Κραυγή απόγνωσης και αγωνίας για την ιατροφαρμακευτική κάλυψη των ανασφάλιστων ασθενών και την πρόσβασή τους στο Εθνικό Σύστημα Υγείας, εκφράζουν για πολλοστή φορά οι εθελοντές του Μητροπολιτικού Κοινωνικού Ιατρείου Ελληνικού (ΜΚΙΕ).
Η μόνη διαφορά είναι ότι, αυτήν τη φορά, στην άλλη άκρη του νήματος βρίσκεται το πιο ευάλωτο τμήμα του πληθυσμού, οι ψυχικά ασθενείς και οι οικογένειές τους, οι οποίοι, λόγω του νέου νομικού πλαισίου παροχής φαρμάκων, ταλαιπωρούνται από νοσοκομείο σε νοσοκομείο και μένουν χωρίς την απόλυτα αναγκαία αγωγή για μέρες.
Αυτό που συμβαίνει πραγματικά ξεπερνά κάθε ανθρώπινη προσέγγιση. Αποροι συμπολίτες μας, με σοβαρό πρόβλημα ψυχικής διαταραχής, ενώ σύμφωνα με τη νέα εγκύκλιο του υπουργείου συνεχίζουν να προμηθεύονται τα φάρμακά τους από τα δημόσια νοσοκομεία -εξαιρέθηκαν δηλαδή της προμήθειας από τα ιδιωτικά φαρμακεία τα ψυχιατρικά και νευρολογικά φάρμακα-, γίνονται μπαλάκι από το ένα νοσοκομείο στο άλλο, με αποτέλεσμα να καταλήγουν στα κοινωνικά ιατρεία σε κατάσταση απόγνωσης και αγωνίας. Τα περιστατικά είναι πολλά και μάλιστα πολύ σοβαρά.
Διέκοψε την αγωγή
Οπως αποκαλύπτει στο «Εθνος της Κυριακής» ο Γιώργος Βήχας, καρδιολόγος και ένας εκ των εμπνευστών της λειτουργίας του ΜΚΙΕ, πριν από λίγες μέρες νεαρός ασθενής που πάσχει από σχιζοφρένεια ζήτησε τη βοήθειά τους γιατί από το φαρμακείο του ψυχιατρικού νοσοκομείου όπου είχε απευθυνθεί, τον ενημέρωσαν ότι δεν έχουν να του δώσουν τα φάρμακά του! Ο νεαρός αναγκάστηκε να διακόψει τη φαρμακευτική αγωγή για τρεις μέρες, με ό,τι αυτό συνεπάγεται... Και δεν είναι το μόνο σοβαρό ψυχιατρικό περιστατικό που έχουν κληθεί να αντιμετωπίσουν οι εθελοντές του ΜΚΙΕ το τελευταίο διάστημα. Μόνο τον τελευταίο μήνα έχουν δεχθεί τουλάχιστον 20 ψυχιατρικά περιστατικά, κάτι που δείχνει και το μέγεθος του προβλήματος.
«Είναι απάνθρωπο να διώχνεις από τα φαρμακεία των νοσοκομείων ψυχιατρικά άρρωστους ασθενείς με τέτοιες βαριές νόσους, όπως σχιζοφρένεια ή κατάθλιψη», λέει ο καρδιολόγος και «ψυχή» του ΜΚΙΕ, Γιώργος Βήχας.
Οι γιατροί στο Δρομοκαΐτειο συνταγογράφησαν για τους δύο ασθενείς που πάσχουν από σχιζοφρένεια και κατάθλιψη (μέση) αλλά τα φάρμακά τους δεν υπάρχουν στο φαρμακείο του νοσοκομείου.
«Ο 30χρονος Μ.Α., με διαγνωσμένη σχιζοφρένεια, ήρθε μαζί με τη μητέρα του στο ΜΚΙΕ πριν από λίγες μέρες», αναφέρει ο κ. Βήχας.
Το παιδί ήταν πολύ αναστατωμένο, αλλά είχε άγχος και αγωνία για το αν θα έβρισκε τα φάρμακά του και σ' εμάς. Το ίδιο και η μητέρα του, η οποία όμως ήταν και πολύ θυμωμένη με το νοσοκομείο». Σύμφωνα λοιπόν με τον κ. Βήχα, ο νεαρός μαζί με τη μητέρα του είχαν πάει στο Δρομοκαΐτειο, όπου ψυχίατρος του συγκεκριμένου νοσοκομείου του είχε γράψει τη συνταγή για τα φάρμακά του. Εκεί, όμως, από το φαρμακείο του νοσοκομείου, τον ενημέρωσαν ότι δεν τα έχουν.
«Εύκολα μπορεί να υποθέσει κάποιος πως αν μείνει χωρίς φαρμακευτική αγωγή ένας τέτοιος ασθενής μπορεί να υποτροπιάσει πάρα πολύ άσχημα», εξηγεί ο κ. Βήχας.
