Φαροφύλακας στις νοτικές θάλασσες

Του ΚΩΣΤΗ Ε. ΜΑΥΡΙΚΑΚΗ

Η σπουδαία είδηση πριν από λίγο καιρό, συνέπεσε ανήμερα με την πρωταπριλιά. Οι υποψιασμένοι καιροί, τον έκαναν - δικαίως και με μια μεγάλη δόση καχυποψίας - να μην την πιστέψει.

— «Μα είναι δυνατόν» μου έγραφε στο ηλεκτρονικό ταχυδρομείο, ο εξ Ιεραπύτνης φίλος; «Αν δεν είναι πρωταπριλιάτικο, σε τι θα χρησιμεύει ένας νέος φάρος στην Ιεράπετρα; Όλοι πορευόμαστε πια πάνω μας με ένα GPS, πόσο μάλλον τα καράβια! Οι δορυφόροι στους ουρανούς χαράζουν πλέον τους δρόμους μας! Σε θάλασσες και σε στεριές! Δεν κινδυνεύουμε πια από ξέρες! Από άλλα κινδυνεύουμε...».

Έτσι συμπύκνωνε τη διαφωνία του για το όλο εγχείρημα. Κι ο διάλογος συνεχίστηκε την ίδια μέρα σε εικονική (και λόγω καραντίνας) «κόντρα» με εικονοκλήση! Και ξάφνου, χωρίς να το καταλάβουμε θέριεψε σαν πυρκαγιά, μια ενδιαφέρουσα αντιπαράθεση με τα αμφίπλευρα επιχειρήματά της. Που τη μια, σα να χανότανε μέσα στο πρωινό ανοιξιάτικο πούσι της Λυβικής θάλασσας ανοιχτά από τις ακτές της Ιεράπυτνας, και την άλλη σαν να «ξάστραφτε σα φάρου αναλαμπή» που θύμιζε Καββαδία. Που ‘μπαινε κι ήβγαινε κι αυτός με τα στιχάκιά του, πότε πότε στην κουβέντα.

Εκείνος, ο φίλος μου, να ειρωνεύεται την απόπειρα της «επανακατασκευής του έβδομου θαύματος του Κόσμου, καμιά 300αριά μίλια βορειοδυτικά από τα νερά που κείτεται η βυθισμένη του δόξα, εκεί στο λιμάνι της Αλεξάνδρειας» όπως έλεγε θυμωμένος, κι εγώ να υπεραμύνομαι της σκοπιμότητας υλοποίησης αυτού του νέου «λαμπρού φέγγους» (…κυριολεκτικά και μεταφορικά) που θα δημιουργηθεί στον 35^ο παράλληλο, πάνω στην Κρήσσα γη, στην καρδιά της αιώνιας Μεσογείου. Εκεί στη γη των Ιεραπυτνίων,  που πέριξ του νέου τούτου περίλαμπρου καραβοφάναρου, που (θα) περιστοιχίζεται από τα χιλιάδες στρέμματα οριζοντιομένου νάιλον του μέτρου και της αρμονίας του γεραπετρίκου κάμπου μέχρι και τα γυρογιάλια του. Εκείνου που θα πολλαπλασιάζει εκθετικά και θα συνεπικουρεί σαν τεράστιος καθρέφτης, το φως του φάρου σε όλα τα λυβικά νερά, και σε όλο το Λεβάντε, τόσο, που θα το κάνει να φτάνει τροπαιούχο και πνευματοφόρο μέχρι τη γη των Πτολεμαίων, στα βουλιαγμένα ερείπια του άλλοτε κραταιού φάρου της πρωτεύουσας της μνήμης, προς τα νοτιοανατολικά!

— «Η Μινωική υπόσχεση αυτής της γης ξαναξυπνά με κάτι τέτοια εμβληματικά έργα, και θα εξάγει ξανά τη δόξα της σε ολόκληρη τη Μεσόγειο» του αντέτεινα εγώ με πεισματική συνείδηση.  «Μέχρι τα ακρογιάλια της Συροπαλαιστίνης στα ανατολικά, θα γνέφει από τη γη του Μίνωα στις παλιές σκιές των Σελευκιδών. Η ένδοξη και κραταιά Κρήτη, ξαναβγαίνει στη Μεσόγειο και τον Κόσμο με πνεύμα και πολιτισμό! «Κι όταν πυκνή ομίχλη θα μας σκιάζει» κυριολεκτικά και μεταφορικά, «το νέο φάρο θε ν’ ακούμε και θα κλαίμε» συνέχιζα να του λέω, με υποβολέα τον Καββαδία που παραμόνευε στις σκέψεις μου, για να αντιταχτώ στα αστήρικτα και παιδαριώδη επιχειρήματά του, που εναντιώνονταν στην κατασκευή του.

