Ανώνυμη Εταιρεία: Συμβάσεις Μελών ΔΣ για Παροχή (Πρόσθετων) Υπηρεσιών

Η σχέση του μέλους ΔΣ με την ΑΕ είναι διττή. Διακρίνεται σε εξωτερική-οργανική και εσωτερική-υποκείμενη. Τι συμβαίνει όμως όταν μέλος του ΔΣ παρέχει, ανεξάρτητα με την οργανική του θέση και σχέση, πρόσθετες υπηρεσίες στην ΑΕ-στη βάση «ειδικής σχέσης». Με τον τύπο, ενδεικτικά, των συμβάσεων εργασίας, έργου, ανεξαρτήτων υπηρεσιών ή εντολής;

Η ειδική σχέση μέλους ΔΣ και ΑΕ

Συχνά συναντούμε, στην πράξη, να παρέχουν (τα) μέλη του ΔΣ πρόσθετες υπηρεσίες στην ΑΕ-ιδίως στο πλαίσιο της οικογενειακής ΑΕ. Οι υπηρεσίες αυτές παρέχονται στο πλαίσιο «ειδικής σχέσης». Η συγκεκριμένη ειδική σχέση είναι δυνατό να περιβληθεί, ενδεικτικά, τον τύπο της σύμβασης εργασίας, έργου, ανεξαρτήτων υπηρεσιών ή εντολής. Σε κάθε περίπτωση, ο ορθός νομικός χαρακτηρισμός (και) της ειδικής αυτής σχέσης επαφίεται, όπως έχουμε ήδη αναλύσει, στη δικαστική κρίση.

Περιεχόμενο των συγκεκριμένων, πρόσθετων, υπηρεσιών (και της συναφούς ειδικής σχέσης και σύμβασης) είναι δυνατό να αποτελέσει, μεταξύ άλλων, εκείνο του νομικού, οικονομικού ή τεχνικού συμβούλου. Το συνηθέστερο: η παροχή υπηρεσιών διευθύνοντος υπαλλήλου. 

Η δυσχέρεια διάκρισης των δύο σχέσεων και ιδιοτήτων (μέλος του ΔΣ vs εργαζόμενος/παρέχων τις υπηρεσίες του στην ΑΕ) αποδεικνύεται ευχερέστερη όταν το μέλος συμμετέχει απλώς στο ΔΣ-χωρίς εξουσίες διοίκησης, διαχείρισης ή/και εκπροσώπησης. Δυσχερέστερη όταν του έχουν μεταβιβασθεί εξουσίες του ΔΣ. Είναι σημαντική όμως η εν λόγω διάκριση καθώς είναι διαφορετικές οι ρυθμίσεις που θα πρέπει να εφαρμοστούν στη μια ή στην άλλη περίπτωση.

Οι προϋποθέσεις σύναψης ειδικής σύμβασης με συνδεδεμένα μέρη

Για την έγκυρη σύναψη σύμβασης της ΑΕ με συνδεδεμένα μέρη (και εν προκειμένω, ειδικής σύμβασης εργασίας, έργου, ανεξαρτήτων υπηρεσιών ή εντολής με μέλη του ΔΣ) προβλέπεται η τήρηση μιας σειράς διαδικαστικών κανόνων και κανόνων δημοσιότητας. Δύο είναι, κατά βάση, τα σχετικά διαδικαστικά βήματα: (α) Η παροχή ειδικής άδειας από το ΔΣ και (β) Η ανάρτηση της σχετικής απόφασης στο Γ.Ε.ΜΗ. 

Εξαιρέσεις από την υποχρέωση χορήγησης άδειας 

Η υποχρέωση χορήγησης άδειας παρέλκει στην περίπτωση που η συναλλαγή (στην προκειμένη περίπτωση η σύμβαση της ΑΕ με το μέλος του ΔΣ της) εμπίπτει στις τρέχουσες-δηλ. στις συνηθισμένες για την επιχείρηση συναλλαγές. Παρέλκει επίσης στην περίπτωση που το μέλος του ΔΣ συνδέεται με την ΑΕ με σύμβαση που έχει συναφθεί πριν την εκλογή (ή το διορισμό) του. 

Είναι ιδιαίτερα σημαντικός ο διαχωρισμός των ιδιοτήτων του μετόχου, του μέλους του ΔΣ και του εργαζομένου/παρέχοντος τις υπηρεσίες του στην ΑΕ για πληθώρα λόγων. Κάποιοι από αυτούς μας έχουν απασχολήσει ήδη στην αρθρογραφία μας (ενδ.: η ανάγκη διαχωρισμού των αμοιβών και οικονομικών του επιχειρηματία/μέλους του ΔΣ από το ταμείο της επιχείρησης, η αξιοποίηση των ευχερειών που παρέχει ο νόμος για τις ΑΕ όσον αφορά την άντληση ρευστότητας από τους επιχειρηματίες/μέλη του ΔΣ). 

Ο διαχωρισμός όμως των ενδεχομένως υφισταμένων-προαναφερθεισών ιδιοτήτων των μελών του ΔΣ μοιάζει αναγκαίος στη βάση της ευθυγράμμισης με τους (μη αναγκαίους τυπικά για εκτός χρηματιστηρίου εταιρείες, απολύτως αναγκαίους όμως σε ουσιαστικό επίπεδο) κανόνες εταιρικής διακυβέρνησης. 

Κανόνες αναγκαίους για τη μετάβαση στη νέα εποχή˙ στην επόμενη μέρα.-

Σταύρος Κουμεντάκης

Managing Partner

Koumentakis and Associates Law Firm

Σημ.: Το παρόν άρθρο σε πλήρη μορφή