Ο πόλεμος στην Ουκρανία ενισχύει τις τιμές των αγροτικών προϊόντων

Η συνέχιση του πολέμου ενισχύει τις τιμές των αγροτικών προϊόντων (+2,16%) και των εμπορευμάτων (+10,37%) σε μηνιαίο επίπεδο. Αν και ο ρυθμός ανάπτυξης στην Κίνα διαμορφώθηκε στο 4,8% σε ετήσια βάση, η χειροτέρευση της επιδημιολογικής εικόνας αποτυπώνεται στους πρόδρομους επιχειρηματικούς δείκτες και πιθανά θα αποτελέσει τον καταλύτη για σημαντική επιβράδυνση του ρυθμού ανάπτυξης της το επόμενο διάστημα, θέτοντας σε πιθανή πτωτική τροχιά τις τιμές των εμπορευμάτων. Ταυτόχρονα, η έναρξη ενός νέου κύκλου αύξησης των επιτοκίων από τη Fed, με ενδυνάμωση του δολαρίου, πιθανά να αποτελέσει ανασταλτικό παράγοντα, περιορίζοντας τις θετικές τους αποδόσεις.

Υψηλά τα επίπεδα των εμπορευμάτων

Ο πόλεμος στην Ουκρανία και οι αναφορές για επιβολή εμπάργκο στο ρωσικό πετρέλαιο από τις ευρωπαϊκές χώρες διατηρούν σε υψηλά επίπεδα τις τιμές των εμπορευμάτων, όπως και τις διεθνείς πετρελαϊκές τιμές, για δεύτερο συνεχόμενο μήνα. 

Συνδυαστικά, οι εκτιμήσεις της Ωκεανικής Υπηρεσίας (ΝΟΑΑ) για διατήρηση του συστήματος La Ninia μέχρι και τον Αύγουστο, αναμένεται να έχει αρνητική επίδραση για την καλλιεργητική περίοδο καλαμποκιού και χειμερινού σιταριού στις ΗΠΑ. 

Γιατί θα συνεχιστούν οι ανοδικές πιέσεις στις τιμές

Ως εκ τούτου στα σιτηρά (σιτάρι, καλαμπόκι, σόγια) αναμένεται να συνεχιστούν οι ανοδικές πιέσεις στις τιμές τους. 

Για τη ζάχαρη, η περιορισμένη προσφορά δύναται να λειτουργήσει υποστηρικτικά στην τιμή της. Οι ανησυχίες για τον πληθωρισμό και η μείωση του ρυθμού ανάπτυξης ισοσκελίζονται από τις ενδείξεις ότι η ζήτηση για βαμβάκι θα παραμείνει ικανοποιητική, ενισχύοντας την τιμή του. Η αγορά των βοοειδών και πορτοκαλιού θα παραμείνει σφιχτή, λόγω μειωμένης παραγωγής και για το ρύζι η αύξηση της τιμής των λιπασμάτων αποτελεί πρόκληση της νέας καλλιεργητικής περιόδου.

Σύμφωνα με το μηνιαίο Δελτίο Τιμών Αγροτικών Προϊόντων της Τράπεζας Πειραιώς οι τιμές για σε επτά βασικά αγροτικά προϊόντα ορίζονται ως εξής:

Σιτάρι

Οι παγκόσμιες προοπτικές για την αγορά σιταριού το 2021/22, σύμφωνα με την έκθεση του USDA, αφορούν στις υψηλότερες προμήθειες, αυξημένη κατανάλωση, μειωμένο εμπόριο και αποθέματα. Πιο συγκεκριμένα, η παγκόσμια παραγωγή αναμένεται ενισχυμένη κατά 0,3 εκατ. τόνους σε 778,8 εκατ. τόνους, προερχόμενη από αύξηση της παραγωγής για την Αργεντινή (+0,5 εκατ. τόνους σε 21 εκατ. τόνους) και για το Πακιστάν (+0,5 εκατ. τόνους σε 27,5 εκατ. τόνους). Η παγκόσμια κατανάλωση προβλέπεται να ενισχυθεί (+2,7 εκατ. τόνους), κυρίως λόγω της αύξησης ζήτησης για τρόφιμα, σπόρους και βιομηχανική χρήση για την Ινδία (+4,4 εκατ. τόνους σε 100,9 εκατ. τόνους). Καθώς, όμως, οι πολεμικές εχθροπραξίες συνεχίζονται και οι τιμές του σιταριού παραμένουν υψηλές, το παγκόσμιο εμπόριο αναμένεται να κινηθεί χαμηλότερα, με τις εξαγωγές να προβλέπονται μειωμένες κατά 3,1 εκατ. τόνους σε 201,7 εκατ. τόνους (από 203,1 εκατ. τόνους), προερχόμενες από μειωμένες εξαγωγές για Ε.Ε. (-3,5 εκατ. τόνους) και Ουκρανία (-1,0 εκατ. τόνους). Ωστόσο παρά τις κυρώσεις και τον επιβαλλόμενο εξαγωγικό φόρο, η Ρωσία συνέχισε να εξάγει σιτάρι, τείνοντας να φτάσει τους 33 εκατ. τόνους. Τα παγκόσμια αποθέματα προβλέπεται να μειωθούν κατά 3,1 εκατ. τόνους σε 278,4 εκατ. τόνους, σε χαμηλό 5ετίας. Με βάση τα παραπάνω, καθώς και τις συνθήκες καλλιέργειας χειμερινού σιταριού στις ΗΠΑ (ψυχρότερος καιρός βάσει εποχής), με τη φύτευση να περιορίζεται, οι αναλυτές εκτιμούν ότι οι ανοδικές πιέσεις δύναται να συνεχιστούν στην τιμή του σιταριού.

Ζάχαρη

Σύμφωνα με προβλέψεις του USDA, η παραγωγή ζάχαρης από τις ΗΠΑ για το 2021/22 αναθεωρήθηκε πτωτικά σε 9,309 εκατ. τόνους, προερχόμενη από πτωτικές αναθεωρήσεις, τόσο στην παραγωγή ζαχαροκάλαμου (3,971 εκατ. τόνους), όσο και ζαχαρότευτλου (5,338 εκατ. τόνους), με τις καιρικές συνθήκες να επιβαρύνουν την παραγωγή. Οι συνολικές εισαγωγές αναμένονται ελαφρώς ενισχυμένες σε 3,058 εκατ. τόνους, ενώ οι εξαγωγές παραμένουν στο επίπεδο της προηγούμενης πρόβλεψης. Η παγκόσμια κατανάλωση προβλέπεται να ενισχυθεί σε 12,505 εκατ. τόνους (από 12,440 εκατ. τόνους). Τα αποθέματα προβλέπονται μειωμένα σε 1,567 εκατ. τόνους (από 1,692 εκατ. τόνους), διαμορφώνοντας τον δείκτη αποθέματα προς κατανάλωση σε 12,5% από 13,6%. Για το Μεξικό, αναθεωρήθηκαν ανοδικά, τόσο η προσφορά, όσο και η κατανάλωση ζάχαρης σε 7,270 εκατ. τόνους και 6,351 εκατ. τόνους αντίστοιχα, ταυτόχρονα με τις εξαγωγές σε 1,939 εκατ. τόνους. Με βάση τα παραπάνω, καθώς και τις προσδοκίες για πιθανό έλλειμα το 2022/23, η αγορά εκτιμά πιθανές ανοδικές πιέσεις στην τιμή της, με τους διαχειριστές να ενισχύουν τις θέσεις αγοράς στα ΣΜΕ σε υψηλό 11 μηνών (22.787 στις 12/4).

