Μήνυμα από "μια αλλιώτικη καρδιά" με αποδέκτες τα παιδιά!

Υπάρχουν άραγε καρδιές που δουλεύουν με διαφορετικό τρόπο από των άλλων ανθρώπων; Βιολογικά, θα πείτε, όχι! Συναισθηματικά όμως ναι! Κάθε καρδιά χτυπάει ... αλλιώς! Αν έχει εισπράξει αγάπη, θα δώσει αγάπη. Αν έχει πληγωθεί, θα είναι ... σκληρή σαν πέτρα...

Αν συνδυάσουμε τη Βιολογία με τα αισθήματα, το αποτέλεσμα ξεχειλίζει από σύνθετα νοήματα, πλασαρισμένα με ένα κατανοητό τρόπο. Η εκπαιδευτικός Ελένη Καλλιατάκη εξέδωσε το πρώτο της βιβλίο και "συστήνεται" στο αναγνωστικό κοινό, με ένα θέμα "δύσκολο": τη μεταμόσχευση. Και μάλιστα με δεδομένο ότι το βιβλίο "Μια Αλλιώτικη Καρδιά" απευθύνεται σε παιδιά, το "παζλ" αποδεικνύεται για ... δυνατούς λύτες!

Κι όμως, η εκπαιδευτικός και μητέρα τεσσάρων παιδιών, προσεγγίζει το ευαίσθητο θέμα της μεταμόσχευσης με τρόπο γεμάτο αγάπη και ... νοιάξιμο. Με συναισθήματα που μόνο τα παιδιά μπορούν να βιώσουν με αγνότητα και ανιδιοτέλεια. Γιατί, όσο σκληρά κι αν μπορούν να γίνουν τα παιδιά με την αφοπλιστική τους ειλικρίνεια, άλλο τόσο μπορούν να επουλώσουν πληγές σε χρόνο-μηδέν με μια σφιχτή αγκαλιά!

Ο πρωταγωνιστής του βιβλίου "Μια Αλλιώτικη Καρδιά" είναι ο Γιώργος, ο οποίος αισθανόταν πάντα κουρασμένος, αδυνατώντας να συναγωνιστεί τους φίλους του στο τρέξιμο. Όμως τα καλά νέα για τον Γιώργο ήρθαν: Θα αποκτήσει μια νέα καρδιά!

"Ένας φάκελος με ζωγραφιές που του φέρνει η ξαδέρφη του Μαρία, φαίνεται να τον προβληματίζει. Μα τι άσχετος που είναι αυτός ο Πέτρος από ζωγραφική; Ζωγράφισε δυο καρδιές σε λάθος θέση! Μακάρι να ήταν το μόνο που τον προβλημάτιζε! Ο Γιώργος φαίνεται να έχει πολλές απορίες, τις οποίες μόνο ο επιδέξιος κύριος Λι, ο γιατρός του, είναι σε θέση να του εξηγήσει καλύτερα...
Όταν η μεγάλη μέρα επιτέλους φτάνει, μια έκπληξη περιμένει τον μικρό Γιώργο. Άραγε η συμπαράσταση των φίλων και συμμαθητών του είναι αρκετή για να κάνει τη νέα του καρδιά να λειτουργήσει σωστά;"

Η Ελένη Καλλιατάκη μίλησε στο Cretalive.gr για το βιβλίο της, τα επόμενα συγγραφικά της πονήματα, τόσο με το "μάτι" της εκπαιδευτικού, όσο και της μητέρας...

