Βιταμίνη Β1: Τα 6 οφέλη της θειαμίνης

Η βιταμίνη Β1 (θειαμίνη) είναι μία από τις οκτώ βιταμίνες του συμπλέγματος Β. Πήρε το #1 επειδή ήταν η πρώτη βιταμίνη που ανακαλύφθηκε από το εν λόγω σύμπλεγμα βιταμινών.

Μπορεί να είστε πιο εξοικειωμένοι με μια άλλη βιταμίνη Β, το φυλλικό οξύ (βιταμίνη Β9), που βοηθά στην πρόληψη γενετικών ανωμαλιών. Αλλά η θειαμίνη (βιταμίνη Β1) είναι εξίσου σημαντική για τη διατήρηση της υγείας του σώματος, του εγκεφάλου και της καρδιάς σας.

Γιατί είναι σημαντική η θειαμίνη (βιταμίνη Β1)

«Η θειαμίνη βοηθά στη διάσπαση των υδατανθράκων για ενέργεια. Το ήπαρ αποθηκεύει μια μικρή ποσότητα θειαμίνης. Αλλά επειδή ο οργανισμός δεν την παράγει φυσικά, πρέπει να λαμβάνετε θειαμίνη κάθε μέρα από τροφές ή, σε ορισμένες περιπτώσεις, από συμπληρώματα», λέει η συνεργάτιδα της Cleveland Clinic, διαιτολόγος δρ. Amanda Igel.

Ο οργανισμός χρειάζεται βιταμίνη Β1 (θειαμίνη) για να παράγει τριφωσφορική αδενοσίνη (ATP). Όλα τα κύτταρα στο σώμα χρησιμοποιούν και αποθηκεύουν την ATP για ενέργεια.

Αυτό και μόνο αρκεί για να αναδείξει την σημασία της θειαμίνης. Ωστόσο, έρευνες δείχνουν ότι η βιταμίνη Β1 μπορεί επίσης να προσφέρει αυτά τα 6 οφέλη για την υγεία:

1. Βοηθά στη θεραπεία ορισμένων αιτιών καρδιακής ανεπάρκειας

«Η καρδιά χρειάζεται μια συνεχή παροχή ενέργειας για να συνεχίσει να αντλεί αίμα. Η μη λήψη αρκετής θειαμίνης μπορεί να επηρεάσει το πόσο καλά λειτουργεί η καρδιά», σύμφωνα με τη δρ. Igel. Έως και 1 στα 3 άτομα με συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια έχει ανεπάρκεια θειαμίνης. Η μη λήψη αρκετής θειαμίνης στη διατροφή μπορεί να οδηγήσει σε έναν τύπο καρδιακής ανεπάρκειας που ονομάζεται καρδιακό ή “υγρό” beriberi.

«Το beriberi είναι ο ιατρικός όρος για ασθένειες που προκαλούνται από ανεπάρκεια θειαμίνης. Υπάρχουν διάφορες ασθένειες beriberi, ανάλογα με το προσβεβλημένο σύστημα του σώματος», λέει η ίδια.

Το καρδιακό ή “υγρό” beriberi προκαλεί συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια, πρήξιμο στα πόδια (οίδημα), δυσκολία στην αναπνοή και φλέβες του λαιμού που προεξέχουν. Ορισμένες μελέτες δείχνουν ότι η καθημερινή λήψη συμπληρωμάτων θειαμίνης μπορεί να βελτιώσει αυτά τα συμπτώματα.

2. Διατηρεί το νευρικό σύστημα υγιές

Ο άλλος τύπος beriberi (ξηρό beriberi) επηρεάζει το νευρικό σύστημα. Το νευρικό σύστημα στέλνει σήματα από τον εγκέφαλό στο σώμα σας, “λέγοντάς” του τι να κάνει. Ελέγχει τις κινήσεις, τις σκέψεις και τις αυτόματες απαντήσεις, όπως η αναπνοή και η πέψη.

Το ξηρό beriberi έχει τη μεγαλύτερη επίδραση στα περιφερικά νεύρα, τα οποία στέλνουν σήματα στον εγκέφαλο για να σας βοηθήσουν να αισθανθείτε αισθήσεις όπως ζέστη και κρύο. Τα περιφερικά νεύρα βοηθούν επίσης την ισορροπία και τον συντονισμό. «Η μη λήψη αρκετής θειαμίνης μπορεί να επηρεάσει αυτά τα σήματα», λέει η δρ. Igel.

Το ξηρό beriberi μπορεί να προκαλέσει περιφερική νευροπάθεια και τα παρακάτω συμπτώματα:

• Αδεξιότητα ή απώλεια ισορροπίας
• Παράλυση κάτω ποδιού
• Απώλεια της αίσθησης στα πόδια (καθιστώντας δύσκολο το περπάτημα) και τα χέρια σας (έτσι δεν μπορείτε να αισθανθείτε θερμοκρασίες ή υφές)
• Μυϊκή αδυναμία
• Πόνος στα νεύρα ή αίσθηση σαν “καρφίτσες και βελόνες”

Όταν το ξηρό beriberi εντοπιστεί νωρίς, μπορεί να είστε σε θέση να σταματήσετε και να αναστρέψετε τη βλάβη του νευρικού συστήματος παίρνοντας περισσότερη βιταμίνη Β1. Ανάλογα με τη σοβαρότητα της ανεπάρκειας θειαμίνης, ένας γιατρός μπορεί να σας συνταγογραφήσει ένα καθημερινό συμπλήρωμα θειαμίνης ή ακόμη και ενδοφλέβιες ενέσεις βιταμίνης Β1.