Καλαμπόκι

Οι τελευταίες εκτιμήσεις του Υπουργείου Γεωργίας των ΗΠΑ για την παγκόσμια παραγωγή καλαμποκιού το 2021/22 αναθεωρήθηκαν ελαφρώς ανοδικά σε 1,210.5, προερχόμενη από την Βραζιλία, την Ε.Ε., την Ινδονησία και το Πακιστάν, με εκείνη στις ΗΠΑ να παραμένει αμετάβλητη (383,9 εκατ. τόνους). Για δεύτερο συνεχόμενο μήνα, αναθεωρήθηκαν πτωτικά οι εξαγωγές της Ουκρανίας κατά 4,5 εκατ. τόνους σε 23 εκατ. τόνους, ενώ, σύμφωνα με δημοσιεύματα, γίνεται προσπάθεια εύρεσης εναλλακτικών οδών, πχ σιδηροδρομικών, επιτρέποντας τις εξαγωγές ορισμένων ποσοτήτων ουκρανικού καλαμποκιού προς την Ευρώπη. Πτωτική αναθεώρηση προβλέπεται για τις εξαγωγές της Σερβίας (-1 εκατ. τόνους), μετά την προσωρινή απαγόρευση της χώρας για εξαγωγές σιτηρών, σε προσπάθεια εξασφάλισης επαρκών εγχώριων προμηθειών. Με βάση τα παραπάνω, το παγκόσμιο εμπόριο αναμένεται να μειωθεί κατά 2,9 εκατ. τόνους σε 189,7 εκατ. τόνους. Καθώς ο πόλεμος στην Ουκρανία συνεχίζεται και οι καιρικές συνθήκες στις ΗΠΑ εμποδίζουν την έναρξη φύτευσης, η απώλεια των εξαγωγών καλαμποκιού της Ουκρανίας κάνει τις παγκόσμιες προμήθειες ακόμα πιο σφιχτές, κάτι το οποίο θα μπορούσε να συντελέσει στη διατήρηση των υψηλών τιμών του καλαμποκιού μεσοπρόθεσμα, ξεπερνώντας, ενδεχομένως, και το πρόσφατο υψηλό 10ετίας που έφτασε η τιμή του.

Χυμός πορτοκαλιού

Η παγκόσμια παραγωγή πορτοκαλιού για το 2021/22, σύμφωνα με προβλέψεις του USDA, αναμένεται μειωμένη κατά 28% σε 38,2 εκατ. κουτιά στην Φλόριντα -αντιστοιχεί στο ένα τέταρτο από ότι ήταν το 2005- καθώς οι χαμηλές θερμοκρασίες από αρχές του έτους αποδυνάμωσαν τις καλλιέργειες εσπεριδοειδών. Ταυτόχρονα, η μειωμένη σοδειά της Βραζιλίας, που υπονομεύτηκε από παγετούς και ξηρασία το προηγούμενο έτος, καθώς και το αυξημένο μεταφορικό κόστος, συνέβαλαν σε αύξηση της τιμής του χυμού κατά 66%, με τα αποθέματα χυμού πορτοκαλιού στην Βραζιλία να αναμένονται ακόμα χαμηλότερα από το 2017. Οι δυσμενείς καιρικές συνθήκες, η ασθένεια (πρασίνισμα των εσπεριδοειδών) και οι αυξημένες τιμές των λιπασμάτων, σύμφωνα με την αγορά, αναμένονται να αυξήσουν τους κινδύνους για την παραγωγή, με την καταναλωτική ζήτηση να παραμένει δυνατή, ως απόρροια της συνέχισης του πανδημικού κύματος, ευνοώντας και από τις δύο πλευρές το περιθώριο περαιτέρω ανόδου της τιμής του χυμού πορτοκαλιού μεσοπρόθεσμα.

Σόγια

Η παγκόσμια παραγωγή σόγιας για το 2021/22, σύμφωνα με στοιχεία του USDA, αναμένεται να κινηθεί σε χαμηλότερα επίπεδα, όπως η σύνθλιψη, το εμπόριο και τα αποθέματα. Πιο συγκεκριμένα, η παραγωγή αναμένεται να μειωθεί σε 350,70 εκατ. τόνους, προερχόμενη από μειωμένες καλλιέργειες σε Βραζιλία και Παραγουάη. Παράλληλα, προβλέπεται χαμηλότερη παραγωγή σε σύνθλιψη σόγιας για την Ουκρανία, οδηγώντας σε χαμηλότερες προμήθειες σόγιας και σογιέλαιου, σε αγορές όπως της Ινδία, της Κίνας, της Ε.Ε. και της Τουρκίας, ενώ αντιστάθμισμα των παραπάνω μειώσεων φαίνεται να αποτελεί η ενίσχυση των εισαγωγών σε φοινικέλαιο από την Κίνα, σογιέλαιου από την Ινδία και σογιάλευρου από την Τουρκία. Οι υψηλές τιμές και η περιορισμένη παραγωγή διατήρησαν τις προβλέψεις για το παγκόσμιο εμπόριο και τη ζήτηση στο επίπεδο του προηγούμενου μήνα (158,6 εκατ. τόνους και 90,0 εκατ. τόνους αντίστοιχα). Οι αναλυτές εκτιμούν πιθανή συνέχιση ανοδικών πιέσεων στην τιμή της, η οποία αποτυπώθηκε στην ενίσχυση των θέσεων αγοράς στα ΣΜΕ (178.210 στις 12/4), με την αβεβαιότητα, στην αποκλιμάκωση των εχθροπραξιών, να παραμένει στο επίκεντρο.