«Ανάλογα με τη μορφή της σχιζοφρένειας, κάποιος μπορεί να γίνει πολύ βίαιος με τον εαυτό του ή και με τους άλλους. Υποτροπές στη σχιζοφρένεια ασθενών που ακολουθούν φαρμακευτική αγωγή και ξαφνικά μένουν χωρίς φαρμακευτική κάλυψη μπορεί να είναι πάρα πάρα πολύ σοβαρές».
Η μητέρα του νεαρού, όπως εκμυστηρεύτηκε στους εθελοντές του ΜΚΙΕ, αρχικά προσπάθησε να αγοράσει τα φάρμακα του παιδιού της, αλλά το κόστος τους ήταν απαγορευτικό για την οικονομική κατάσταση της οικογένειας. Και πώς να μην είναι... Για ένα και μόνο σκεύασμα θα έπρεπε να πληρώσουν 72,41 ευρώ! Ετσι, μέσα στην απόγνωση και την απελπισία τους επιχείρησαν να βρουν κάποιο παρόμοιο φάρμακο, όπως τους προέτρεψαν από το νοσοκομείο, το οποίο να είναι πιο φθηνό, αλλά μάταια.
Αυτό δυνάμωσε ακόμη περισσότερο τον θυμό τους, αλλά δεν το έβαλαν κάτω. Ετσι, την ίδια κιόλας μέρα πήγαν στο ΜΚΙΕ, σ' αυτή την όαση ανθρωπιάς και αλληλεγγύης, και μέσα σε τρεις μέρες οι εθελοντές τούς έδωσαν τα φάρμακα.
Είναι γεγονός πως εκείνοι που βιώνουν με τον χειρότερο τρόπο τις βίαιες αλλαγές στην ψυχική υγεία είναι οι ίδιοι οι πάσχοντες και ακολούθως οι οικογένειές τους. Οι γονείς έρχονται αντιμέτωποι με το χάος, η ισορροπία χάνεται και οι ψυχικά ασθενείς υποτροπιάζουν. Από εκεί που είχαν μια φροντίδα υγείας, ένα στήριγμα για να ακουμπήσουν, έχοντας μπει σε μια σειρά, αντιμετωπίζουν ξαφνικά μια νέα πραγματικότητα.
Αρνητικές απαντήσεις
Χαρακτηριστικές είναι επίσης οι περιπτώσεις του Κ.Κ., ο οποίος παρουσιάζει υποτροπιάζουσα καταθλιπτική διαταραχή, και του Φ.Κ., με διαγνωσμένη ήπια γνωσιακή διαταραχή. Οι συγκεκριμένοι ασθενείς, πριν φτάσουν στην πόρτα του ΜΚΙΕ, είχαν οργώσει στην κυριολεξία τα νοσοκομεία της Αττικής, αναζητώντας εναγωνίως τα φάρμακά τους.
«Είναι απάνθρωπο να διώχνεις από τα φαρμακεία των νοσοκομείων ψυχιατρικά άρρωστους ασθενείς με τέτοιες βαριές νόσους, όπως σχιζοφρένεια ή κατάθλιψη, και να μην ιδρώνει το αφτί κανενός», λέει με θυμό ο κ. Βήχας.
«Αυτή η ευάλωτη ομάδα ασθενών έρχεται πάλι σ' εμάς, μετά τον πολυδιαφημισμένο νόμο για τους ανασφάλιστους. Αυτό είναι το τραγικό και το οξύμωρο της ιστορίας. Είναι εντυπωσιακό ότι έναν μήνα μετά την εφαρμογή του βλέπουμε να υπάρχει μεγάλη ροή ψυχιατρικών ασθενών στο ιατρείο. Οταν επικοινώνησα με τα φαρμακεία του "Ευαγγελισμού" και του "Λαϊκού" αντίστοιχα, η απάντηση που εισέπραξα ήταν ότι δεν έχουν χρήματα γι' αυτά τα φάρμακα.
Δεν μπορούμε να σηκώσουμε αυτό το βάρος, αλλά και κανένα ιατρείο δεν μπορεί να το κάνει. Τα κοινωνικά ιατρεία δεν ήρθαν για να κάνουν τα υποστυλώματα του οποιουδήποτε πολιτικού συστήματος. Ο,τι διάθεση και να έχεις, όσο κι αν προσπαθήσεις, όταν δεν έχεις τη δυνατότητα να διαθέσεις κονδύλια εκεί που χρειάζονται δεν θα καταφέρεις τίποτα. Το αποτέλεσμα είναι καταστροφικό», προσθέτει ο κ. Βήχας, η ψυχή του Μητροπολιτικού Κοινωνικού Ιατρείου Ελληνικού, ο οποίος μας επιφύλασσε και μια μικρή έκπληξη.
Τα ψυχιατρικά νοσοκομεία σηκώνουν όλο το βάρος
Τα τεράστια προβλήματα στον χώρο της Ψυχικής Υγείας θα προσπαθήσει να λύσει και να αντιμετωπίσει η σημερινή ηγεσία του υπουργείου Υγείας, με το νομοσχέδιο για τη «Διοικητική Μεταρρύθμιση των Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας» που θα ψηφιστεί τις επόμενες μέρες.
