Του Κώστα Μπογδανίδη
Πέρασαν κιόλας 37 χρόνια από τη δολοφονία του Σουηδού πρωθυπουργού Ούλοφ Πάλμε, ενός πραγματικού φίλου της Ελλάδας, αλλά και της Κρήτης. Πρόκειται ίσως για ένα από τα μεγαλύτερα μυστήρια της σύγχρονης παγκόσμιας ιστορίας καθώς η δολοφονία του Πάλμε δεν έχει ακόμη διαλευκανθεί και πολλά σενάρια συνωμοσίας ακόμη και σήμερα κυκλοφορούν.
Ήταν πραγματικός φίλος της Ελλάδας, συνδέθηκε με τον Ανδρέα Παπανδρέου, ενώ είχε και στενούς δεσμούς με την Κρήτη. Είχε μάλιστα αναγορευθεί και επίτιμος δημότης Μοχού- πήρε και σπίτι στην περιοχή- αναπτύσσοντας στενή φιλία με τον αείμνηστο κοινοτάρχη Θεόφιλο Σουρανάκη.
Ένας δε κεντρικός δρόμος του Ηρακλείου προς τα νότια προάστια φέρει το όνομά του.
Η δολοφονία…
Η δολοφονία του, η πρώτη δολοφονία Σουηδού επικεφαλής κράτους από τη δολοφονία του Βασιλιά Γουστάβου του 3ου της Σουηδίας το 1792, παραμένει μέχρι σήμερα ανεξιχνίαστη, μια πληγή για την «ατάραχη» Σουηδική κοινωνία.
Ο Πάλμε δολοφονήθηκε στις 28 Φεβρουαρίου 1986. Επιστρέφοντας από τον κινηματογράφο, περπατούσε - χωρίς σωματοφύλακες - με τη γυναίκα του Λίσμπετ σε κεντρικό δρόμο της Στοκχόλμης, όταν πυροβολήθηκε από άγνωστο στη σπονδυλική στήλη, ώρα 23.21.
Πριν χρόνια η Εισαγγελία είχε ανακοινώσει ότι ξανανοίγει το φάκελο. Πάνω από 10.000 άνθρωποι ανακρίθηκαν μετά τη δολοφονία του Πάλμε στις 28 Φεβρουαρίου του 1986, ενώ 134 ισχυρίστηκαν ότι αυτοί τον πυροβόλησαν και τον σκότωσαν καθώς έφευγε με τη γυναίκα του από έναν κινηματογράφο.
Ο χαρισματικός Σοσιαλδημοκράτης πρωθυπουργός άφησε την τελευταία του πνοή μέσα σε μια λίμνη αίματος στο πεζοδρόμιο.
Ο εισαγγελέας θα αρχίσει τη νέα έρευνα το Φεβρουάριο και θα χρειαστεί να καταβάλει υπεράνθρωπες προσπάθειες μόνον για να διαβάσει τους σχετικούς φακέλους που καλύπτουν ράφια μήκους 250 μέτρων...
Ο κ. Πέτερσον είχε ερευνήσει το 2003 τη δολοφονία της υπουργού Εξωτερικών της Σουηδίας, της Άννας Λιντ και όπως είπε σε τοπικές εφημερίδες, η αποστολή του είναι να προσπαθήσει να λύσει το μυστήριο και να βρει το δολοφόνο του Πάλμε.
Οι έρευνες…
Το γεγονός ότι η δολοφονία του Ούλοφ Πάλμε παραμένει ανεξιχνίαστη 36 χρόνια μετά, έχει προκαλέσει συζήτηση ως προς την ευθύνη της Σουηδικής Αστυνομίας, τόσο σε ότι αφορά τις ενέργειές της αμέσως μετά το συμβάν όσο και τον τρόπο που χειρίστηκε την πορεία των ερευνών στη συνέχεια. Άλλωστε ο βασικός ύποπτος για το έγκλημα, ο Κρίστερ Πέτερσον, ο οποίος είχε καταδικαστεί τον Ιούλιο 1989 για το φόνο και μετά είχε αθωωθεί, πέθανε το 2004.
