Ο νέος ρόλος και η προοπτική της Περιφερειακής Αυτοδιοίκησης στην Ελλάδα

  Του  Ζαχαρία Εμ. Δοξαστάκη*

Η δημιουργία της Περιφερειακής Αυτοδιοίκησης, με το νόμο 3852/2010, υπήρξε ένα θετικό , αλλά άνευρο βήμα αφού, για μία ακόμη φορά, δεν αποτυπώθηκε ο σαφής διαχωρισμός ανάμεσα  στο κεντρικό κράτος και την Τοπική Αυτοδιοίκηση. Χάθηκε , έτσι, μια ακόμη ευκαιρία προσδιορισμού της φυςιογνωμίας και του ουσιαστικού περιεχομένου του θεσμού της Περιφέρειας.

Παράλληλα σημαντικές θεσμικές και οικονομικές προβλέψεις , που ήταν απαραίτητες για την εφερμογή του προγράμματος « Καλλικράτης» δεν ενεργοποιήθηκαν ποτέ( αναπτυξιακό πρόγραμμα της ΤΑ , η έλλειψη πόρων και στελεχιακού δυναμικού και η έλλειψη πραγματικής βούλησης της πολιτείας να υποστηρίξει τη μεταρρύθμιση του Καλλικράτη).

Όπως προκύπτει, μετά από οκτώ χρόνια εφαρμογής του προγράμματος «Καλλικράτης», αυτό έχει ξεπεραστεί από τις εξελίξεις και τις σύγχρονες ανάγκες σε πολλές βασικές επιλογές του.

Η ΤΑ είναι, για μια ακόμη φορά έτοιμη να δείξει , απέναντι στο Κράτος , τρόπους για την αποτελεσματική διαχείριση των δικών της υποθέσεων. Να αναδείξει και να ασκήσει το νέο της ρόλο και να μετεξελίξει την Περιφερειακή  Αυτοδιοίκηση σε Περιφερειακή Διακυβέρνηση. 

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΟΥ ΝΕΟΥ ΡΟΛΟΥ ΤΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ 

• Η ανάδειξη της σε κρίσιμο ενδιάμεσο ιμάντα της πολυεπίπεδης διακυβέρνησης και η ουσιαστική και πραγματική αποκέντρωση εξουσίας, πόρων και αρμοδιοτήτων.

• Το Περιφερειακό Συμβούλιο λειτουργεί, κυρίως , ως όργανο προγραμματικό με κανονιστικές αρμοδιότητες και με  αρμοδιότητες  πολιτικού ελέγχου.Ο Περιφερειάρχης και η Εκτελεστική Επιτροπή  ασχολούνται με αρμοδιότητες τρέχουσας διοίκησης.

• Η ουσιαστική αποκέντρωση εξουσίας προς τα κοντινότερα επίπεδα προς τον πολίτη, επιβάλλεται και προϋποθέτει ισχυρή βούληση, που σήμερα δεν επιδεικνύει η κεντρική διοίκηση.

• Οι πολίτες είναι ανάγκη να μάθουν και να ενστερνιστούν το ρόλο και την αποστολή της Περιφέρειας και την προοπτική της σε ένα αποκεντρωμένο κράτος.

• Η ενίσχυση του ρόλου και των ικανοτήτων των Περιφερειών , στο πλαίσιο της υπό εξέλιξη Συνταγματικής Αναθεώρησης, ώστε να μπορούν να σχεδιάζουν και να υλοποιούν αποτελεσματικά αναπτυξιακές πολιτικές.

•Οι Περιφέρειες καλούνται να παίξουν σημαντικό ρόλο στην παραγωγική ανασυγκρότηση της Χώρας. Οι τοπικές και περιφερειακες  αρχές γνωρίζουν, τα προβλήματα και τις δυνατότητες του κάθε τόπου. Είναι σε καθημερινή επαφή με τους παραγωγικούς φορείς και δεν μπλέκονται με την καθημερινή μικροπολιτική σύγκρουση, που χαρακτηρίζει το πολιτικό μας σύστημα.

• Η ελληνική κοινωνία έχει ανάγκη τη συνέργεια μεταξύ κεντρικής Κυβέρνησης και Περιφερειών μέσω του επιτελικού συντονιστικού ρόλου που παίζουν, καθώς λόγω της θέσης τους , γνωρίζουν καλά την κοινωνική πραγματικότητα, διαχειρίζονται ευρωπαϊκά προγράμματα και βάζουν στόχους αναπτυξιακούς για την τοπική κοινωνία.

• Η ενίσχυση του παραγωγικού ιστού και η διαμόρφωση ή η ενίσχυση ανταγωνιστικού επιχειρηματικού περιβάλλοντος.

• Η δημιουργία  έργων και υποδομών βελτίωσης προσπελασιμότητας, κυρίως οδικά δίκτυα τοπικού και υπερτοπικού χαρακτήρα.

•Η προστασία ,η  βελτίωση και  η βιώσιμη αξιοποίηση του φυσικού και δομημένου περιβάλλοντος και των φυσικών πόρων, και η ενσωμάτωση της περιβαλλοντικής διάστασης στην αναπτυξιακή διαδικασία.

• Η ανάπτυξη  του ανθρώπινου δυναμικού και η  προώθηση της απασχόλησης( ενίσχυση ανθρώπινου δυναμικού, βελτίωση συνθηκών απασχόλησης, αναβάθμιση δεξιοτήτων , στήριξη ειδικών ομάδων, προώθηση ευκαιριών στην αγορά εργασίας).


 * Ο Ζαχαρίας Εμμανουήλ Δοξαστάκης είναι τέως Δήμαρχος Χερσονήσου και             Πρόεδρος Ένωσης Δημάρχων Κρήτης