Πολλές φορές όταν παίρνουμε βαθιές ανάσες αισθανόμαστε ότι ηρεμούν τα νεύρα μας - οι επιστήμονες σήμερα έχουν την απάντηση στο γιατί συμβαίνει αυτό.
Σε ένα πείραμα σε ποντίκια, οι επιστήμονες εντόπισαν ένα κύκλωμα των νευρώνων -ένα μικρό σύμπλεγμα από 350 απλά νευρικά κύτταρα, ανάμεσα σε εκατομμύρια κύτταρα στον εγκέφαλο του ποντικού, που ρυθμίζουν τη σχέση μεταξύ της αναπνοής και της εγκεφαλικής δραστηριότητας ανώτερης τάξης, ανάλογα με το πόσο ήρεμοι ή όχι ήταν οι ποντικοί. Όταν απομάκρυναν αυτά τα κύτταρα, βρήκαν ότι οι ποντικοί ακόμα ανέπνεαν κανονικά, αλλά ήταν χαρακτηριστικά ήρεμοι. Αυτή η ανακάλυψη, ίσως κάποια μέρα να οδηγήσει σε θεραπείες και να βοηθήσει τους ανθρώπους με άγχος, στρες ή εμφανίζουν κρίσεις πανικού. Μία μελέτη που περιγράφει αυτή τη σχέση δημοσιεύθηκε πρόσφατα στο περιοδικό Science.
Οι άνθρωποι γνωρίζουν εδώ και χιλιετίες ότι η λήψη αργών, βαθιών αναπνοών μπορεί να έχει κατευναστική επίδραση και να μειώσει την πίεση. Αντίθετα, στις κρίσεις πανικού το άτομο συχνά παίρνει σύντομες και ακανόνιστες αναπνοές, επιδεινώνοντας περαιτέρω την αίσθηση αμηχανίας. Οι ερευνητές γνώριζαν ότι τα νευρικά κυκλώματα σε όλο τον εγκέφαλο ρυθμίζουν την αναπνοή, αλλά μέχρι τώρα, δεν είχαν εντοπίσει την νευρική οδό που συνδέει την αναπνοή στις συναισθηματικές καταστάσεις, όπως αυτές του άγχους και της ηρεμίας.
Στη μελέτη, μια ομάδα με επικεφαλής τον Δρ Mark Krasnow, καθηγητή βιοχημείας της Ιατρικής Σχολής του Στάνφορντ, στην Καλιφόρνια, έψαξε την κύρια περιοχή του εγκεφάλου που ελέγχει τον ρυθμό της αναπνοής - η οποία βρίσκεται σε υποτυπώδες τμήμα του στελέχους εγκεφάλου που ονομάζεται γέφυρα και εντόπισε τα σήματα που ρυθμίζουν τα συναισθήματα της εγρήγορσης, της προσοχής και του στρες. Βρήκαν λοιπόν ότι οι νευρώνες αυτοί οδηγούν στην έκφραση δύο πρωτεϊνών, της καντερίνης-9 και της DBX1, που ελέχονται από ανάλογα γονίδια. Στη συνέχεια, οι ερευνητές χρησιμοποίησαν ποντίκια στα οποία μπορούσαν να σιγάσουν αυτά τα γονίδια. Αυτό τους επέτρεψε να επιλέξουν και να σκοτώσουν τους περίπου 350 νευρώνες που συνδέουν την αναπνοή με την εγρήγορση, αφήνοντας άθικτους όλους τους άλλους νευρώνες, σύμφωνα με τον Δρ Κέβιν Γιακλ, αναπληρωτή καθηγητή στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου του Στάνφορντ. Μετά από αυτό το γεγονός, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι τα ποντίκια ήταν πιο ήρεμα.
Παρόλο που οι βαθιές αναπνοές είναι ένας εύκολος και ασφαλής τρόπος για τον έλεγχο του άγχους, οι επιστήμονες θεωρούν ότι θα μπορούσαν να αναπτύξουν φάρμακα για να στοχεύσουν αυτά τα γονίδια. Στις κρίσεις πανικού, είναι σχεδόν απίθανο κάποιος να ελέγξει την αναπνοή του. Για αυτές τις περιπτώσεις, είναι κρίσιμο να αναπτύξουμε μία φαρμακολογική προσέγγιση για να προλάβουμε αυτές τις κρίσεις, που πυροδορούνται από την υπερβολική οξυγόνωση του εγκεφάλου, σημείωσαν οι ερευνητές.
