Ο τούρκος πρόεδρος Ερντογάν είναι ή θέλει να εμφανίζεται ως ένας ευσεβής μουσουλμάνος και καλώς ποιεί. Αυτή είναι η εικόνα που θέλει να δείξει στους συμπολίτες του (καλύτερα, στους υπηκόους του) ή τουλάχιστον σε εκείνους που μοιράζονται τις ίδιες πολιτικές απόψεις και την ίδια θρησκευτική στάση με εκείνον. Είδαμε τι έπραξε με την Αγία Σοφία και τη Μονή της Χώρας. Εκεί, στο μεγάλο ναό της Ορθοδοξίας, όπου ακούστηκε χιλιάδες φορές το «Τῇ Ὑπερμάχῳ» και οι άλλοι εκκλησιαστικοί ύμνοι και όπου προσευχήθηκαν οι ελληνικής και χριστιανικής συνείδησης Βυζαντινοί Αυτοκράτορες, ο νέο-οθωμανός σουλτάνος Ερντογάν ανέπεμψε τις προσευχές του στον Αλλάχ, χωρίς στάλα ντροπής για το ανοσιούργημα και την ασέβειά του ενώπιον του μεγαλοπρεπούς χριστιανικού μνημείου. Αυτή, όμως, είναι διαχρονικά η συμπεριφορά των Τούρκων: αρπάζουν και οικειοποιούνται δια της βίας των όπλων ό, τι δεν τους ανήκει. Σύγχρονη απόδειξη η Κύπρος: κατέλαβαν και κατέχουν σχεδόν το μισό νησί και, παρά τα επανειλημμένα ψηφίσματα καταδίκης τους από τον ΟΗΕ, «καρφί δεν τους καίγεται».
Ευσεβής, λοιπόν, με τα μέτρα της θρησκευτικής πίστης του ο Τούρκος πρόεδρος. Τι άραγε ζητά από τον Αλλάχ στις προσευχές του; Τι θέλει, πέραν αυτών που ήδη έχει; Διότι ο «ελεήμων και φιλεύσπλαχνος»» Αλλάχ του τα έχει δώσει όλα με απλολχεριά: οικογένεια, πολύχρονη εξουσία, δόξα, πλούτο αμύθητο, παλάτι πολυτελέστατο κλπ. Ό, τι ζήτησε του το χάρισε ο θεός του. Κι όμως δεν τον βλέπουμε να χορταίνει. Τι ζητεί, λοιπόν, ο Τούρκος πρόεδρος στις προσευχές του; Υποψιάζομαι ότι δικαίως θα δοξάζει και θα ευχαριστεί τον Αλλάχ για ό, τι του έχει χαρίσει. ’Υστέρα θα του υπενθυμίζει όσα ο ίδιος ο Τούρκος πρόεδρος έχει κάνει για την πίστη του: τη μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί, το αίμα που χύνει στους πολέμους για το μεγαλείο της Τουρκίας, τα τζαμιά που χτίζει σε χώρες στις οποίες θέλει να επεκτείνει τον έλεγχό του κλπ. Από το σημείο αυτό κι έπειτα αρχίζουν οι παρακλήσεις και τα αιτήματα προς το θεό. Γιατί, όταν αγωνίζεσαι για την πίστη σου, όταν λατρεύεις το θεό σου, τότε αισθάνεσαι ότι και ο θεός είναι υποχρεωμένος να σου το ανταποδώσει. Δούναι και λαβείν, που λένε. Τι θα μπορούσε, λοιπόν, να παρακαλέσει ο κ. Ερντογάν να του δοθεί, επιπλέον όσων έχει αποκτήσει;
«Θεέ μου, βοήθησε να μη χάσω τις εκλογές που οσονούπω πλησιάζουν». Να μια πρώτη παράκληση. Τρέμει με την ιδέα της απώλειας της εξουσίας, ύστερα από όσα αποκάλυψε ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης της Τουρκίας και όσα κατά καιρούς έχουν δει το φως της δημοσιότητας για διάφορα οικονομικά σκάνδαλα στα οποία φέρεται να έχει εμπλακεί είτε ο ίδιος είτε τα μέλη της οικογένειάς του. Μια πολύ πιθανή ήττα του στις εκλογές δεν θα ήταν απλώς το πολιτικό τέλος του ίδιου