Ωστόσο, η Πανελλήνια Ομοσπονδία Εργαζομένων στα Δημόσια Νοσοκομεία (ΠΟΕΔΗΝ) έχει εκφράσει από την πρώτη στιγμή την αντίθεσή της, καθώς εκτιμά πως με αυτό επιχειρείται η κατάργηση της αυτονομίας των ψυχιατρικών νοσοκομείων.
Οπως σημειώνει ο κ. Μιχάλης Γιαννάκος, πρόεδρος της ΠΟΕΔΗΝ, «αυτή τη στιγμή μιλάμε για τα τρία μεγάλα νοσοκομεία: ΨΝΑ - Δαφνί, Δρομοκαΐτειο, ΨΝ Θεσσαλονίκης. Τα νοσοκομεία αυτά δεν ενισχύθηκαν με προσωπικό, καθώς προσλήψεις έχουν να γίνουν τουλάχιστον μία επταετία, με αποτέλεσμα αυτή τη στιγμή, ενώ η ζήτηση αυξάνεται, το προσωπικό να έχει μειωθεί κατά περίπου 40%».
Σύμφωνα με τον πρόεδρο της ΠΟΕΔΗΝ, τα ψυχιατρικά νοσοκομεία σηκώνουν το βάρος, περίπου το 80% του δημόσιου συστήματος ψυχικής υγείας και το υπόλοιπο 20% το έχουν αναλάβει οι ψυχιατρικοί τομείς των γενικών νοσοκομείων, όπου αυτοί λειτουργούν. Κάθε χρόνο οι εισαγωγές των ασθενών με ψυχικές διαταραχές αγγίζουν τις 10.000, εκ των οποίων οι 7.000 αντιμετωπίζονται από τα δημόσια ψυχιατρικά νοσοκομεία.
«Για παράδειγμα, το Δρομοκαΐτειο το 2015 είχε κάνει 2.438 εισαγωγές, εκ των οποίων το 60% ήταν με εισαγγελική παραγγελία και το 2016 μέχρι σήμερα έχει πραγματοποιήσει 1.823 εισαγωγές ασθενών, πάλι το 60% με εισαγγελική παραγγελία όταν όλη τη χρονιά του 2011 ήταν μόλις 1.835! Αυτό δείχνει ότι η ζήτηση αυξάνεται αρκετά», λέει με έμφαση ο κ. Γιαννάκος.
Περισσότερες εισαγωγές
Επίσης, ο ίδιος σημειώνει ότι το 2011 οι εισαγωγές των ασθενών με εισαγγελική παραγγελία άγγιζε το 40% και σήμερα φτάνει το 60%! Τι μπορεί να σημαίνει αυτό; «Αύξηση των ψυχικών διαταραχών την περίοδο της οικονομικής κρίσης. Οι ασθενείς δυσκολεύονται να μπουν για νοσηλεία και να βρουν κρεβάτι, ενώ υπάρχουν και αρκετοί συνάνθρωποί μας που απευθύνονται για κοινωνικούς λόγους. Κάποιοι είναι άστεγοι και ψάχνουν για στέγη και τροφή. Υπάρχουν πολλά καταγεγραμμένα περιστατικά ανθρώπων που στήνουν έναν καβγά έξω από το νοσοκομείο, τους πιάνει η αστυνομία και έρχονται μέσα στο νοσοκομείο με εισαγγελική παραγγελία.
Επίσης, κάποιοι συγγενείς των ασθενών, προκειμένου να τους «ξεφορτωθούν», πηγαίνουν στον εισαγγελέα και επικαλούνται ότι κάνουν φασαρία. Ζούμε πολύ δύσκολες καταστάσεις και τα περιστατικά είναι αρκετά σοβαρά».
Κάτω απ' αυτές τις συνθήκες, όπως παραδέχεται, τα νοσοκομεία αναγκάζονται να αναπτύσσουν ράντζα ή να τους βάζουν σε τμήματα χρόνιων περιστατικών.
«Σε λίγες μέρες θα ψηφιστεί στη Βουλή το νομοσχέδιο για την Ψυχική Υγεία, το οποίο προβλέπει συγκεκαλυμμένα, κατά την άποψή μας, την κατάργηση των Ψυχιατρικών Νοσοκομείων, την ιδιωτικοποίηση των Υπηρεσιών Δημόσιας Ψυχικής Υγείας, την κινητικότητα του προσωπικού. Η ΠΟΕΔΗΝ διαφωνεί ριζικά μ' αυτό το νομοσχέδιο. Θα είναι μια καταστροφή για τον τομέα της ψυχικής υγείας», καταλήγει.
Η εγκύκλιος του υπουργείου ορίζει ότι οι άποροι συμπολίτες μας με σοβαρό πρόβλημα ψυχικής διαταραχής μπορούν να προμηθεύονται τα φάρμακά τους από τα δημόσια νοσοκομεία. Ομως όταν απευθύνονται σε αυτά, συνήθως δεν τα βρίσκουν, με αποτέλεσμα να γίνονται «μπαλάκι» από το ένα νοσοκομείο στο άλλο και ως έσχατη λύση να αναζητούν καταφύγιο στα κοινωνικά ιατρεία
