Το πρόβλημα με την εφηβική παραβατικότητα είναι η κοινωνία η ίδια

Της Φρόσως Μαστορίδη

Τι συμβαίνει τέλος πάντων με τα παιδιά; Ας αρχίσουμε από τα βασικά. Εγώ μάνα δεν είμαι. Δεν μπορώ να ξέρω πως μεγαλώνει ακριβώς ένα παιδί τη δεδομένη στιγμή, μπορώ να σου πω πως μεγάλωσα εγώ ή τι βλέπω.

Είμαι όμως κάτι άλλο, Κοινωνιολόγος.

Αν έμαθα κάτι από τη σχολή είναι πως οι άνθρωποι είναι καθρέπτες. Εντάξει, δεν το λένε έτσι ακριβώς τα βιβλία, αλλά αυτό είναι το πόρισμα μου.

Ο άνθρωπος θα δώσει αυτό που θα λάβει. Και τα παιδιά είναι άνθρωποι, εύπλαστοι, μιμητικά πλάσματα, αν μπορούσα να τα παρομοιάσω με κάτι θα επέλεγα τον πηλό, ή τα σφουγγάρια.

Λένε πως ο καλυτερος τρόπος να μάθεις στο παιδί σου να κάνει κάτι είναι μέσω της μίμησης. Μη ζητήσεις από το παιδί να αφήσει κάτω το κινητό ενώ εσύ είσαι πάνω από αυτο όλη μέρα, δεν θα τα καταφέρεις.

Φεύγω όμως από τα “άκουσα” και σε πάω στο “διάβασα”. Γιατί τα παιδιά μας είναι τόσο βίαια; Ας δούμε λίγο το πλαίσιο μέσα στο οποίο μεγαλώνουν, βία, αίμα, σπέρμα. Θες στις ταινίες (ξύλο και πάλι ξύλο), θες στα τραγούδια; Που μιλάνε για ναρκωτικά και γυναίκες αντικείμενα, σαν να περιγράφουν πικ νικ στο πάρκο; Θες από το Ίντερνετ ή από τις ειδήσεις;

Το βλέπω και στους ενήλικες. Τι είναι αυτό που τους τραβάει περισσότερο; Το αποκρουστικό, αυτό που έστω για λίγο θα τους κάνει να νιώσουν καλύτερα για τον εαυτό τους, αυτό που παράλληλα θα τους νευριάσει και θα δείξει τη μαυρίλα στον κόσμο. Ξέφυγα όμως.

Αναρωτιόμαστε πως γίνεται δεκάδες παιδιά να έβλεπαν συμμαθητές τους να παίζουν ξύλο κι εκείνα να το παρακολουθούν σαν να βλέπουν ταινία, να χρησιμοποιούν τα κινητά τους αντί να πάρουν τηλέφωνο κάποιον ενήλικα, ή την αστυνομία, για να τραβάνε βίντεο.

Λοιπόν, αν ανοίξουν την τηλεόραση σε ρωτάω, ή μια οποιαδήποτε άλλη οθόνη, τι θα δουν;

Η βία έχει γίνει καθημερινότητα. Παρακολουθούμε πολέμους στην τηλεόραση καθημερινά, χωρίς πλέον να κάνει στην συντριπτική πλειοψηφία καμία αίσθηση. “Άλλη μια είδηση”.

Πως ζητάς από ένα παιδί να μην το θεωρεί αυτό κανονικότητα;

Και έρχεται μετά η θεωρία της ετικέτας.

Ένα παιδί στιγματίζεται εύκολα. Μια - δυο παρατυπίες να κάνει και τελείωσε, πήρε τον τίτλο του “χαμένου”. Κι αυτή η ετικέτα θα το ακολουθεί παντού. “Μην κάνεις παρέα με το Γιωργακι/Μαράκι, είναι μπελάς”, “δεν περιμένω πολλά από εσένα, είσαι χαμένη υπόθεση”. Αυτά είναι πράγματα που λέγονται από ενήλικες προς παιδιά, και μην σας ακούσω να με λέτε υπερβολική, γιατί σε αυτήν την περίπτωση εθελοτυφλείτε.

Είναι λοιπόν επόμενο αυτό το παιδί να το κάνει κτήμα του. Ακόμη κι αν δεν το πίστευε πριν πλέον θα το κουβαλάει μαζί του, και θα το αυτοπροσδιορίζει.

Τα παιδιά ζητούν επιβεβαίωση

Υπήρξαμε όλοι παιδιά. Μπορούμε λοιπόν να πούμε πως ένα πολύ μεγάλο ποσοστό ανθρώπων μπορεί να θυμηθεί τον εαυτό του στην ευαίσθητη αυτή ηλικία να ψάχνει απεγνωσμένα από κάπου να κρατηθεί, κάτι να του δώσει “αξία”. Να είναι ένα με τους άλλους.

Οι έφηβοι ακολουθούν τους συνομηλίκους τους γιατί αυτοί είναι η κοινωνία τους, αυτός είναι ο μικρόκοσμος τους, η καθημερινότητα τους. Επόμενο είναι λοιπόν να θέλει να είναι ανάμεσα στα “κουλ παιδιά”.

Αυτό έχει ως επακόλουθο σε ένα περιστατικό όπως για παράδειγμα αυτό στα Χανιά, όταν ένα υποθετικό παιδί βλέπει πως οι περισσότεροι συνομήλικοι του βλέπουν τον καυγά και απλά γελάνε, να μην θέλει να γίνει αυτός/η που θα “χαλάσει τη φάση”.

Τι δεν πρέπει να κάνουμε

Ανέφερα παραπάνω το σκηνικό που πήρε μεγάλες διαστάσεις στα Χανιά, με τις μαθήτριες που μπλέχτηκαν σε καυγά ενώ οι υπόλοιποι συμμαθητές ή έβλεπαν ή τραβούσαν βίντεο.

Ξέρετε πριν από 6 χρόνια δεκάδες ενήλικοι είδαν άλλους ενηλίκους να χτυπούν μέχρι θανάτου έναν άνθρωπο, και η πλειοψηφία δεν είπε τίποτα…γιατί “που να μπλέκεις” ή γιατί "φαινόταν περίεργος τύπος, κάτι θα τους έκανε".

Το πρόβλημα με την εφηβική παραβατικότητα πηγάζει από το σπίτι, αν όχι το δικό σου, το δίπλα, αν όχι το δίπλα, το απέναντι. Το πρόβλημα με την εφηβική παραβατικότητα είναι η κοινωνία η ίδια.

Το πιο σημαντικό από όλα, είναι αυτά τα παιδιά που τώρα υπήρξαν θύτες να καταλάβουν τι έκαναν λάθος κι όχι αυτό που έγινε τώρα να τα κυνηγάει για πάντα.

Η παραβατικότητα στα παιδιά είναι ένα σοβαρό πρόβλημα, γιατί τα τωρινά παιδιά κάποια στιγμή θα μεγαλώσουν. Πρέπει τα λάθη του παρόντος να γίνουν μαθήματα για το μέλλον.

φωτογραφία από pixabay