Πώς το Ηράκλειο θα γίνει μια "καθαρή" ενεργειακά πόλη;

Του Γιώργου Αλεξάκη

Η Συμφωνία του Παρισιού που υπογράφτηκε από 194 χώρες και την Ευρωπαϊκή Ένωση, προσδοκά στη μείωση των εκπομπών του διοξειδίου του άνθρακα κατά 70% ως το 2050. Σχετικές μελέτες έδειξαν πως η χρήση καθαρής ενέργειας- δηλαδή μη εξαρτώμενης από ορυκτά καύσιμα- μπορεί να συμβάλλει στην επίτευξη αυτού του στόχου τουλάχιστον κατά 90%.

Πολλές πόλεις ανά τον κόσμο ανταποκρίνονται ήδη σ’ αυτή την προτεραιότητα, στρεφόμενες σε πηγές ενέργειας μηδενικού άνθρακα και προς Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας.

Τα παραδείγματα είναι αρκετά. Ανάμεσα στις δεκαπέντε πόλεις – πρωταθλητές παγκοσμίως σ’ αυτό το εγχείρημα, επτά ξεχωρίζουν στην Ευρώπη: Κοπεγχάγη, Μόναχο, Βαρκελώνη, Φραγκφούρτη, Μάλμε,  Ρέυκιαβικ, Όσλο.

Μπορεί το Ηράκλειο να αποτελέσει την επόμενη;

Στο ερώτημα αυτό απαντώ ξεκάθαρα: ΝΑΙ.

Ποια θα είναι όμως τα οφέλη για την πόλη μας από την μετάβαση στην καθαρή ενέργεια;

Καταρχήν θα μειώσουμε τη θερμότητα εντός του αστικού μας ιστού.

Θα βελτιώσουμε το μεταβολισμό της πόλης μας αλλά και την ποιότητα του αέρα που αναπνέουμε, επομένως και της υγείας μας.

Θα έχουμε επαρκή και φθηνή ενέργεια για να εξυπηρετήσουμε τις ανάγκες της κατοικίας και της εργασίας μας.

Στρεφόμενοι σε Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας θα προσφέρουμε νέες θέσεις εργασίας, και θα αυξήσουμε την ανθεκτικότητα της πόλης μας έναντι της Κλιματικής Κρίσης.

Ποιες είναι οι κατάλληλες παρεμβάσεις για να το επιτύχουμε;

Ας ξεκινήσουμε μαθαίνοντας από τους καλύτερους!

Ας παραδειγματιστούμε από τις καλές πρακτικές στις πόλεις που το έχουν ήδη επιτύχει.

Παρόλα αυτά, κάθε πόλη, έτσι και το Ηράκλειο πρέπει να βρει τον δικό του δρόμο για να γίνει 100% ανανεώσιμη, λαμβάνοντας υπόψη τη γεωγραφική του θέση, την ιστορία που αντικατοπτρίζεται στον αστικό του ιστό, καθώς και τις ανάγκες και τις καθημερινές δραστηριότητες των Ηρακλειωτών.

Εντούτοις, ο μετασχηματισμός των ενεργειακών μας συστημάτων πρέπει να προχωρήσει ταχύτερα και βαθύτερα από ό,τι μπορούμε πιθανώς να φανταστούμε.

Για το σκοπό αυτό δεν πρέπει να αφήσουμε πίσω καμιά δραστηριότητα, κανένα νοικοκυριό, καμία επιχείρηση.

Ας φτιάξουμε λοιπόν το ΚΛΙΜΑΤΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΤΟΥ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ: ένα οδικό χάρτη που θα περιλαμβάνει:

• Σχεδιασμένες παρεμβάσεις ενεργειακής εξοικονόμησης στα δημόσια και δημοτικά κτίρια και υποδομές, αλλά και κίνητρα στον πολίτη
• Στόχευση στην βιώσιμη κινητικότητα
• Στροφή στην ενεργειακή απόδοση των υπηρεσιών στους δημόσιους χώρους
• Παρακολούθηση της ενεργειακής κατανάλωσης των κτιρίων
• Επιμόρφωση των επαγγελματιών
• Ευαισθητοποίηση των μαθητών και της κοινωνίας
• Ενθάρρυνση για πράσινες επενδύσεις
• Συμφιλίωση των κατοίκων και επιχειρηματιών του παραλιακού μας μετώπου με τις μορφές ενέργειας από τη θάλασσα

Πώς ένας οργανισμός Τοπικής Αυτοδιοίκησης (Δήμος) μπορεί να συστρατεύσει τις δυνάμεις των υπηρεσιών του και να το επιτύχει;

• Πάνω από όλα, εξειδικεύοντας τη στρατηγική του προς αυτή την κατεύθυνση.
• Εισάγοντας την έννοια της ενεργειακής μετάβασης στην καθημερινή του λειτουργία και στη ρουτίνα των αρμοδιοτήτων του.
• Διερευνώντας την εφαρμογή προτύπων ISO και παροχής ανταποδοτικών υπηρεσιών και κινήτρων.
• Δημιουργώντας μια βάση δεδομένων καταγραφής των αναγκών ανά δημοτική ενότητα, ανά κατηγορία χρήσεων, ανά οικονομική δραστηριότητα, αξιοποιώντας κάθε μορφής χρηματοδοτικό κονδύλιο για την προτεραιοποίηση σχετικών έργων και δράσεων.
• Δημιουργώντας μια εξειδικευμένη δια-υπηρεσιακή, Δημοτική Ομάδα Εργασίας που μαζί με ειδικούς επιστήμονες θα παρέχει συμβουλές και προτάσεις βελτίωσης, με σαφείς βραχυπρόθεσμους και μακροπρόθεσμους στόχους και δείκτες.

Το Ηράκλειο μπορεί να οδηγήσει τις ενεργειακές εξελίξεις στην Κρήτη. Να μετατρέψει σταδιακά το ενεργειακό του σύστημα επιτυγχάνοντας ενεργειακή μετάβαση σε καθαρές πηγές ενέργειας, αξιοποίηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, βιώσιμη μεταφορά,  βελτιστοποίηση του αστικού μεταβολισμού και της ποιότητας ζωής των κατοίκων, με πολλαπλά κοινωνικοοικονιομικά οφέλη.

Σ’ αυτή την προσπάθεια, δεν είμαστε μόνοι.

Έχουμε μαζί μας δεκάδες ευρωπαϊκά προγράμματα και δίκτυα συνεργασίας, βέλτιστες πρακτικές ανά την Ευρώπη, άρτιο επιστημονικό και ερευνητικό κρητικό οικοσύστημα που μπορούν να μας διαθέσουν εμπειρία, γνώση και συγκεκριμένη καθοδήγηση προς ένα καθαρό ενεργειακά, βιώσιμο Ηράκλειο.

*Ο πολιτικός μηχανικός Γιώργος Αλεξάκης είναι υποψήφιος δήμαρχος Ηρακλείου. Έχει μεταπτυχιακές σπουδές στην Αστική και Περιφερειακή Ανάπτυξη στη London School of Economics, είναι περιφερειακός σύμβουλος Κρήτης αρμόδιος για τα Ευρωπαϊκά και Διεθνή Θέματα και αντιπρόεδρος των Ευρωπαϊκών Δικτύων Συνεργασίας CRPM και EUROMONTANA.