Του Δημήτρη Καρατζάνη
Τι σου είναι το μυαλό ! Όποτε θέλει και χωρίς να παίρνει άδεια από κανέναν ,σε γυρίζει με κάθε ευκαιρία πίσω -π.χ μια ''χρονιάρα'' μέρα - τριάντα , σαράντα , πενήντα χρόνια,φέρνοντας μπρός στα μάτια σου ολοζώντανα ,γεγονότα ,που μέχρι κείνη την ώρα είχες την αίσθηση, που είχαν σβυστεί ολότελα απ το... σκληρό σου δισκο''. Ένα τέτοιο γεγονός θυμήθηκα σήμερα με την ευκαιρία του εορταστικού τριήμερου της καθαρής Δευτέρας.
Ήταν τα πρώτα χρόνια που είχα βγεί στο στρατό, ως νεαρός ανθυπολοχαγός . εκεί περί τα μέσα της δεκαετίας του 60 , όταν βρέθηκα να υπηρετώ σε μια μονάδα της κεντρικής Μακεδονίας .Ένα τάγμα πεζικού σκαρφαλωμένο στην πλαγιά του όρους Κερκίνη (Μπέλες) ,δίπλα στο χωριουδάκι της Βυρώνειας ,φωλιασμένου ανάμεσα στο βουνό και την ομώνυμη λίμνη. Κρύο και λάσπη το Χειμώνα ,ζέστη και κουνούπια το Καλοκαίρι ήταν τα κύρια χαρακτηριστικά του
Την εποχή που μιλάμε, υπήρχαν ακόμα έντονα στην περιοχή τα σημάδια από το μεγάλο πόλεμο και το σκληρό εμφύλιο που είχε ακολουθήσει.
Η οικονομική δραστηριότητα ήταν σχεδόν ανύπαρκτη, γι αυτό και μετρούσε σημαντικά σ αυτήν η συνεισφορά των στρατιωτικών Μονάδων ,που αφθονούσαν στην περιοχή. Βλέπεις η Βουλγαρία τότε, και με τον ψυχρό πόλεμο στο αποκορύφωμα του , αποτελούσε την υπ αριθμόν 1 απειλή για τη χώρα μας.
Αυτή η οικονομική δυσπραγία ταλαιπωρούσε τον κόσμο και ήταν ο λόγος που είχε αναγκάσει μεγάλο μέρος του ενεργού πληθυσμού της περιοχής , να αναζητήσει καλύτερη τύχη σε άλλα μέρη και κυρίως στη Γερμανία .
Τη χώρα που κείνα τα χρόνια ,γνώριζε πρωτοφανείς ρυθμούς ανάπτυξης και είχε άμεση ανάγκη από Εργατικά χέρια ακόμα και ...ξύλινα.
Τη Γερμανία, που, μόλις μια γενιά πριν, είχε περάσει απ τα ίδια αυτά μέρη σαν οδοστρωτήρας, σκορπώντας το θάνατο και την ερήμωση ,παρά τον υπεράνθρωπο, αλλά απελπισμένο αγώνα των μαχητών της γραμμής Μεταξά, που από τότε έγινε πραγματικός θρύλος .
Ονόματα οχυρών όπως Ιστίμπεη. Κέλκαγιά, Αρπαλούκι , Ποποτλίβιτσα, Παλιουριώνες, Ρούπελ , Καρατάς, Κάλη , άγνωστα στο ευρύ κοινό μέχρι τότε, αναδείχτηκαν τόποι ηρωισμού και θυσίας ,προσθέτοντας νέες λαμπρες σελίδες στη πολεμική μας ιστορία .Οχυρά που περπατώντας κανείς , ακόμα και σήμερα στις γαλαρίες και τις στοές τους , έχει την αίσθηση πως τον αγγίζει η ίδια η Ιστορία, σαν πλάσμα ζωντανό ,που πλανιέται εκεί μέσα ακοίμητη.
Την εποχή που μιλάμε το φυλάκιο του Ιστίμπεη είχε αρχιφύλακα ένα καλό φίλο.Έναν Ηρακλειώτη δόκιμο ,δάσκαλο στο επάγγελμα. με τον οποίο ''τα λέγαμε'' σε κάθε ευκαιρία ,είτε στο γειτονικό Πετρίτσι ,είτε στη Θεσσαλονίκη και τις Σέρρες, όταν ''τσιμπούσαμε'' κάποια μικροάδεια.
Τη συγκεκριμένη χρονιά είχαμε κάνει όλες τις σχετικές ''προεργασίες'', για να κατεβούμε παρέα στη Θεσσαλονίκη και να περάσουμε εκεί το τριήμερο της τελευταίας αποκριάς, όπου μας περίμενε πολύ καλή παρέα. Δυστυχώς όμως τα σχέδια ανατράπηκαν την τελευταία στιγμή, όταν μια αιφνίδια αρρώστια του συναδέλφου που ήταν υπηρεσία την Κυριακή,''έσπρωξε'' εμένα σ αυτήν την υπηρεσία Μια υπηρεσία που ήταν η χειρότερη ασφαλώς του τριημέρου ,καθώς το έκοβε στη μέση , καθιστώντας έτσι αδύνατη, τη μερική εστω απομάκρυνση . .