• Στο βιβλίο σας πραγματεύεστε ένα "δύσκολο" θέμα, αυτό της μεταμόσχευσης-ένα θέμα δύσκολο ακόμη και για ενήλικες. Ποιο ήταν το σκεπτικό για να προσεγγίσετε το θέμα, με αποδεκτή τα παιδιά; Υπήρξε κάποιο συγκεκριμένο έναυσμα για την επιλογή του θέματος;

Αναφέρετε ότι πραγματεύομαι ένα δύσκολο θέμα και θα συμφωνήσω, αφού πρόκειται όντως για ένα πολύπλοκο ζήτημα με πολλές προεκτάσεις, το οποίο για να αποδοθεί σωστά και να καλλιεργηθεί η ιδέα της Δωρεάς Οργάνων, απαιτείται εκπαίδευση από τις μικρές ηλικίες. Ποιος είπε ότι τα δύσκολα ζητήματα άλλωστε, δεν μπορούν να γίνουν προσεγγίσιμα στα παιδιά, όταν στην εποχή μας όσα δε λέγονται με τα λόγια από τους ενήλικες, αποκαλύπτονται από τις εικόνες στα διάφορα μέσα μαζικής ενημέρωσης;

Υπάρχει μια λανθασμένη άποψη, ότι δεν πρέπει να μιλάμε στα παιδιά μας για «δύσκολα θέματα» όπως για παράδειγμα η απώλεια κι ο θάνατος διότι ίσως ο ευαίσθητος ψυχισμός τους επηρεαστεί, κι αυτό δεν είναι σωστό. Σαφέστατα υπάρχουν συγκεκριμένοι τρόποι – τεχνικές για να μιλήσει, ανάλογα την ηλικία των παιδιών, όμως ως εκπαιδευτικός αντιλαμβάνομαι ότι οι μαθητές μου αναζητούν πέρα από τη γνώση και τη βιωματικότητα στη μάθηση, την αλήθεια των πραγμάτων γύρω τους.

Πρόσφατα μάλιστα σε μια συζήτηση με τους μικρούς μαθητές μου (Γ' τάξη) μια μαθήτρια μου ανέφερε με αφορμή ένα γεγονός που την πείραξε, ότι οι «μεγάλοι» λένε μόνο ψέματα. Όταν της εξήγησα ότι η αλήθεια πολλές φορές είναι πικρή κι οπωσδήποτε μη αναμενόμενη, μου απάντησε εν ολίγοις ότι προτιμάει την «αλήθεια» με κάθε κόστος παρά το ψέμα. Η σοβαρότητα με την οποία αντιμετωπίζουν τα παιδιά ένα σημαντικό ζήτημα είναι ανάλογη της δικής μας στάσης απέναντι σε αυτό και το αντίστροφο. Κι επειδή η αλήθεια του καθενός διαφέρει - και αυτό τις περισσότερες φορές διχάζει τα παιδιά καθώς δεν υπάρχει ένας κοινά διαπραγματεύσιμος τρόπος παρουσίασης των καταστάσεων - είναι επιτακτική η ανάγκη να υπάρξει εκπαίδευση. Για μένα λοιπόν προσωπικά δεν υπάρχουν διλήμματα τέτοιας μορφής!

Σχετικά ωστόσο με την επιλογή του θέματος, γεννήθηκε ως ιδέα στο μυαλό μου καθώς συναναστρέφομαι με αρκετούς ανθρώπους που κατά το παρελθόν χρειάστηκε να νοσηλευτούν για λόγους υγείας και κάποιοι εξακολουθούν κατά καιρούς να νοσηλεύονται. Άνθρωποι διαφορετικών ηλικιών, με διαφορετικό πρόβλημα υγείας, με κοινή ωστόσο τη θέληση για ζωή και τη δύναμη να την κερδίσουν, αγωνιζόμενοι.

Συγκλονιστική εμπειρία επίσης, βαθιά χαραγμένη μέσα μου ήταν όταν ένα δεκάχρονο παιδί, συμμαθητής του γιου μου, έπειτα από πολλούς μήνες νοσηλείας και αδιάκοπου αγώνα από την οικογένεια του δεν κατάφερε να κερδίσει τη μάχη του κι έφυγε από τη ζωή. Η υποστήριξη και η αγάπη που δέχθηκε από τη δασκάλα του κυρία Ιωάννα Σταμουλακάτου και τους συμμαθητές του, αποτέλεσε την αφορμή για να γραφτεί αυτό το ιδιαίτερο βιβλίο, που όμως περνάει θετικά κι αισιόδοξα μηνύματα.