3. Μπορεί να αποτρέψει την εγκεφαλική νόσο

Ο εγκέφαλος χρειάζεται επίσης ενέργεια που παράγεται από θειαμίνη για να μπορούμε να σκεφτόμαστε και να θυμόμαστε. Η σοβαρή ανεπάρκεια θειαμίνης μπορεί να οδηγήσει στο σύνδρομο Wernicke-Korsakoff: μια διαταραχή που επηρεάζει την υγεία του εγκεφάλου, προκαλώντας συμπτώματα παρόμοια εκείνα της νόσου Αλτσχάιμερ.

«Τα άτομα με διαταραχή κατανάλωσης αλκοόλ κινδυνεύουν περισσότερο, επειδή η μακροχρόνια χρήση αλκοόλ παρεμβαίνει στην ικανότητα του σώματος να απορροφά βιταμίνες. Επίσης κινδυνεύουν περισσότερο επειδή οι θερμίδες που καταναλώνουν προέρχονται κυρίως από το αλκοόλ, το οποίο δεν περιέχει θειαμίνη», λέει η δρ. Igel. Τα άτομα που έχουν υποβληθεί σε χειρουργική επέμβαση γαστρικής παράκαμψης διατρέχουν επίσης κίνδυνο για σύνδρομο Wernicke-Korsakoff.

Μελέτες σε πειραματόζωα δείχνουν ότι τα χρόνια χαμηλά επίπεδα θειαμίνης μπορεί να οδηγήσουν σε συσσώρευση πρωτεϊνών στον εγκέφαλο. Αυτές οι πρωτεΐνες σχηματίζουν πλάκες και νηματώδη “κουβάρια”, που προκαλούν τον θάνατο των εγκεφαλικών κυττάρων. Αυτά τα ίδια γεγονότα συμβαίνουν καθώς αναπτύσσεται η νόσος του Αλτσχάιμερ. Επομένως, οι επιστήμονες διερευνούν εάν η αύξηση των ποσοτήτων θειαμίνης μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη ή στην επιβράδυνση και των δύο αυτών εγκεφαλικών ασθενειών.

4. Ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα

Οι βιταμίνες του συμπλέγματος Β, συμπεριλαμβανομένης της θειαμίνης, διατηρούν το ανοσοποιητικό σας σύστημα υγιές και ελαχιστοποιούν τη φλεγμονή που προκαλείται από το στρες. Ένα υγιές ανοσοποιητικό σύστημα μπορεί να προστατεύσει καλύτερα το σώμα από μικρόβια, λοιμώξεις και ασθένειες. Μερικοί ειδικοί αποκαλούν τη θειαμίνη “βιταμίνη κατά του στρες”, επειδή βοηθά το σώμα να αντεπεξέλθει σε στρεσογόνες καταστάσεις.

5. Προστατεύει τα μάτια

Οι δίαιτες που περιέχουν υψηλότερη πρόσληψη βιταμινών Β, συμπεριλαμβανομένης της θειαμίνης, συνδέονται με χαμηλότερο κίνδυνο για καταρράκτη. Σε αυτήν την πάθηση σχηματίζονται “νεφελώματα” στους φακούς των ματιών, προκαλώντας προβλήματα, όπως θολή ή διπλή όραση (διπλωπία).

6. Μπορεί να βελτιώσει τη διαχείριση του σακχάρου στο αίμα

Για λόγους που δεν είναι ξεκάθαροι, τα άτομα με διαβήτη τύπου 1 και τύπου 2 τείνουν να έχουν χαμηλά επίπεδα θειαμίνης. Οι ερευνητές μελετούν εάν η αύξηση των επιπέδων θειαμίνης μέσω συμπληρωμάτων μπορεί να βελτιώσει τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα και την ανοχή στη γλυκόζη.

Οι ειδικοί ενδιαφέρονται επίσης για το εάν τα συμπληρώματα βιταμίνης Β1 μπορούν να μειώσουν τη νευροπάθεια που σχετίζεται με τον διαβήτη. Αυτή η κατάσταση προκαλεί συμπτώματα παρόμοια με εκείνα της περιφερικής νευροπάθειας, όπως πόνο, μυρμήγκιασμα και αίσθημα καύσου. Μπορεί επίσης να χάσετε την αίσθηση στα πόδια σας και να αναπτύξετε έλκη ποδιών που σχετίζονται με τον διαβήτη.

Θειαμίνη: Ποιες τροφές έχουν βιταμίνη Β1

Η θειαμίνη είναι ένα μικροθρεπτικό συστατικό. Αυτό σημαίνει ότι μικρές ποσότητες της βιταμίνης Β1 βρίσκονται σε τροφές που πιθανώς τρώτε καθημερινά. Αυτές είναι κυρίως οι ακόλουθες:

• Φασόλια και φακές
• Αυγά
• Ψάρια, όπως σολομός, πέστροφα και τόνος
• Εμπλουτισμένα δημητριακά πρωινού και ψωμί
• Χοιρινό, βοδινό, πουλερικά και κρέατα οργάνων
• Ηλιόσποροι
• Τρόφιμα ολικής αλέσεως, όπως καστανό ρύζι, πλιγούρι βρώμης και κινόα
• Γιαούρτι

Πηγή: clevelandclinic.org/onmed.gr