του Παναγιώτη Αναστασάκου
Πριν από λίγες μέρες, υπογράφηκε η σύμβαση για την ολοκλήρωση του Πολιτιστικού Κέντρου Ηρακλείου και ανακοινώθηκε με ένα ιδιαίτερα εύστοχο σχόλιο στο Cretalive (δείτε εδώ).
Έτσι, η ολοκλήρωση του Πολιτιστικού Κέντρου είναι πλέον ορατή. Την πρόβλεψη, την επιτρέπει η μορφή της σύμβασης που υπογράφηκε και το γεγονός ότι η χρηματοδότηση του έργου είναι εξασφαλισμένη από πιστώσεις του Δήμου.
Σε 18 μήνες λοιπόν θα έχουμε τις πρώτες παραστάσεις στα θέατρα και από τότε και μετά, η προσφορά του Κέντρου, θα εξαρτάται από ένα εμπνευσμένο και δημιουργικό management, το οποίο θα πρέπει κατά την άποψη μου, να στηθεί από τώρα.
Με την ευκαιρία όμως, θα ήταν χρήσιμο, όχι μόνο για το Πολιτιστικό, αλλά και για άλλες περιπτώσεις μεγάλων προγραμμάτων που αφορούν στην πόλη, να θυμηθούμε λίγο το παρελθόν, για να βγάλουμε κάποια ίσως και χρήσιμα συμπεράσματα σχετικά με τη συμπεριφορά μας.
Η Σύμβαση για την Α φάση του ΠΣΚΗ, υπογράφτηκε τον Απρίλιο 2006 (πριν από δέκα χρόνια) και το έργο, τελείωσε τον Σεπτέμβριο 2014. Η ολοκλήρωση, καθυστέρησε επειδή η ΔΕΠΤΑΗ είχε ξεκινήσει το έργο με μία ανεπαρκή τεχνική υπηρεσία - κάτι που διορθώθηκε το 2008 -, επειδή το ΥΠΠΟ καθυστέρησε σημαντικά τη χρηματοδότηση του έργου - την οποία ολοκλήρωσε το Δεκέμβριο του 2013 -, αλλά το κυριότερο, επειδή υπήρχαν συνεχείς αντιδράσεις στην κοινωνία και στο Δημοτικό Συμβούλιο, από παρατάξεις της αριστερής κυρίως αντιπολίτευσης, οι οποίες «κατήγγειλαν» συνεχώς τη διαχείριση του έργου στις διάφορες φάσεις της κατασκευής και για διάφορα θέματα.
Οι καταγγελίες το 2009, έφτασαν στο κατακόρυφο και κατατέθηκαν σε …..κάθε υπαρκτή Διοικητική Αρχή της χώρας, ξεκινώντας από τη Βουλή των Ελλήνων, τα Υπουργεία Εσωτερικών, Πολιτισμού, Δημοσίων Έργων και Ανάπτυξης, την Αρχή πληρωμής του Γ ΚΠΣ, το Σώμα Επιθεωρητών Ελεγκτών Δημόσιας Διοίκησης, το Σώμα Επιθεωρητών Ελεγκτών Δημοσίων Έργων, το Ελεγκτικό Συνέδριο, την Περιφέρεια Κρήτης, το Δήμο Ηρακλείου, τα ΜΜΕ της πόλης και φυσικά την Εισαγγελία Ηρακλείου.
Εξέταση στις καταγγελίες αυτές, έκαναν σχεδόν όλες οι Αρχές, χωρίς να επιβεβαιωθούν και χωρίς να αποκαλυφθεί τίποτε το επιλήψιμο στη διαχείριση του έργου. Οι επιπτώσεις όμως που είχαν οι καταγγελίες στην εκτέλεση της σύμβασης, ήταν παραπάνω από ορατές, με κορυφαία εκτός από την καθυστέρηση της ολοκλήρωσης, την απώλεια κοινοτικών κονδυλίων και την απένταξη του έργου από το ΚΠΣ.