Προσπάθειες αυτοπτών μαρτύρων να ειδοποιήσουν την Αστυνομία αμέσως μετά τη δολοφονία έπεσαν στο κενό, τη στιγμή που αστυνομικοί που βρίσκονταν κοντά στο σημείο δεν κινήθηκαν καθόλου, προβάλλοντας ως δικαιολογία ότι είχαν γεμάτο στομάχι και δεν μπορούσαν να τρέξουν. Ο πρώτος αστυνομικός που έφτασε στο σημείο της δολοφονίας, ο αστυνομικός Διευθυντής Γιέστα Σέντερστρεμ, έμαθε τυχαία για τους πυροβολισμούς από έναν περαστικό. Η μαρτυρία του αργότερα αγνοήθηκε και ο ίδιος παραμερίστηκε. Τα πρώτα λεπτά η αστυνομία δεν έκανε τίποτα, δεν ειδοποίησε καν ασθενοφόρα. Ο συναγερμός που σήμανε ήταν περιορισμένος, ενώ σε αντίστοιχη περίπτωση προβλέπεται η σήμανση Γενικού Συναγερμού και το κλείσιμο των συνόρων, κάτι που έγινε ώρες μετά. Πολύτιμος χρόνος χάθηκε. Οι σφαίρες βρέθηκαν από περαστικό την επόμενη μέρα. Το όπλο δε βρέθηκε ποτέ.
Οι έρευνες για την υπόθεση ανατέθηκαν εν λευκώ στον επικεφαλής της αστυνομίας της Στοκχόλμης, Χανς Χολμέρ, ο οποίος προσπάθησε να καλύψει τα λάθη. Πολύ γρήγορα κυκλοφόρησε χωρίς στοιχεία ένα σκίτσο του δολοφόνου, ενώ σε σημείο εμμονής περιόρισε τις έρευνες στο περιβάλλον των Κούρδων προσφύγων, στήνοντας ακόμα και μηχανισμούς παρακολούθησης τηλεφώνων για να ενισχύσει τους ισχυρισμούς τους. Όταν αποκαλύφθηκε αυτό ξέσπασε σκάνδαλο. Πολλοί είναι αυτοί που εκτιμούν ότι οι ενέργειες του Χολμέρ δεν ήταν απλά λανθασμένες, αλλά σκόπιμες. Για δεκαετίες υπήρχε η αντίληψη στην Ασφάλεια ότι οι δυνάμεις της αριστεράς ήταν η μεγαλύτερη απειλή για τη Σουηδική κοινωνία και γι' αυτό φακέλωνε χιλιάδες Σουηδούς αριστερών φρονημάτων κρυφά από το επίσημο κράτος. Ένα δίκτυο ακροδεξιού παρακράτους που αποκαλύφθηκε πρόσφατα.
Σε ότι αφορά την ευθύνη της αστυνομίας τελικά, και με βάση ντοκουμέντα που έρχονται με τα χρόνια στο φως, διαπιστώνεται σίγουρα ανικανότητα από μέρους της να χειριστεί αποτελεσματικά την υπόθεση, αν όχι σκόπιμη συγκάλυψή της.
Το…παλτό
Το τελευταίο διάστημα το ενδιαφέρον για την εξιχνίαση του εγκλήματος έχει αναθερμανθεί. Κυρίως λόγω της τεχνολογίας. Το παλτό που φορούσε ο πρώην πρωθυπουργός της Σουηδίας όταν δολοφονήθηκε θα υποβληθεί σε τεστ DNA στη Γερμανία και στη Βρετανία, σύμφωνα με δημοσιεύματα του σουηδικού Τύπου.
Σύμφωνα με μάρτυρες, ο δολοφόνος επιτέθηκε στον Ούλοφ Πάλμε από πίσω και έβαλε το χέρι του στον ώμο του πριν πυροβολήσει. Η αστυνομία πιστεύει σήμερα πως το παλτό του πρώην αρχηγού της σοσιαλδημοκρατικής κυβέρνησης μπορεί να φέρει ίχνη του DNA του δολοφόνου, πράγμα που θα καθιστούσε δυνατή την αναγνώρισή του, αναφέρεται στο δημοσίευμα της εφημερίδας Aftonbladet.
"Αλλά δεν γνωρίζουμε ακόμη αν το ίχνος του DNA θα είναι επαρκές", δήλωσε στην εφημερίδα ο Στιγκ Έντκβιστ, υπεύθυνος της έρευνας για τη δολοφονία του Ούλοφ Πάλμε.
Το παλτό θα εξεταστεί με τη βοήθεια του ιατροδικαστικού κέντρου του Μπέρμιγχαμ στη Βρετανία και του κεντρικού εργαστηρίου της γερμανικής αστυνομίας στο Βισμπάντεν, προσθέτει η Aftonbladet. Παρά τα δεκάδες χιλιάδες στοιχεία που συγκεντρώθηκαν στις δύο δεκαετίες μετά το φόνο, το έγκλημα αυτό παραμένει ένα αίνιγμα και το όπλο, ένα μάγκνουμ 357, δεν βρέθηκε ποτέ.
ΠΗΓΕΣ:
Εξάντας
Βικιπαιδεία
ΤΟ ΒΗΜΑ
ΤΑ ΝΕΑ
Ελευθεροτυπία
