Ταμείο Ανάκαμψης: "καμπανάκι" ΠΑΣΟΚ και αγοράς για απώλεια πόρων και νέα απένταξη έργων

«Με λίγα λόγια η Ελλάδα στο Ταμείο Ανάκαμψης επιβραδύνει την ώρα που έπρεπε να επιταχύνει. Αλλά τα προβλήματα, όπως ξέρουν όλοι οι οικονομικοί παράγοντες, δεν είναι μόνο ποσοτικά, είναι και ποιοτικά. Κι αυτό γιατί πληθαίνουν οι ενδείξεις και οι αποδείξεις πως η εκταμίευση πόρων από το Ταμείο Ανάκαμψης έχει πολύ μικρή σχέση με το πόσα χρήματα φτάνουν πραγματικά στην αγορά. Αυτό φυσικά είναι πρόβλημα που εντοπίζεται στο σύνολο σχεδόν των κρατών μελών μας Ε.Ε., αλλά έχει πολύ μεγαλύτερη σημασία στη χώρα μας καθώς προσπαθεί να καλύψει το αναπτυξιακό χάσμα που την χωρίζει από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Κάθε ευρώ μετράει», υπογραμμίζουν σε ερώτησή τους προς τον Υπουργό Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών οι βουλευτές του ΠΑΣΟΚ – Κινήματος Αλλαγής που είναι μέλη στην Επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων της Βουλής, Παύλος Γερουλάνος – υπεύθυνος Κινήματος για θέματα Ταμείου Ανάκαμψης, Μιλένα Αποστολάκη, Ελένη Βατσινά, Μιχάλης Κατρίνης, Πάρις Κουκουλόπουλος και Χριστίνα Σταρακά.

Παραθέτοντας σειρά στοιχείων, με ειδική αναφορά σε κείμενα της Τράπεζας της Ελλάδος, του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου και ελληνικών τραπεζών, οι βουλευτές του ΠΑΣΟΚ υπογραμμίζουν:

• Ως προς το σκέλος των επιχορηγήσεων του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, τη «σημαντική υστέρηση στην εκτέλεση δαπανών», καθώς «μόνο το 45% των συνολικών κονδυλίων των επιχορηγήσεων που έχουν εισπραχθεί μέχρι στιγμής έχει διοχετευθεί στην πραγματική οικονομία» (Έκθεση Τράπεζα της Ελλάδας, Ιούνιος 2024), με την υποεκτέλεση να «κοστίζει» στη χώρα 1% περίπου του ΑΕΠ ετησίως.
• Την εξίσου προβληματική κατάσταση ως προς το σκέλος των δανείων, καθώς «λιγότερο από το ¼ των πόρων που είχε λάβει η Ελλάδα ως δάνεια από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας μέχρι τον Απρίλιο του 2024 είχαν φτάσει στους τελικούς αποδέκτες τους (ιδιωτικές επιχειρήσεις)» (ενημερωτικό δελτίο «7 Ημέρες Οικονομία» της Eurobank, τέλη Σεπτεμβρίου 2024).
• Τα επίσημα στοιχεία εκτέλεσης του προϋπολογισμού για το εννεάμηνο του 2024, τα οποία συνηγορούν στην παραπάνω ανησυχητική πορεία. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της κυβέρνησης, από τα 3,6 δισ. ευρώ του Ταμείου Ανάκαμψης που θα έπρεπε να έχουν απορροφηθεί από την αγορά μέχρι το τέλος Σεπτεμβρίου, απορροφήθηκαν μόλις 1,14 δισ. ευρώ.
• Την υποχώρηση της Ελλάδας ως προς τον δείκτη επίτευξης οροσήμων σε σχέση με τον μέσο όρο Ε.Ε., όπως προκύπτει από τους πίνακες της ειδικής έκθεσης 13/2024 του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου για την απορρόφηση των κονδυλίων του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και από τα στοιχεία στο Milestones and Targets του Recovery and Resilience Scoreboard της Ευρωπαϊκής Επιτροπής: από το +7% (τέλη 2023) στο +4% (Οκτώβριος 2024) σε σχέση με τον μ.ο. ΕΕ27 (απώλεια τριών ποσοστιαίων μονάδων) και από την 11η (τέλη 2023) στη 12η θέση (Οκτώβριος 2024).