Σήμερα με την κατάθεση του Πορίσματος Ελέγχου του έργου από το μικτό κλιμάκιο του ΣΕΕΔΔ και ΣΕΔΕ, ολοκληρώθηκαν οι διοικητικοί έλεγχοι, χωρίς και πάλι να έχει διαπιστωθεί τίποτε το επιλήψιμο, ενώ απομένει μόνο η Εισαγγελική Ερεύνα η οποία, παρά το γεγονός ότι έχει ξεκινήσει από το 2009 και παρά το γεγονός ότι μέχρι σήμερα δεν έχει προκύψει τίποτε το σημαντικό, συνεχίζεται. Προεξοφλείται όμως ότι θα κλείσει και αυτή χωρίς να διαπιστωθεί, κάτι το παράνομο.
Το έργο όπως διαπιστώθηκε και από τους Επιθεωρητές είναι καλότεχνο, οι εργασίες εκτελέστηκαν με ιδιαίτερη επιμέλεια και το κόστος ανά τετραγωνικό μέτρο δεν υπερβαίνει το κόστος ενός …βρεφονηπιακού σταθμού!
Πολύς λοιπόν ο καυγάς για τη διαχείριση της κατασκευής του ΠΣΚΗ και μεγάλο το κόστος σε καθυστερήσεις και δαπάνες για το Έργο, για το Δήμο και για τον Πολιτισμό μας, επειδή έπρεπε να δημιουργηθούν κάποιες πρόσκαιρες πολιτικές εντυπώσεις και ικανοποιηθούν κάποια ….. «ιδεοληπτικά καμένα» ή στρεβλά μυαλά.
Όταν όμως στην πόλη μας συνέβαιναν αυτά, ας δούμε τι γινόταν στην Αθήνα στο Μέγαρο Μουσικής.
Στο Μέγαρο μέχρι το 1975, είχαν κατασκευαστεί από τον Όμιλο Φίλων Μουσικής Αθηνών (ΟΜΜΑ), σε ιδιόκτητο οικόπεδο και με νόμιμη άδεια 30.000 μ2 χώροι, εξαντλώντας όλα τα Πολεοδομικά περιθώρια δόμησης.
Από εκεί και μετά άρχισαν τα …όργανα.
Για να λυθεί το πρόβλημα των χρήσεων γης, με νόμο (205/1975) καθορίστηκε ότι στο διπλανό κοινόχρηστο χώρο του πάρκου Ελευθερίας ….μπορεί να επεκταθεί το Μέγαρο Μουσικής.
Το 1976 με ΠΔ διαμορφώνεται και ορίζεται ο υπόλοιπος χώρος του πάρκου σε πράσινο και με τον νόμο 1190/81, συστάθηκε ο Οργανισμός Μεγάρου Μουσικής Αθηνών, με σκοπό τη δημιουργία κτηριακών εγκαταστάσεων και την πραγματοποίηση σ' αυτές πολιτιστικών -κυρίως- μουσικών εκδηλώσεων. Ο Σύλλογος Φίλων της Μουσικής για τον σκοπό αυτόν εισέφερε το ακίνητο, ενώ το Δημόσιο ανέλαβε να χρηματοδοτήσει την κατασκευή του κτηρίου και παράλληλα να επιχορηγεί από τον τακτικό του προϋπολογισμό τις εκδηλώσεις του Μεγάρου από την έναρξη της λειτουργίας του και μετά.
Το 1990, ο Υπουργός ΠΕΧΩΔΕ κ. Κατσιγιάννης, υλοποιώντας πράξη του Υπουργικού Συμβουλίου, παραχωρεί 14 στρέμματα εκ των κοινοχρήστων του πάρκου, για μία υπόγεια και κάποια … επίγεια επέκταση του Μεγάρου Μουσικής ενώ επιπρόσθετα, εκδίδει και ένα ΠΔ κάλυψης όλων των αδειοδοτήσεων για το γκαράζ.
Το Μάρτιο 1991 εκδίδεται από τη Νομαρχία Αττικής οικοδομική άδεια επέκτασης του Μεγάρου κατ΄ επέκταση … υπογείου (!). Το έχετε ξανακούσει αυτό;
Και έτσι, οι κατασκευές ξεκίνησαν νόμιμα και ολοκληρώθηκαν εν χορδαίς και οργάνοις….