Βοοειδή

Σύμφωνα με την έκθεση του USDA, η παραγωγή βοοειδών για το 2021/22 αναμένεται να κινηθεί σε χαμηλότερα επίπεδα, καθώς το υψηλότερο κόστος ζωοτροφών, οι συνθήκες ξηρασίας που μαστίζουν τις μεσοδυτικές πολιτείες των ΗΠΑ και οι υψηλές τιμές ενέργειας έχουν οδηγήσει τους παραγωγούς σε σημαντικές περικοπές των κοπαδιών τους, μειώνοντας, ταυτόχρονα, και τον ρυθμό σφαγής των βοοειδών, με την παγκόσμια ζήτηση, όμως, να παραμένει υψηλή. Οι εξαγωγές βόειου κρέατος, όπως και οι εισαγωγές διατηρήθηκαν στο επίπεδο της προηγούμενης πρόβλεψης. Σύμφωνα με εκτιμήσεις, η αγορά των βοοειδών ενδέχεται να παραμείνει σφιχτή μεσοπρόθεσμα, κάτι το οποίο αποτυπώθηκε στην πρόσφατη ενίσχυση των θέσεων αγοράς στα ΣΜΕ βοοειδών (10,873 στις 12/4). Ωστόσο το σχετικά υψηλό επίπεδο αποτίμησης τους πιθανά να αποτελέσει παράγοντα εμφάνισης πτωτικών πιέσεων στην τιμή τους βραχυπρόθεσμα.

Ακατέργαστο ρύζι

Σύμφωνα με εκτιμήσεις του USDA, οι παγκόσμιες προοπτικές για την αγορά του ρυζιού το 2021/22 αφορούν σε  χαμηλότερη παραγωγή, αυξημένο εμπόριο, ελαφρά υψηλότερη χρήση και μειωμένα αποθέματα. Η παγκόσμια παραγωγή αναμένεται σε 513,0 εκατ. τόνους (-1,0 εκατ. τόνους), προερχόμενη από πτωτική αναθεώρηση της παραγωγής για την Βραζιλία, την Κολομβία και το Μεξικό. Παράλληλα, η παγκόσμια κατανάλωση προβλέπεται ελαφρώς ενισχυμένη κατά 0,1 εκατ. τόνους σε 511,2 εκατ. τόνους, όπως και το παγκόσμιο εμπόριο (52,5 εκατ. τόνους), λόγω της ενίσχυσης των εξαγωγών από Ταϊλάνδη και Πακιστάν. Τα παγκόσμια αποθέματα εκτιμώνται σε 188,8 εκατ. τόνους, προερχόμενα από μείωση σε Ινδονησία και Ινδία, διαμορφώνοντας τον δείκτη αποθέματα προς κατανάλωση σε 36,9% από 37,1% το 2020/21. Εκτιμήσεις της αγοράς κάνουν λόγο ότι το αυξανόμενο κόστος χρήσης λιπασμάτων, το οποίο συρρικνώνει την παραγωγή ρυζιού, ευνοεί από τη μια μεριά την τιμή του, αλλά από την άλλη πιθανά να επιδεινώσει τα επίπεδα της επισιτιστικής ασφάλειας, καθώς αποτελεί βασικό στοιχείο στην παγκόσμια διατροφική πυραμίδα.