αλλά είναι πολύ πιθανόν ότι θα έβαζε σε δικαστικές περιπέτειες τον ίδιο και τα μέλη της οικογένειάς του. Αυτό θα σήμαινε απώλεια της δόξας, των τιμών και όλων όσα παρέχει η απόλυτη εξουσία, αυτή που κάνει τον άνθρωπο να πιστέψει ότι είναι αιώνιος, ότι δεν τον ακουμπά η θλίψη, το κακό και όσα ταλαιπωρούν τους κοινούς θνητούς, ακόμη και ο ίδιος ο θάνατος. Τέτοιοι άνθρωποι ομιλούν και πράττουν σαν να είναι αθάνατοι και αιώνιοι, επίγειοι θεοί. Ας ακούσομε, όμως την ποιητική λύρα του Ανδρέα Κάλβου, που διερωτάται και ειρωνεύεται:
Ποίος ποτέ του Θεού
ποίος του ηλίου ομοίασεν;
Διατί βωμούς, θυμίαμα
διατί ζητούν οι μύριοι
τύραννοι κι ύμνους;
Ύψιστοι αυτοί! –λαμπρότεροι
αυτοί των άλλων-μόνοι!
..............................................................................................
Κριταί ως θεοί! Και πότε
την αρετήν αθλίως,
πότε δεν εκατάτρεξαν,
πότε ευσπλαγχνίαν
εγώρισαν, δικαιοσύνην;
Δεύτερο πιθανό αίτημα: «Βοήθησέ με, θεέ μου, να πείσω το λαό πως όλα πάνε καλά, πως η φτώχεια και η ανέχεια βρίσκεται μόνο στο μυαλό τους, ότι πρέπει να είναι περήφανοι που έχουν εμένα, ένα κορυφαίο ηγέτη, ως πρόεδρό τους. εμένα που έχει κάνει την Τουρκία μεγάλη δύναμη και που σαν εμένα μόνο λίγοι υπήρξαν στο παρελθόν και θα υπάρξουν στο μέλλον». Είναι αδήριτη ανάγκη ο Τούρκος πολίτης να πειστεί ότι όλα πηγαίνουν καλά, ότι αρκεί που έχει εκείνον ως ηγέτη του, αφού αυτός είναι η λύση όλων των προβλημάτων του. Κι αν αυτό γίνει, τότε ουδείς κίνδυνος υπάρχει για την απώλεια της εξουσίας του ηγέτη, αυτής της δαιμονικής δύναμης που εύκολα διαφθείρει τους ανθρώπους, που τους κάνει να λησμονήσουν ότι είναι άνθρωποι ευάλωτοι και εφήμεροι και πως η εξουσία, η δόξα, ο πλούτος και οι τιμές έρχονται αλλά και παρέρχονται. Τα παραδείγματα ηγετών (κυρίως αυταρχικών) που μετέπεσαν από την κατάσταση της δόξας και του πλούτου στην ολοκληρωτική ατίμωση είναι πολλά (θυμίζω εδώ τον Σαντάμ Χουσείν του Ιράκ και τον Καντάφι της Λιβύης).
Ύστερα στην προσευχή του μπαίνει (τι εμμονή κι αυτή!)η Ελλάδα: «Βοήθησέ με, θεέ μου, να αρπάξω από τους Γκιαούρηδες μερικά νησιά. Το ξέρω, βέβαια, πως δεν είναι δικά μου, μα τι με εμποδίζει να τα αρπάξω; Το ίδιο δεν κάναμε στην Κύπρο; Κι εσύ, παντοδύναμε, σίγουρα μας βοήθησες τότε να νικήσουμε τους άπιστους Έλληνες. Δεν ξεχνούμε τι έγινε το 1821, δεν ξεχνούμε το 1912-13, δεν ξεχνούμε το 1919-1922. Ήρθε η ώρα, τώρα που η χώρα μου έχει εμένα ηγέτη, να εκδικηθώ τους κακούς Έλληνες, να ξανακάμω μεγάλη την Τουρκία, να ξαναφτιάξω την ένδοξη αυτοκρατορία μας από τα Βαλκάνια ως την Παλαιστίνη και το Ιράκ, από τη Μαύρη Θάλασσα ως την Κύπρο και από το Αιγαίο ως τη Λιβύη της Αφρικής. Και μην ξεχνάς, θεέ μου, πως οι Ρωμιοί είναι άπιστοι, είναι εχθροί σου, εχθροί της πίστης μας και του λαού μας».