Σήμερα λοιπόν στα 30.000,00 μ2 που αρχικά κάλυπταν οι εγκαταστάσεις του μεγάρου το 1975, έχουν προστεθεί άλλα 125.000 τ.μ, κατ΄ επέκταση υπογείου, δηλαδή κάτω από τον κοινόχρηστο χώρο του Πάρκου Ελευθερίας και όχι μόνο. Στην επιφάνεια του κοινόχρηστου χώρου του Πάρκου, υπάρχουν διαμορφωμένα, το αίθριο του Μεγάρου, το εστιατόριο του Μεγάρου (το FUGA το οποίο διαφημίζεται ως ένα ιδιαίτερα κομψό εστιατόριο υψηλών προδιαγραφών στην καρδιά του ….κήπου του Μεγάρου Μουσικής) και ο …κήπος του Μεγάρου για θερινές εκδηλώσεις, που ουσιαστικά είναι χώρος του πάρκου. Η διάταξη των χώρων εμφανίζεται στη φωτογραφία.
Για όλα αυτά, καμία καταγγελία δεν υπήρξε και οι λίγες φωνές διαμαρτυρίας που ακούστηκαν, … «πνίγηκαν στα ρηχά».
Από οικονομικής πλευράς, το κατασκευαστικό Πρόγραμμα του Μεγάρου δεν καλύφθηκε από το ΚΠΣ (προφανώς λόγω των παραπάνω πολεοδομικών προβλημάτων) αλλά, υποστηρίχθηκε με τραπεζικό δανεισμό. Ένα δάνειο ύψους 95 εκατ λήφθηκε από την Εθνική Τράπεζα και δύο ακόμη από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, το πρώτο 78,8 εκατ. και το δεύτερο 55,4 εκατ. Με εγγύηση του Ελληνικού Δημοσίου.
Όλα αυτά για το καταλάβουμε καλά, έγιναν από ένα Νομικό Πρόσωπο Ιδιωτικού Δικαίου, τον Όμιλο Φίλων Μουσικής Αθηνών (ΟΜΜΑ), το οποίο δεν έδινε απολύτως κανένα λογαριασμό σε οποιονδήποτε Δημόσιο φορέα για τις επιλογές του στην κατασκευή του έργου, ούτε και ελέγχθηκε ποτέ από κανένα κλιμάκιο Επιθεωρητών Δημοσίου.
Πρόσφατα, μάθαμε ότι το συνολικό χρέος του Μεγάρου είχε φθάσει τα 392.000.000,00 € και ότι το Φεβρουάριο 2016, ψηφίστηκε στην Ολομέλεια της Βουλής, η τροπολογία (http://www.iefimerida.gr/sites/default/files/megaro.pdf), του υπουργού Πολιτισμού κ. Αριστείδη Μπαλτά και του υπουργού Οικονομικών κ. Ευκλείδη Τσακαλώτου για το νέο καθεστώς λειτουργίας του Οργανισμού Μεγάρου Μουσικής Αθηνών, σύμφωνα με το οποίο:
Το Δημόσιο αναλαμβάνει την εξόφληση όλων των χρεών του ΟΜΜΑ για το Μέγαρο, των 392.000.000,00 € δηλαδή.
Το Δημόσιο αναλαμβάνει τα έξοδα λειτουργίας και τη μισθοδοσία του Μεγάρου.
Στο Δημόσιο περιέρχεται όλη η ακίνητη περιουσία του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών που ανήκε στον ΟΜΜΑ.
Το Δημόσιο παραχωρεί τη διαχείριση της λειτουργίας του μεγάρου στον ΟΜΜΑ, για τα επόμενα ……τριάντα χρόνια.
Για όλα αυτά, δεν …άνοιξε ρουθούνι και το Μέγαρο συνεχίζει την καταπληκτική του πορεία όπως και την τεράστια Πολιτιστική του προσφορά στους Αθηναίους και στη Χώρα.
Αλλά και στο μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης υπήρξαν «σπουδαίες» πρωτοβουλίες που πέρασαν στα …ψιλά..