«Στην αγορά», συνεχίζουν στην ερώτηση οι βουλευτές του ΠΑΣΟΚ «κυκλοφορεί σωρεία πληροφοριών και ειδήσεων περί παγίωσης της υποχρηματοδότησης από το Ταμείο Ανάκαμψης ακόμα και για εμβληματικά μεγάλα έργα, δύο μόλις χρόνια πριν την ολοκλήρωση του προγράμματος, γεγονός που θέτει εύλογα ερωτηματικά τόσο ως προς τη συνέχιση της χρηματοδότησης όσο και ως προς την πορεία υλοποίησής τους. Δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι η κυβέρνηση ανακοίνωσε στις 31 Οκτωβρίου 2024, 3 χρόνια μετά την έναρξη του Ταμείου Ανάκαμψης, διαγωνισμό πρόσληψης 100 (!) συνολικά συμβασιούχων «για την κάλυψη επειγουσών αναγκών της Ειδικής Υπηρεσίας Συντονισμού του Ταμείου Ανάκαμψης και των Φορέων της Κεντρικής Διοίκησης, που παρακολουθούν και υλοποιούν έργα χρηματοδοτούμενα από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας». Ωστόσο η εν λόγω πρωτοβουλία γεννάει σοβαρά ερωτήματα για τη σωστή αξιοποίηση των ανθρώπινων πόρων δεδομένου ότι η Ειδική Υπηρεσία έχει ήδη στη διάθεση της προσωπικό των συμβούλων που την υποστηρίζουν. Είναι προφανές ότι κάτω από μεγάλα λόγια της κυβέρνησης πως «όλα εξελίσσονται σύμφωνα με τον προγραμματισμό» και «πλήρης αξιοποίηση των πόρων του προγράμματος» υποκρύπτεται βαθύτατος προβληματισμός, καθώς και η ίδια αντιλαμβάνεται ότι για να μην χαθούν πόροι από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας πρέπει η κρατική μηχανή να δουλέψει όπως ποτέ δεν φρόντισε η κυβέρνηση να δουλέψει μέχρι σήμερα».

Το ΠΑΣΟΚ – Κίνημα Αλλαγής έχει επανειλημμένα υπογραμμίσει ότι το Ταμείο Ανάκαμψης συνιστά ήδη μία χαμένη ευκαιρία για την χώρα με την κατάσταση να διαμορφώνεται ως μη αναστρέψιμη υπό την σημερινή κυβέρνηση και με τα χρονικά περιθώρια του προγράμματος που απομένουν, καθώς το πρόβλημα εδράζεται στην εξαρχής λανθασμένη προτεραιοποίηση στόχων, στην έλλειψη σχεδιασμού μακράς πνοής, στην απουσία πραγματικής διαβούλευσης με τους πολιτικούς, οικονομικούς και κοινωνικούς φορείς, στην ολοκληρωτική παραχώρηση του δανειακού σκέλους στις συστημικές τράπεζες με αποκλεισμό της συντριπτικής πλειοψηφίας των μικρομεσαίων επιχειρήσεων από πρόσβαση σε κονδύλια, καθώς και στην αδυναμία αποτελεσματικού συντονισμού του δημόσιου τομέα εκ μέρους της κυβέρνησης.

Μέσα σε αυτό το πλαίσιο και επειδή από την αρχή του έτους έχουν απενταχθεί από τη χρηματοδότηση του Ταμείου Ανάκαμψης δεκάδες εγγειοβελτιωτικά έργα, έργα πολιτισμού, αντιπλημμυρικά κ.α., ενώ δάνεια και επιχορηγήσεις παραμένουν «παρκαρισμένα» σε ενδιάμεσους φορείς και δεν διοχετεύονται στην πραγματική οικονομία, οι βουλευτές του ΠΑΣΟΚ ρωτάνε τον Υπουργό Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, μεταξύ άλλων, τα εξής:

«1. Πώς δικαιολογείται η διαπιστωθείσα υστέρηση απορρόφησης πόρων, δεδομένου ότι η προηγούμενη πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Οικονομικών διαβεβαίωνε τον Απρίλιο του 2021, λίγες ώρες μετά την κατάθεση του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας Ελλάδα 2.0 στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ότι «έχουν ενταχθεί ώριμα έργα με προσεκτική κοστολόγηση» και ότι «σύμβουλοι, σύστημα κινήτρων για δημόσιους υπαλλήλους και νέο πληροφοριακό σύστημα, θα επιταχύνουν τις διαδικασίες»; Υπήρχαν σοβαρές δομικές αδυναμίες στον αρχικό σχεδιασμό του Εθνικού Σχέδιου ή αποδεικνύεται κατώτερη των περιστάσεων η εφαρμογή του; Πώς αξιολογείται υπό το πρίσμα της διαπιστωθείσας υστέρησης το παραδοτέο έργο των συμβούλων;

2. Πόσους πόρους κινδυνεύουμε να χάσουμε ως χώρα και πόσα έργα κινδυνεύουν ακόμα να απενταχθούν από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας εξαιτίας της αδυναμίας σας να σχεδιάσετε και να υλοποιήσετε σωστά;

3. Πώς σκοπεύετε να αντιμετωπίσετε τον κίνδυνο απώλειας πόρων ώστε να μη χαθεί ούτε ένα ευρώ για τη χώρα;»