Δεν πειράζει με παρηγόρησε ο φίλος μου .Μού χουν στείλει δέμα από την Κρήτη πού χει μέσα και ''του πουλιού το γάλα''. Έλα λοιπόν ''πάνω'' τη Δευτέρα το πρωί που τελειώνει η υπηρεσία σου και να δείς πως θα περάσομε ...ζάχαρι. Ακόμα και ...χαρταετό θα σού χω να πετάξεις Στη Θεσσαλονίκη θα πάμε σε άλλη ευκαιρία ,και, μη φοβάσαι δεν πρόκειται αυτή να ...κουνηθεί ρούπι από κια.
Και πως θάρθω , ρε συ, ''πάνω'' ,αφού οι γνωστοί μας πού χουν Ι.Χ- ελάχιστοι άλλωστε- θα την έχουν κοπανήσει απ το Σάββατο ,η δε κίνηση στρατιωτικού οχήματος μέρα αργίας, οδηγεί κατευθεία σε ... στρατοδικείο;
Ε, αυτό είναι δικό σου πρόβλημα, βάλε το μυαλό σου να δουλέψει και να το λύσει, είπε ,βάζοντας με σε σοβαρό προβληματισμό.
Ο προβληματισμός αυτός όμως, δεν άργησε να φέρει και αποτέλεσμα ,καθώς θυμήθηκα ότι ο γιος της γειτόνισσας μου, που μόλις είχε γυρίσει από την Ολλανδία κυκλοφορούσε με ένα μικρο Ολλανδικό αυτοκίνητο μάρκας DAF ,που το γιάλιζε κάθε μέρα και δεν άφηνε ευκαιρία να μη μας το επιδείξει.ως τεκμήριο ύψιστης καταξίωσης
Εισαι για μια βόλτα μέχρι το φυλάκιο; θα περάσομε καλά και θα τεστάρομε και την... αυτοκίνητάρα, του είπα για να τον τσιγκλίσω , το πρωί της καθαρής Δευτέρας ,που συναντηθήκαμε, καθώς γύριζα στο σπίτι μου από την υπηρεσία.
Δε θα ναι κι άσχημα , είπε κείνος πρόθυμα και σε λίγο παίρναμε τον ανηφορικό οφιοειδή χωματόδρομο για το φυλάκιο, όπου, πολύ πριν το μεσημέρι, καταχερίσαμε τις ρακές με τον Ηρακλειώτη φίλο , που πράγματι είχε ετοιμάσει και του ''πουλιού το γάλα''.Αν και, πρέπει να ομολογήσομε , ελάχιστα απ τα ''καλούδια'' του τραπεζιου, θα μπορούσαν να υπαχθούν στην κατηγορία ''νηστήσιμα'' Και πάντα βέβαια, με τη συνοδεία του λαούτου ,του οποίου ο δάσκαλος ήταν δεινός χειριστής.
Με τέτοια εγκάρδια ατμόσφαιρα , φαγοπότι και κοντυλιές ,καθόλου περίεργο που οι οι ώρες κύλησαν σαν το νερό, και όταν πια ο ήλιος άρχισε να γέρνει για τα καλά στη δύση του, πήραμε την απόφαση πως πρέπει να αποχαιρετιστούμε, για να μη μας ''παντήξει'' στο δρόμο η νύχτα.
Θα΄χαμε κάνει πάνω απ το μισό δρόμο του γυρισμού όταν σε μια πολύ κλειστή στροφή, νοιώσαμε ξαφνικά, σα νάχε πεσε πάνω στ αυτοκίνητο ολόκληρο το βουνό.Το μπροστινό μέρος του σχεδόν διαλύθηκε και φεύγοντας από το δρόμο κατρακύλησε στο γκρεμό, σταματώντας κάνα -δυο μέτρα πιο κάτω πάνω από τον κορμό μιας αιωνόβιας καστανιάς που βρισκόταν στο πρανές του δρόμου.
Ένας βαρύς ρόγχος ακουγόταν από απέναντι, από το άλλο πρανές στο οποίο με το λιγοστό φως που υπήρχε ακόμα , μολις που διακρίναμε ξαπλωμένη φαρδιά πλατιά μια απροσδιόριστη ακίνητη μάζα .
Ωχ !Χτυπήσαμε άνθρωπο, είπαμε παγωμένοι και οι δυο και ορμήξαμε προς το σημείο εκείνο τρέμοντας από αγωνία Ευτυχώς όμως δεν επρόκειτο για άνθρωπο, αλλά για ένα τεράστιο αγριογούρουνο ,σχεδόν σαν το μισό αμάξι ,που είχε εντελώς ξαφνικά πέσει πάνω μας και θα μπορούσε να μας είχε σκοτώσει και τους δυό, αν δε βρισκόταν η σωτήρια καστανιά που ανέκοψε το κατρακύλισμα μας .
-''Φτηνά τη γλυτώσαμε'', μου είπε αργότερα ο ιδιοκτήτης του επισκευασμένου DAF.
Οχι και τόσο φτηνα , είπα μέσα μου,αναλογιζόμενος το λογαριασμό που πλήρωσα για την επισκευή του, που ξεπερνούσε τους δυό μηνιαίους μισθούς μου.
Ομολογώ πως, ακόμα και μέχρι σήμερα ...ακριβότερη ημερήσια εκδρομή από κείνη την Καθαρή Δευτέρα, δεν έχω ξανακάνει.
