Σε έξαρση 3 τροφιμογενείς λοιμώξεις στην Ευρώπη

Στο υψηλότερο επίπεδο από το 2007 έφτασαν τα κρούσματα λιστερίωσης το 2023 στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης – Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου (ΕΕ/ΕΟΧ). Παράλληλα, η καμπυλοβακτηρίωση και η σαλμονέλωση παρέμειναν οι συχνότερες ζωονόσοι στους ανθρώπους στην ΕΕ, σύμφωνα με τα ευρήματα της ετήσιας έκθεσης για τις ζωονόσους της ΕΕ για την Υγεία «One Health» που πραγματοποίησε το Ευρωπαϊκό Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (ECDC) με την Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια Τροφίμων (EFSA).

Αναλυτικότερα, ο αριθμός των αναφερόμενων ανθρώπινων κρουσμάτων λιστερίωσης την περίοδο 2019-2023 παρουσίασε συνεχή αύξηση φτάνοντας τα 2.952, ξεπερνώντας το επίπεδο περιστατικών εδώ και χρόνια και συγκεκριμένα από το 2007. Σύμφωνα με όσα αναφέρουν οι ειδικοί του ECDC, αυτό μπορεί να συνδέεται με τη γήρανση του πληθυσμού της Ευρώπης — το 21,3% των Ευρωπαίων είναι πλέον άνω των 65 ετών — γεγονός που, σε συνδυασμό με την αυξανόμενη συχνότητα χρόνιων ασθενειών που σχετίζονται με την ηλικία, μεγαλώνει τον κίνδυνο σοβαρών συμπτωμάτων στις μεγαλύτερες ηλικιακές ομάδες.

Τα έτοιμα προς κατανάλωση τρόφιμα, όπως ο καπνιστός σολομός, τα προϊόντα κρέατος και τα γαλακτοκομικά, είναι οι πιο συνηθισμένες πηγές μόλυνσης. Τα τελευταία δεδομένα δείχνουν ότι το ποσοστό των δειγμάτων από κατηγορίες έτοιμων τροφίμων που υπερβαίνουν τα όρια ασφαλείας για τη μόλυνση με Listeria monocytogenes κυμαινόταν από 0,11% έως 0,78%, με το υψηλότερο επίπεδο να αναφέρεται στα ζυμωμένα λουκάνικα.

Η καμπυλοβακτηρίωση και η σαλμονέλωση ήταν οι συχνότερα αναφερόμενες ζωονόσοι στους ανθρώπους στην ΕΕ. Το 2023, αναφέρθηκαν 148.181 κρούσματα καμπυλοβακτηρίωσης, σημειώνοντας αύξηση σε σχέση με τα 139.225 κρούσματα του 2022. Σε ό,τι αφορά στη σαλμονέλωση, το 2023 καταγράφηκαν 77.486 κρούσματα, σε σύγκριση με 65.478 το 2022. Μόνο 15 κράτη μέλη της ΕΕ και το Ηνωμένο Βασίλειο (Βόρεια Ιρλανδία) κατάφεραν να επιτύχουν όλους τους στόχους για τη μείωση της σαλμονέλας στα πουλερικά. Αυτό αντιπροσωπεύει μια μείωση σε σχέση με το 2022, όταν 19 κράτη μέλη είχαν πλήρη συμμόρφωση, όπως αναφέρεται στην έκθεση.

«Η επίμονη παρουσία της σαλμονέλας στους πληθυσμούς πουλερικών υπογραμμίζει την ανάγκη για συνεχή επαγρύπνηση στην καταπολέμηση των τροφιμογενών ασθενειών. Ενισχυμένα εργαλεία παρακολούθησης, όπως η αλληλούχιση ολόκληρου του γονιδιώματος, είναι ανεκτίμητα στην ανίχνευση και τον έλεγχο των ξεσπασμάτων πιο αποτελεσματικά», δήλωσε ο Frank Verdonck, επικεφαλής της Μονάδας Βιολογικών Κινδύνων και Υγείας & Ευημερίας των Ζώων της EFSA.

Η έκθεση παρουσιάζει, επίσης, τα τροφιμογενή ξεσπάσματα στην ΕΕ, τα οποία ορίζονται ως γεγονότα κατά τα οποία τουλάχιστον δύο άτομα νοσούν από την ίδια ασθένεια μετά την κατανάλωση του ίδιου μολυσμένου τροφίμου. Συνολικά, αναφέρθηκαν 5.691 τροφιμογενή ξεσπάσματα το 2023, καταγράφοντας μια μικρή μείωση σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος. Ωστόσο, ο αριθμός των ανθρώπινων κρουσμάτων, των νοσηλειών και των θανάτων αυξήθηκε, με τους θανάτους να φτάνουν στο υψηλότερο επίπεδο της δεκαετίας. Η σαλμονέλα παρέμεινε η κύρια αιτία τροφιμογενών ξεσπασμάτων, κρουσμάτων, νοσηλειών και θανάτων. Οι συχνότερες πηγές ξεσπασμάτων σαλμονέλωσης ήταν τα αυγά/προϊόντα αυγών, τα κονσερβοποιημένα τρόφιμα και το κρέας κοτόπουλου.

«Η αύξηση των σοβαρών συνεπειών από τροφιμογενή ξεσπάσματα υπογραμμίζει τη συνεχιζόμενη απειλή για τη δημόσια υγεία που θέτουν η σαλμονέλα και άλλοι τροφιμογενείς παθογόνοι οργανισμοί. Με την ενσωμάτωση της υγείας των ανθρώπων, των ζώων και του περιβάλλοντος μέσω μιας στρατηγικής One Health, μπορούμε να προλάβουμε καλύτερα τη διάδοση αυτών των ασθενειών και να προστατεύσουμε τη δημόσια υγεία», δήλωσε η Celine Gossner, επικεφαλής του Τμήματος Αναδυόμενων, Τροφιμογενών και Μεταδιδόμενων Ασθενειών του ECDC.

Φωτογραφία από Darko Djurin από το Pixabay