Ρέκβιεμ για τον ENISA– Τα ψέματα τελείωσαν

στους Κώστα Στεφανίδη και Γιάννη Τσουκαλά.

 
Το 2003, σε μια ευνοϊκή συγκυρία - ελληνική Προεδρία, κυβέρνηση Σημίτη με Υφυπουργό Επικοινωνιών τον συμπολίτη μας Μανώλη Στρατάκη - αποφασίζεται η εγκατάσταση του νέου "Ευρωπαϊκού Οργανισμού για την Ασφάλεια Δικτύων και Πληροφοριών" (ENISA) στην Ελλάδα και συγκεκριμένα στο Ηράκλειο. Η επιλογή γίνεται εξαιτίας της διεθνώς αναγνωρισμένης προσφοράς του ΙΤΕ και των Πανεπιστημιακών Ιδρυμάτων του νησιού στους τομείς της καινοτομίας και τεχνολογικής και ερευνητικής αριστείας (μελανό σημείο που σήμερα πληρώνουμε......η αβλεψία μας να δεχτούμε -για πρώτη φορά στην ιστορία των ευρωπαϊκών οργανισμών- να ορίζεται μόνο η χώρα φιλοξενίας, ενώ η πόλη να καθορίζεται με υπουργική απόφαση, καθώς και ότι αντί οριστικής διάρκειας εντολή λειτουργίας, να ορίζεται διάρκεια 5ετίας).

Οι συμβατικές υποχρεώσεις της χώρας μας ήταν τρείς. Η κατασκευή των εγκαταστάσεων του ENISA, η ίδρυση και λειτουργία σχολείου ευρωπαϊκής παιδείας για τα παιδιά των εργαζομένων και η απευθείας αεροπορική σύνδεση του Ηρακλείου με τις Βρυξέλλες. Τις αντιμετωπίσαμε με τον γνωστό «ελληνικό» τρόπο.

Αιχμή του δόρατος όλων όσων εποφθαλμιούσαν τη μετεγκατάσταση του ΕΝΙSΑ στη χώρα τους, επικαλούμενοι την αδυναμία του Ηρακλείου να τον φιλοξενήσει, υπήρξε η μνημειώδης ασυνέπεια της χώρας μας να εκπληρώσει τη συμβατική της υποχρέωση να λειτουργήσει σχολείο με τις προδιαγραφές του σχετικού ευρωπαϊκού κανονισμού. Όμως Δήμος και Νομαρχία επέδειξαν απόλυτη δυσθυμία ως αρμόδιοι για τη σχολική στέγη, θεωρώντας το σχολείο της ελίτ, άρα εκτός προτεραιοτήτων τους, το δε Υπουργείο Παιδείας το αντιμετωπίζει ως πάρεργο, αδιαφορώντας απολύτως για αυτό.

Αξιοποιώντας την αβελτηρία μας αυτή και με κύριο πρόσχημα ότι η κοροϊδία μας στα περί το σχολείο κάνει τον ΕΝΙSΑ στο Ηράκλειο μη-ελκυστικό σε νέους ευρωπαίους επιστήμονες, αφού δεν μπορούσαν να εξασφαλίσουν στα παιδιά τους επαρκή ευρωπαϊκή εκπαίδευση, μεθοδεύουν την επιδιωκόμενη από την πρώτη στιγμή απομάκρυνση του ΕΝΙSΑ δια της σαλαμοποίησης.

Έτσι λοιπόν η αρμόδια Ολλανδή Επίτροπος κ. Κρουζ με τους ανθρώπους της όπως ο Γερμανός εκτελεστικός διευθυντής του ΕΝΙSΑ και με τη συμμετοχή πολιτικών στελεχών του αρμόδιου Υπουργείου Μεταφορών και Επικοινωνιών υλοποιούν την ιδέα του "Γραφείου Συναντήσεων" στην Αθήνα. Η μοιραία, άφρων αυτή απόφαση δια της διολισθήσεως, στρώνει το δρόμο στον εισηγητή της έκθεσης για τον ENISA, βρετανό συντηρητικό Ευρωβουλευτή κ. Chichester (δηλωμένο πολέμιο του ENISA στην Ελλάδα), να προτείνει: α) τη μεταφορά του εκτελεστικού βραχίονα του ENISA στην Αθήνα", β) την παραμονή στο Ηράκλειο της διοικητικής υπηρεσίας που θα "φυλάει" το άνευ αντικειμένου λάβαρο της έδρας για επτά μόλις χρόνια και γ) το πρωτοφανές δικαίωμα του διοικητικού συμβουλίου του ENISA να αποφασίζει την ίδρυση παραρτημάτων του οργανισμού σε όποια χώρα μέλος το ζητήσει.

Ο κυνικός εκβιασμός της Επιτρόπου "Ή αποδέχεστε αυτό το σενάριο, ή τον Σεπτέμβριο του 2013 που λήγει η προσωρινή εντολή κλείνουμε τον ENISA" πιάνει τόπο. Τώρα πια δεν τηρούνται ούτε τα προσχήματα. Το μόνο επιχείρημα είναι ότι το Ηράκλειο δεν είναι ελκυστικός τόπος για το προσωπικό του ENISA. Οι προηγούμενες ηγεσίες του Υπουργείου (Ρέππας, Βούγιας, Ραγκούσης) αρνήθηκαν αυτό που ο τότε Υπουργός κ. Βορίδης προώθησε.

