουν επαγγελματίες και ερασιτέχνες να ζουν μαζί. 

Να αναπτυχθούν περίπτερα πολιτών, όπου οι πολίτες θα έχουν πρόσβαση και θα συναντώνται για να ανταλλάσσουν απόψεις, συμβουλές αλλά και να έχουν πρόσβαση στην πολιτική εξουσία της πόλης των. 

Να δημιουργηθούν χώροι πολλαπλών δραστηριοτήτων για κοινωνικές λειτουργίες. Για παράδειγμα ένας αθλητικός χώρος μπορεί να φιλοξενήσει παιδιά όπου   πέρα από  την άσκηση αθλητικής δραστηριότητας θα μπορεί  να φροντίζει τα παιδιά αν το ζητήσουν οι γονείς τους.  Ένας χώρος δηλαδή με πολλές  δραστηριότητες. 

Επίσης απαιτείται προσαρμογή των καταστημάτων καθώς και προώθηση της τοπικής παραγωγής. Όλα αυτά βέβαια δεν μπορούν να πραγματοποιηθούν χωρίς τη συγκατάθεση των κατοίκων της γειτονιάς. Αφού διερευνηθεί τι απουσιάζει από τη γειτονιά, γίνεται διαβούλευση για τη δημιουργία των απαραίτητων υπηρεσιών.   

Η ασφάλεια επίσης των κατοίκων είναι ένα σοβαρό θέμα. Μια πόλη πρέπει να είναι ασφαλής πόλη. Η εδαφική οργάνωση των υπηρεσιών της δημοτικής αστυνομίας θα πρέπει να αναθεωρηθεί με την δημιουργία και ανάπτυξη εδαφικών διαμερισμάτων. Θα  πρέπει να δημιουργηθούν  διαδρομές με τα πόδια ή τα ποδήλατα γύρο από τα σχολεία, εμπορικούς δρόμους, αθλητικές εγκαταστάσεις κ.α. Όλα αυτά θα βοηθήσουν με την παρουσία των στην ασφάλεια και την ηρεμία του χώρου. 

Τέλος όλα  αυτά μπορούν να γίνουν μια απάντηση στην πανδημία που περνάμε. Περιορίζουμε έτσι τα ταξίδια μας και ικανοποιούμε τις ζωτικές μας ανάγκες κοντά στο σπίτι μας. Μ΄ αυτόν τον τρόπο περιορίζεται ο κίνδυνος μόλυνσης ειδικά στις μεταφορές και δημόσιους χώρους.