Η «περιπέτεια» του Εθνικού Συστήματος Διαπίστευσης

του Σπύρου Δανέλλη *

Κυριολεκτικά στο «παρά ένα» και με ορατό τον κίνδυνο ενός GREXIT των ελληνικών προϊόντων και υπηρεσιών από το ευρωπαϊκό σύστημα διαπίστευσης, η Βουλή νομοθέτησε μόλις προχθές, τη σύσταση  Ν.Π.Ι.Δ. με την επωνυμία «Εθνικό Σύστημα Διαπίστευσης» (Ε.ΣΥ.Δ.), με τη διαδικασία του «επείγοντος», λίγο πριν το χείλος της καταστροφής.

Τι θα σήμαινε όμως, η αναστολή της αναγνώρισης του Ε.ΣΥ.Δ., από τον αντίστοιχο ευρωπαϊκό οργανισμό; Οι διαπιστεύσεις του Ε.ΣΥ.Δ αφορούν μία ευρύτατη γκάμα προϊόντων και υπηρεσιών που θα άφηναν στον αέρα μια σειρά ελληνικών εταιρειών με εξαγωγικό Τι θα σήμαινε όμως, η αναστολή της αναγνώρισης του Ε.ΣΥ.Δ., από τον αντίστοιχο ευρωπαϊκό οργανισμό; Οι διαπιστεύσεις του Ε.ΣΥ.Δ αφορούν μία ευρύτατη γκάμα προϊόντων και υπηρεσιών που θα άφηναν στον αέρα μια σειρά ελληνικών εταιρειών με εξαγωγικό προσανατολισμό. Από το ελληνικό λάδι, τα οπωροκηπευτικά και το κρασί, τα παιδικά παιχνίδια, τα φάρμακα, τις αγορές ρύπων για τα διυλιστήρια, τα φωτοβολταϊκά, μέχρι και τις υπηρεσίες υγείας και τουρισμού, όλα περνούν από το σύστημα διαπίστευσης!

Πως φτάσαμε όμως στο σημείο να κινδυνεύσουν τα ελληνικά προϊόντα και κατ’ επέκταση  οι ελληνικές εξαγωγές; Η ιστορία είναι πραγματικά ενδιαφέρουσα και ενδεικτική της προχειρότητας με την οποία αντιμετωπίζουμε το «νομοθετείν», τις μεταρρυθμίσεις, αλλά και τους κοινούς ευρωπαϊκούς κανόνες.

Το 2011, υπό την πίεση της άμεσης αναδιοργάνωσης της κρατικής μηχανής, κατόπιν της Συμφωνίας μας με τους Εταίρους, ιδιωτική εταιρεία με κονδύλια του ΕΣΠΑ, μετά από σχετική μελέτη είχε καταρτίσει μία πρώτη λίστα 255 οργανισμών, που θα έπρεπε να συγχωνευτούν ή να καταργηθούν.  Η περίφημη λίστα Πάγκαλου. Στόχος, η μείωση του ξεχειλωμένου από την πενταετία Καραμανλή δημοσίου και ο περιορισμός των λειτουργικών εξόδων του. Ακολούθως, το 2013 η κυβέρνηση Σαμαρά, θέλοντας να στείλει μήνυμα προς αυτή την κατεύθυνση στους δανειστές, συνέχισε βιαστικά και χωρίς ίχνος επανασχεδιασμού και επανεξέτασης των πραγματικών αναγκών, το προϋπάρχον πρόγραμμα καταργήσεων και συγχωνεύσεων δημοσίων οργανισμών. Το αποτέλεσμα; Μαζί με «τα ξερά κάηκαν και τα χλωρά».

Έτσι, στο πλαίσιο των παραπάνω συγχωνεύσεων δημιουργήθηκε το Εθνικό Σύστημα Υποδομών Ποιότητας, το ΕΣΥΠ, στο οποίο εντάχθηκαν ο ΕΣΥΔ, ο Ελληνικός Οργανισμός Τυποποίησης,  ο ΕΛΟΤ, και το Εθνικό Ινστιτούτο Μετρολογίας, το ΕΙΜ. Η συγχώνευση πραγματοποιήθηκε, παρότι ο Ευρωπαϊκός Φορέας Διαπίστευσης είχε σοβαρές αντιρρήσεις και ενστάσεις  περί του ασυμβιβάστου των τριών οργανισμών. Συγκεκριμένα, η Ευρωπαϊκή Συνεργασία για τη Διαπίστευση (European co-operation for Accreditation   – EA) είχε επισημάνει πως με βάση τον Κανονισμό 765/2008, ο ΕΣΥΔ πρέπει να έχει πλήρη διάκριση και ανεξαρτησία των δραστηριοτήτων διαπίστευσης που παρέχει. Με απλά λόγια, το 2013 η ελληνική Βουλή νομοθέτησε «μεταρρυθμιστικά» - μη μεταρρυθμίζοντας ωστόσο – αφού παραβίασε ευθέως την Κοινοτική Νομοθεσία για τον καθορισμό των απαιτήσεων διαπίστευσης και εποπτείας της αγοράς.

Η «περιπέτεια» του Εθνικού Συστήματος Διαπίστευσης, που έφτασε στο σημείο να επαπειλείται η ίδια η ύπαρξή του, μας προσφέρει μια ευκαιρία. Μια ευκαιρία αυτογνωσίας. Θα πρέπει επιτέλους να αφήσουμε στην άκρη τις υποκριτικές προσεγγίσεις. Τις μεταθέσεις ευθυνών μεταξύ διαδοχικών κυβερνήσεων και όλων αυτών των επιφανειακών μικροπολιτικών τακτικών, στις οποίες αρέσκεται να επιδίδεται και να αναλώνεται το πολιτικό μας σύστημα. Δηλαδή όλη την κακοδαιμονία του πολιτικού μας συστήματος.

Εξάλλου, η ιστορία αποδεικνύει πως και για το ΕΣΥΔ, οι ευθύνες δεν βαρύνουν μόνο τη σημερινή κυβέρνηση, αλλά και πολλές από τις προηγούμενες. Αποδεικνύει, επίσης, πως η όποια «μεταρρύθμιση» δεν μπορεί να συμβαίνει ερήμην των Ευρωπαϊκών κανονισμών και κανόνων.  Όμως, κυρίως αποδεικνύει πως η «μείωση του δημοσίου» και η «μεταρρύθμιση του κράτους», που βρίσκονται στο κέντρο της δημόσιας συζήτησης, σε όλη τη διάρκεια των χρόνων των μνημονίων, δεν μπορεί να γίνεται, με σπασμωδικές κινήσεις, αλλά αντίθετα με σοβαρότητα, σχέδιο και ουσιαστική υιοθέτησή τους από πλευράς μας.

* Ο Σπύρος Δανέλλης είναι βουλευτής Ηρακλείου με το Ποτάμι