Κι έτσι πήρα φόρα για να τον «κολλήσω» στον τοίχο:

— «Γιατί δηλαδή να μην φωτίζουμε τα μέλλοντα κύματα της επαγγελίας μας, στα νοτικά μας νερά; Γιατί να μην σηματωρούμε στον πολλά υποσχόμενο υποθαλάσσιο πλούτο μας; Δεν πρέπει να τον εξορύξουμε μετά φανών και λαμπάδων; Κανονικά, όλες τις νοτικές ακτές της Κρήτης, από την Παλαιόχωρα μέχρι και το Γούδουρα, τον Ξερόκαμπο και πιο πάνω έως την Κάτω Ζάκρο, πρέπει να τις πλουτίσουμε με ένα νέο φαρικό δίκτυο. Εκείνο που θα σκορπά το Κρητικό Φως σε ολόκληρη την οικουμένη! Δεν είναι σωστό να αποδιώχνουν οι φάροι μας τους Οσμανλήδες, που καιροφυλακτούν στην ΑΟΖ μας; Αλλά κι ένα παραπάνω να ξέρεις» του είπα:

— «Για λέγε, ακούω…»

— «Το νέο καραβοφάναρο Ιεραπύτνης (και παντός ανατολικού Λυβικού πελάγους), θα ‘ναι εκείνο που θα προσκαλεί τα ποντοπόρα σκαριά, να κάνουν μια στάση στη νοτιότερη πόλη της Ευρώπης που καθαγιάζει (για χρόνια τώρα) τα χώματά της με παραδείσια φυτοφάρμακα που στραγγίζουν στις παραλίες της και δίνουν ένα απαράμιλλο και τροπικό μαύρισμα στα κορμιά και βιοαφθονία στα οικοσύστηματά της! Τέτοια, που θα ζήλευε κι ο Οδυσσέας με  την Καλυψώ! Όλα τούτα δεν πρέπει να εξάγονται ως ανέσπερο Φως του νησιού μας στις εσχατιές του Κόσμου; Κι όταν μετά με το καλό, οι εξέδρες άντλησης των υδρογονανθράκων θα στηθούν, τούτα τα καραβοφάναρα δεν θα εκπέμπουν πια δέσμες ψυχρών φώτων, δε θα αστράφτουν φευγάτες αναλαμπές του Καββαδία, αλλά θα εκτοξεύουν αστεροειδείς λάμψεις σε ρυθμούς βεγγαλικών, διαφημίζοντας τον πλούτο των πετρελαίων μας! Να φανταστείς, οι φαροφύλακες σε ολόκληρο το φαρικό δίκτυο του κρητικού νότου, δεν θα φοράνε μετά κρητικές βράκες, θα φοράνε …κελεμπίες!».

Αυτά τα σοβαρά επιχειρήματα του αντέτεινα, ματαίως, για να τον πείσω. Φανατικός όμως στις απόψεις του ο φίλος, δεν έλεγε να υιοθετήσει έστω το μικρότερο ψήγμα των ισχυρισμών μου. Να τους μοντάρει ασύστολα για να πειστεί ότι ο νέος φάρος πρέπει να γίνει, έστω για να φωτίζει πιότερο τα αγκωνάρια στο ενετικό φρούριο Καλέ της πόλης που έχουν τόσα να διηγηθούνε από τα ματωμένα χρόνια του χτες. Μάταια…

Ο φίλος μου αδυνατούσε, έστω και αμυδρά, να καταλάβει ότι ανάμεσα στο «είναι» και στο «φαίνεσθαι» δεν υπάρχει και πολύ μεγάλη διαφορά, όταν αυτά τα κοιτάς μέσα από τους κυκλικούς περιστρεφόμενους παραμορφωτικούς καθρέφτες στις κορυφές των παλιών φάρων στις ξέρες μιας έσχατης στεριάς. Σ’ αυτούς που θα ευχόσουν να περνάς τον καιρό σου έχοντας παρέα μόνο τα άκακα θαλασσοπούλια. Άλλωστε, θα είναι πλέον περιζήτητη μια θέση  φαροφύλακα στο νέο Παλλάδιο της αρχιτεκτονικής στις νοτικές θάλασσες της Κρήτης. Εκείνου που θα εκπέμπει τα φώτα του πνεύματός της στη Μεσόγειο και την Οικουμένη. Αλεξάνδρεια, Πτολεμαίοι, Κλεοπάτρα, τρέμετε! Ερχόμαστε!

Κεντρική φωτογραφία: Σκηνή από την ταινία “The Lighthouse” (2019) του Robert Eggers.