Χρόνια Πολλά στο άλλο μισό του ουρανού

Του Μανώλη Κλώντζα (*)

Έχει καθιερωθεί να εορτάζεται κάθε χρόνο η 8η Μαρτίου ως «Διεθνής ημέρα της Γυναίκας». Σαν ημέρα μνήμης των αγώνων του Κινήματος των γυναικών απανταχού τον κόσμο.

Η κοινωνία μας σήμερα, περισσότερο από κάθε άλλη φορά, οφείλει να τιμήσει την Ελληνίδα Γυναίκα. Όχι μόνο να τιμήσει αλλά και να περιφρουρήσει τις μέχρι σήμερα κατακτήσεις της. Και κυρίως, να σχεδιάσει όσα ακόμα πρέπει να κερδηθούν και να κατακτηθούν. Οφείλω ένα ειλικρινή και εκ βαθέων χαιρετισμό στις γυναίκες του νομού Λασιθίου, της Κρήτης. Στη γυναίκα της καθημερινότητας, τη γυναίκα της υπαίθρου, τη γυναίκα του χωριού, τη γυναίκα της πόλης. Αναγνωρίζω τις αγωνίες, τους κόπους τους, τις επιτυχίες τους και τους καημούς τους. Η κοινωνία μας και η πολιτική σήμερα, παρ’ όλες τις αυτονόητες κατακτήσεις του γυναικείου κινήματος, πρέπει να δεσμεύονται διαρκώς σε μια κοινή στράτευση και σε έναν διαρκή αγώνα, για την θέση του στη νέα πραγματικότητα, το ρόλο τους, την ισότιμη θέση τους στη νέα εποχή της καινοτομίας, της γνώσης και του νέου κόσμου που αναδύονται.

Οι γυναίκες δεν είναι απλά το μισό του πληθυσμού. Δεν είναι μοναχά το "άλλο μισό του ουρανού" όπως άξια λέγεται. Είναι το μισό - και παραπάνω - της δύναμης, των ικανοτήτων, της δημιουργικότητας, των στόχων, των δυνατοτήτων και των αξιών αυτού του τόπου.

Η κοινωνία μας, θα πρέπει να απεγκλωβιστεί σήμερα από την αντίληψη που αντιμετωπίζει το θέμα της ισότητας και τη θέση της γυναίκας ως “γυναικείο πρόβλημα”. Είναι κατεξοχήν κοινό κοινωνικό πρόβλημα όλων μας. Είναι η προϋπόθεση κάθε συζήτησης για την ευημερία της κοινωνίας και του πολιτισμού μας. Κοινωνική πρόοδος και πολιτισμός δεν είναι δυνατή χωρίς την ενεργή συμμετοχή της γυναίκας.

Η κοινωνία μας σήμερα μπορεί να είναι υπερήφανη γιατί κατάργησε τις νομικές διακρίσεις που περιόριζαν τις δυνατότητες των γυναικών, τόσο στο οικογενειακό όσο και στο εργατικό δίκαιο. Από το 1983 ισχύει στην Ελλάδα μια από τις πιο σύγχρονες και προοδευτικές νομοθεσίες. Το σύνολο σχεδόν, των ρυθμίσεων υπέρ των γυναικών στον χώρο της οικογένειας, της εργασίας, της κοινωνικής ασφάλισης έγιναν πράξη από τις μεταπολιτευτικές κυβερνήσεις που ολοκλήρωσαν τη θεσμική θωράκιση της ισότητας των δύο φύλων.

Όμως δεν πρέπει να εθελοτυφλούμε. Δεν μας αρκούν οι νομοθετικές και θεσμικές κατακτήσεις. Δεν υποβαθμίζουμε το γεγονός, ότι η πραγματικότητα απέχει ακόμα πολύ από τις επιδιώξεις.

Δεν πρέπει να πιστεύουμε ότι η θεσμική ισότητα της γυναίκας αρκεί για να καταργήσει τους καταναγκασμούς που περιορίζουν τις δυνατότητες της για ελεύθερη επιλογή.

Όσο και αν βελτιώθηκαν οι δυνατότητες της γυναίκας σε σχέση με τις προηγούμενες δεκαετίες, η πραγματική ισότητα ευκαιριών είναι μια μάχη που δεν έχει ακόμη τελείως κερδηθεί.

Έγιναν πολλά στην κοινωνία μας. Χρειάζεται να γίνουν ακόμα περισσότερα.

Γνωρίζω και αναγνωρίζω ότι οι γυναίκες δεν έχουν πάντα τις ίδιες ευκαιρίες ούτε ίσες αμοιβές στην εργασία. Γνωρίζουμε και αναγνωρίζουμε επίσης κάτι που έντεχνα ξεχνιέται: η γυναίκα έχει μια μη αμειβόμενη συνεισφορά στο κοινωνικό προϊόν.

Η φροντίδα της οικογένειας, των παιδιών, των ηλικιωμένων, βαραίνει κυρίως τους ώμους της γυναίκας. Και όμως αυτό δεν της αναγνωρίζεται. Οι γυναίκες, ενώ μοιράζονται την εργασία, δεν απολαμβάνουν ισότιμα τον οικογενειακό και τον κοινωνικά ελεύθερο χρόνο.