Η διαχείριση εκ μέρους μας του θέματος του ENISA είναι χαρακτηριστική έκφραση της διαχείρισης της νεοελληνικής μας πραγματικότητας που μας έχει φέρει ως εδώ. Η απόλυτη υποστήριξη της παραμονής του ENISA στην Κρήτη δεν έχει τοπικιστική χροιά. Ακόμη και τώρα κάποιοι δεν θέλουν να καταλάβουν πως ο σχεδιασμός που υιοθετήθηκε και προχωρά προς υλοποίηση οδηγεί μοιραία στην έξοδο του ENISA από την Ελλάδα. Το ανορθολογικό σχήμα: επιχειρησιακό τμήμα στην Αθήνα (χωρίς υποδομή), διοικητική υπηρεσία στο Ηράκλειο παραρτήματα που θα ξεφυτρώνουν ως μανιτάρια στις άλλες χώρες μέλη, δεν πείθει κανέναν πως μπορεί να καταστεί λειτουργικό ή οικονομικά βιώσιμο. Καμία Επιτροπή Προϋπολογισμού ή Ελεγκτικό Συνέδριο δεν θα στηρίξουν το παρανοϊκό αυτό σχήμα· η δε χώρα μας, ιδιαίτερα σε αυτές τις συνθήκες, δε μπορεί να ανταποκριθεί στον παραλογισμό της υλοποίησης των υποχρεώσεών της εις διπλούν.

Τα παραπάνω αποτελούν μέρος δύο άρθρων μου: «Πως ο ENISA φεύγει… μένοντας» 9/2/2012 και «ENISA και ευρωπαϊκό σχολείο, στον σουρεαλιστικό μας κόσμο» 4/4/2014. Ακολούθησαν έκτοτε υποσχέσεις και κοροϊδίες για τη συνέχιση παρουσίας του ENISA στο Ηράκλειο. Μέχρι που στις 16/3/2016 η Επιτροπή Προϋπολογισμού του Ευρωκοινοβουλίου διαπιστώνει… τη νομοτελειακή εξέλιξη των πραγμάτων.

Ο εκτελεστικός διευθυντής κυνικά διαπιστώνει πως «η συμφωνία για διπλή έδρα (Ηράκλειο – Αθήνα) δημιουργεί προβλήματα για τον Οργανισμό». «Η προσβασιμότητα δύσκολη με άμεσες πτήσεις από διάφορες πρωτεύουσες μόνο καλοκαίρι». «Για το σχολείο δεν υπάρχει κρίσιμη μάζα μαθητών και η έκθεση αξιολόγησης δεν εξασφαλίζει πιστοποίηση Ευρωπαϊκού Σχολείου για το μέλλον. Αντιθέτως στην Αθήνα υπάρχει μεγάλο φάσμα επιλογών με τα ξενόγλωσσα σχολεία». Όσο για τις συζύγους των εργαζομένων «το Ηράκλειο ως πόλη που ζει από γεωργία και τουρισμό, δεν παρέχει ευκαιρίες εργασίας κάνοντας την έδρα μη ελκυστική».

Το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο αμφισβητεί την αναγκαιότητα διπλής έδρας, παρατηρώντας, όπως και ο εκπρόσωπος της αρμόδιας DG Connect, ότι η Ελληνική Κυβέρνηση πρέπει να γίνει συνεπέστερη στην καταβολή των μισθίων των εγκαταστάσεων της Αθήνας (που εξαρχής δεσμεύτηκε να καταβάλει, φορτώνοντας το φορολογούμενο πολίτη με μη αναγκαία κόστη).

Ομόφωνα λοιπόν κατέληξε η Επιτροπή με την παρουσία εκπροσώπου της Μόνιμης Ελληνικής Αντιπροσωπείας (ΜΕΑ) αφού ο αρμόδιος Υπουργός «δεν μπορούσε να παραβρεθεί», καθώς και τη σύμφωνη γνώμη του Έλληνα μέλους της Επιτροπής κ.Γ.Κύρτσου: «Μία μόνο έδρα στην Αθήνα. Η ελληνική κυβέρνηση προτίθεται να συνεργαστεί».

Κατάληξη: «Η ισχύουσα εντολή λήγει το 2020. Η αξιολόγηση που θα προηγηθεί θα εγκρίνει μια έδρα, την Αθήνα. Ούτως ή άλλως όμως η απόφαση είναι πολιτική. Η απόφαση είναι της Ελληνικής Κυβέρνησης. Τα πάντα περιπλέκονται με διπλές έδρες. Το ΕΚ δεν θα εγκρίνει ξανά διπλή έδρα. Με το ομόφωνο μήνυμα προς την Αθήνα: μια μόνο έδρα, η αφύσικη αυτή κατάσταση θα λήξει».

Φτάσαμε λοιπόν στην επαλήθευση ενός προαναγγελθέντος θανάτου μέσω μιας πολύ χοντροκομμένα στημένης φάρσας. Και αυτή τη φορά, δεν μας φταίει κανένας τρίτος για τη μωρία, αδιαφορία, αφέλεια, ιδιοτέλειες και άγνοια που επιδείξαμε. Κάποιοι βέβαια αγωνιστήκαμε χρόνια να πείσουμε για τα αυτονόητα. Έστω για την τιμή των όπλων.
 
 
*Ο Σπύρος Δανέλλης είναι Βουλευτής Ηρακλείου με Το Ποτάμι