Το Μέγαρο αλλά και το διπλανό του Συνεδριακό Κέντρο, ιδιοκτησίας και στην περίπτωση αυτή Ιδιωτικού Φορέα, του Ομίλου Φίλων Μουσικής Θεσσαλονίκης (ΟΜΜΘ), κτίστηκαν με Δημόσιο χρήμα (Επιχορηγήσεις του ΥΠΠΟ) μέσα στη …θάλασσα, με προφανή καταπάτηση θαλάσσιου χώρου και αιγιαλού κλπ, χωρίς κανένα έλεγχο από οποιαδήποτε Δημόσια Αρχή της χώρας. Η διάταξη φαίνεται στη φωτογραφία. Οι παραβάσεις καλύφθηκαν βεβαίως με θεσμικά κείμενα την ισχύ των οποίων δεν αμφισβήτησε κανείς. Και εδώ δηλαδή δεν άνοιξε …ρουθούνι.
Τα ….συμπεράσματα δικά σας.
Σε αντιδιαστολή με τα παραπάνω, να θυμηθούμε μερικά από τα …δικά μας:
Για μία απλή επίστρωση πλάτους 1,50 μέτρων και μήκους 150 μέτρων στο πεζοδρόμιο της πολύ όμορφης και λειτουργικά αναγκαίας παραλιακής λεωφόρου στην Αλικαρνασσό, η οποία επίστρωση κατασκευάστηκε μέσα στον αιγιαλό, - κάτι που βεβαίως δεν ισοδυναμεί ούτε κατά διάνοια με κατάληψη αιγιαλού, αφού στη χρήση και στην προσπέλασή του αιγιαλού δεν άλλαξε απολύτως τίποτε - , 27 άνθρωποι παραπέμφθηκαν σε μια πολύχρονη δικαστική περιπέτεια που ξεκίνησε το 2009 και τελείωσε τον προηγούμενο μήνα με την πανηγυρική τους αθώωση. Μεταξύ αυτών, ήταν ο τότε Περιφερειάρχης, ο τότε Δήμαρχος, σύσσωμο το Δημοτικό Συμβούλιο, Πρόεδροι Οργανισμών Δντές Υπηρεσιών κλπ.
Για μία ….ξύλινη εξέδρα - πεζοδρόμιο που κατασκευάστηκε 5 μέτρα πάνω από τον αιγιαλό στην περιοχή του Μαιευτηρίου Μητέρα για να υποκαταστήσει το βόρειο πεζοδρόμιο της παραλιακής λεωφόρου για να μην μειωθεί το πλάτος του δρόμου, παραπέμφθηκε σε δίκη ο τότε Δήμαρχος Ηρακλείου και άλλοι Δημοτικοί παράγοντες, επειδή η ξύλινη κατασκευή, παραβίασε ….τη νοητή εναέρια στήλη του αιγιαλού!. Και εδώ η αθώωση μετά από 5 χρόνια, ήταν πανηγυρική.
Και για να θυμηθούμε και το Πολιτιστικό μας Κέντρο, να μην ξεχνάμε τα διάφορα .. πύρινα πρωτοσέλιδα και τις …καυτές συνεντεύξεις τύπου κάποιων γνωστών και μη εξαιρετέων δημοτικών παραγόντων και ενός ή δύο ΜΜΕ για δήθεν σκάνδαλα, για δήθεν …δώρα σε εργολάβους και για ένα σωρό άλλες ανοησίες, όλα αυτά τα χρόνια.
Δεν νομίζω πως χρειάζεται να αναφέρω περισσότερα.
Εκτιμώντας τα παραπάνω παραδείγματα, αλλά και ένα σωρό άλλα που υπάρχουν, θα πρέπει να καταλάβουμε επιτέλους ότι στην προσπάθεια για να βελτιώσουμε κάποια από τα πράγματα στον τόπο μας, δεν περισσεύει κανείς, ούτε και οι προσπάθειες αυτές έχουν ιδιοκτήτες ή προσωπικό χαρακτήρα.
Ο καθένας ανάλογα με τη θέση που κατέχει σε κάθε χρονική στιγμή, θα πρέπει να προσπαθεί για την ολοκλήρωση του στόχου και οι υπόλοιποι πρέπει να βάζουν πλάτη στην προσπάθεια, χωρίς να υπολογίζουν πολιτικά ή προσωπικά κόστη, διαφορετικές απόψεις, προσωπικά συμπλέγματα ή και σκοπιμότητες.
Τους λοιπούς «γραφικούς» και τους εγκεφαλικά «καμένους», θα πρέπει όμως σε κάθε περίπτωση, να τους αφήνουμε απ’ έξω….