Γι’ αυτό πολλά πρέπει ακόμη να γίνουν και η πολιτική πρέπει να είναι σταθερά προσανατολισμένη στη διασφάλιση της μετάβασης από τα ίσα δικαιώματα στην πραγματική ισότητα των ευκαιριών.

Η διάσταση της ισότητας, πρέπει να ενσωματωθεί σε όλα τα προγράμματα και σε όλες τις πολιτικές και κοινωνικές πρωτοβουλίες όπως στην προώθηση ενεργητικών πολιτικών για την καταπολέμηση του αποκλεισμού από την αγορά εργασίας, τη δημιουργία ενός ουσιαστικού νέου Εθνικού Σχεδίου Δράσης μέσα σ’ ένα δύσκολο και μνημονιακό περιβάλλον για την Απασχόληση σε προγράμματα επαγγελματικής κατάρτισης για άνεργες γυναίκες και στην υλοποίηση προγραμμάτων επιδότησης για τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας για γυναίκες.

Πρέπει να κλιμακωθούν οι πολιτικές που αποθαρρύνουν ή αποκλείουν τις γυναίκες από δυνατότητες και ευκαιρίες επαγγελματικής εξέλιξης. Στην παγκοσμιοποιημένη Κοινωνία της Πληροφορίας και της Γνώσης που ζούμε, οι γυναίκες δεν θα έχουν βοηθητικό, αλλά απόλυτα ισότιμο ρόλο.

Πρέπει να αναζητήσουμε διαρκώς μια αλλαγή κουλτούρας, μια αλλαγή των παραδοσιακών νοοτροπιών που εγκλωβίζουν γυναίκες και άνδρες σε ένα δίκτυο εξαναγκασμών και παραδοσιακών στερεοτύπων. Οι κατακτήσεις των γυναικών δεν ισοδυναμούν με απώλειες των ανδρών αλλά με οφέλη για το σύνολο των πολιτών και της κοινωνίας.

Οι γυναίκες καταδικάστηκαν για πολλούς αιώνες σε μία στάση “προστασίας”, κηδεμόνευσης, ετεροκαθορισμού. Οι πολλές και καθοριστικές κατακτήσεις των γυναικών είναι ημιτελείς, όσο η συμμετοχή και η εξουσία, αν και γένους θηλυκού, παραμείνουν προνομιακό πεδίο των ανδρών.

Ο αιώνας που πέρασε υπήρξε ένας αιώνας καθοριστικός. Διανύοντας μακρύ και αναμφίβολα δύσκολο δρόμο οι γυναίκες βρέθηκαν στο προσκήνιο. Ανέλαβαν δραστηριότητες και ευθύνες. Ωστόσο η συμμετοχή τους στα κοινά παραμένει δυσανάλογα περιορισμένη. Και αυτή η περιορισμένη συμμετοχή δεν είναι πρόβλημα ισότητας, είναι πρόβλημα ουσίας και ποιότητας της πολιτικής και της δημοκρατίας. Η συμμετοχή των γυναικών στα κοινά είναι εμπλουτισμός της πολιτικής διαδικασίας. Οι γυναίκες φέρνουν μια διαφορετική ποιότητα στην πολιτική. Οι γυναικείες αρχές και αξίες αντιστρατεύονται τη λογική της κυριαρχίας του ισχυρότερου, τη μισαλλοδοξία και τη βία. Οι γυναίκες έχουν νέες, φρέσκιες ιδέες, κομίζουν νέες πρωτοβουλίες. Η συνεισφορά της γυναικείας ευαισθησίας στην καταπολέμηση της ανισότητας, του αποκλεισμού, της εκμετάλλευσης είναι κρίσιμη για τον εξανθρωπισμό της πολιτικής και την κατάκτηση ενός νέου πολιτισμού σε καθημερινό επίπεδο.

Πρέπει όλοι μας να αναγνωρίσουμε ότι το μέλλον δεν έχει φύλο. Οι γυναίκες θέλουν, μπορούν και πρέπει να παίξουν πρωταγωνιστικό ρόλο στην επίτευξη των μεγάλων στόχων της κοινωνίας μας. Στη διαμόρφωση ενός αληθινά νέου πολιτικού πολιτισμού για τον 21ο αιώνα. Θέλουν, μπορούν και πρέπει να είναι ενεργοί και ισότιμοι πολίτες και κοινωνοί μιας ισχυρής και δίκαιης Ελλάδας, μιας Ελλάδας της προκοπής και της ανάπτυξης, μιας Ελλάδας της κοινωνικής αλληλεγγύης σ’ ένα πολύπλοκο και παγκοσμιοποιημένο κόσμο.

Χρόνια Πολλά σ’ όλες τις γυναίκες. Χρόνια Πολλά στο άλλο μισό του ουρανού!

(*) Ο κ. Μανόλης Κλώντζας είναι ορθοπεδικός γιατρός, πρώην αντιπεριφερειάρχης υγείας και υποψήφιος βουλευτής του ΚΙΝ.ΑΛ. στο νομό Λασιθίου.