Κάπως έτσι υποψιάζομαι ότι θα προσεύχεται ο Τούρκος πρόεδρος. Τα θέλει διακαώς ο Ερντογάν τα ελληνικά νησιά. Είναι γι’ αυτόν «κάρφος ἐν ὀφθαλμῷ», κατά την ευαγγελική έκφραση (Ματθ. 7,3), που δεν τον αφήνει να ησυχάσει. Γιατί, εκτός του ότι είναι πανέμορφα, εκτός του ότι φέρνουν κάθε χρόνο εκατομμύρια τουρίστες, η κατοχή τους τού ανοίγει το δρόμο για ολόκληρο το Αιγαίο. Γιατί, όπως είπαμε, η αχορταγιά και η πλεονεξία ενός αλαζονικού ηγέτη σαν τον Ερντογάν δεν έχουν όρια, είναι δε σίγουρο ότι η κατάληψη κάποιων, έστω και πολύ μικρών, νησιών θα του ανοίξει την όρεξη για περισσότερα και όλο περισσότερα, ώσπου η Ελλάδα να γίνει μια χώρα-προτεκτοράτο της Τουρκίας. Γιατί μια Ελλάδα χωρίς τα νησιά της, χωρίς το Αιγαίο με όλους τους συμβολισμούς και την ιστορία του, με όλες τις ομορφιές και τους μύθους του, είναι μια χώρα αδύναμη, μια χώρα φτωχή, μια χώρα που δεν «ανασαίνει», μια χώρα στην «εντατική». Το Αιγαίο με τα νησιά και τις ομορφιές του είναι η καθαρή ανάσα της Ελλάδας, είναι όλος ο πλούτος της, η ιστορία της. Η Ελλάδα είναι χώρα θαλασσινή, σύμβολό της είναι ο Οδυσσέας και η σχεδία του. Χάνεται το Αιγαίο; Χάθηκε η ίδια η Ελλάδα ως χώρα. Αυτό ας το κατανοήσουμε όλοι οι Έλληνες και ας είμαστε έτοιμοι να εμποδίσουμε τα σχέδια του Ερντογάν. Ας προσεύχεται εκείνος. Εμείς ξέρουμε πως «ὁ Θεός ὑπερηφάνοις ἀντιτάσσεται, ταπεινοῖς δὲ δίδωσι χάριν» (Ιακ. 4,6).
Για τον πιστό η προσευχή είναι μια σημαντική πράξη εσωτερικής επικοινωνίας με τον Θεό. Μα η προσευχή προϋποθέτει καθαρή καρδιά και απαιτεί πράξεις αγάπης και όχι εκδίκησης. Ο Θεός δεν κατοικεί στη βία αλλά στην αγάπη, δεν κατοικεί στο ψεύδος αλλά στην αλήθεια, αφού ο ίδιος είναι αγάπη και αλήθεια. Όταν προσεύχεται κάποιος, ζητώντας βοήθεια από το Θεό για πράξεις ανίερες και βίαιες, τότε η προσευχή του είναι μάταιη και αργά ή γρήγορα πληρώνει για τις πράξεις του. Ο Τούρκος πρόεδρος μπορεί να φαίνεται ευσεβής, όμως οι πράξεις του φανερώνουν το αντίθετο. Το καλύτερο θα ήταν να οργάνωνε μια κοινή προσευχή όλων των ηγετών για την ειρήνη και τη συναδέλφωση των λαών. Αν επιμείνει στα σχέδιά του όσον αφορά το Αιγαίο και τα ελληνικά νησιά, τότε να είναι βέβαιος ότι απέναντί του θα βρει σύσσωμο τον ελληνικό λαό, που θα του φωνάξει σαν τον αρχαίο Λεωνίδα το «μολών λαβέ!».
Γιάννης Γ. Τσερεβελάκης