• Τα παιδιά στο δημοτικό σχολείο έρχονται, κάποια στιγμή, σε επαφή με το ζήτημα της δωρεάς οργάνων, στο πλαίσιο της δομημένης εκπαιδευτικής διαδικασίας; Ή εναπόκειται στον εκπαιδευτικό το αν θα φέρει ένα τέτοιο θέμα στην τάξη;

Η αλήθεια είναι ότι η αναφορά στο συγκεκριμένο ζήτημα της «Δωρεάς Οργάνων» δεν είχε γίνει κατά το παρελθόν, από όσο γνωρίζω τουλάχιστον, εξαιτίας του ευαίσθητου ζητήματος και της δυσκολίας προσέγγισης του θέματος. Τα τελευταία χρόνια όμως γίνονται προσπάθειες προς αυτήν την κατεύθυνση της ενημέρωσης του κοινού και ιδιαίτερα της εκπαιδευτικής κοινότητας κι αυτό είναι εξαιρετικό! Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το εκπαιδευτικό πρόγραμμα με τους «Οργανούληδες» του ιδρύματος Ωνάση, που ενισχύει την προσπάθεια των γονέων και των εκπαιδευτικών να αναφερθούν στη δωρεά οργάνων μέσα από βίντεο και εικόνες. 

Το ζήτημα της «Δωρεάς οργάνων» θα πρέπει να απασχολεί τον άνθρωπο, ως θνητό ον, από την παιδική του ηλικία. Φυσικά, αυτό δε σημαίνει πως η εκπαίδευση θα γίνεται με τον ίδιο τρόπο σε όλους, αλλά ανάλογα την ιδιαιτερότητα του ατόμου, το ζήτημα που τον απασχολεί και την ηλικία στην οποία βρίσκεται.

Εκείνο όμως που θεωρώ σημαντικό, είναι να ανοίξει αυτή η συζήτηση ταμπού στα σχολεία, πάντα με διακριτικό τρόπο και σεβόμενοι τη διαφορετικότητα των θρησκευτικών ιδεολογιών των οικογενειών ή γενικά των όποιων πεποιθήσεων τους. Θεωρώ ότι είναι επιτακτική ανάγκη να υπάρξει ενημέρωση αρχικά των εκπαιδευτικών –των οικογενειών των μαθητών, ολόκληρης της σχολικής κοινότητας και κυρίως του Υπουργείου παιδείας που με ένα σχέδιο εκπαιδευτικής αλλαγής και καινοτομίας για ένα καλύτερο Ευ Ζην, θα συμπεριλάβει την πιθανότητα κάποιος μαθητής μελλοντικά να γίνει δωρητής –δότης και κάποιος άλλος αποδέκτης στην ουσία αυτής της υπέρμετρης αγάπης και ύψιστης μορφής εθελοντικής προσφοράς.

• Ποια είναι τα πρώτα μηνύματα που εισπράττετε για το βιβλίο σας;

Έχω λάβει αρκετά θετικά μηνύματα, πολλές ευχές και συγχαρητήρια για την προσπάθεια αυτή. Ο κόσμος αντιλαμβάνεται ότι κάτι πρέπει να αλλάξει στον τρόπο που αντιμετωπίζουμε το ζήτημα κι ότι απαιτείται περισσότερη εκπαίδευση από τις μικρές ηλικίες, προκειμένου να εξοικειωθούμε όλοι σταδιακά με την ιδέα της Δωρεάς. Το μήνυμα επίσης που έλαβα από τον συνάδελφό μου κύριο Μάριο Μαρκόπουλο, γνωστό μουσικό και αθλητή αιμοκαθαιρόμενο, ήταν συγκινητικό, καθώς όταν παρέλαβε το βιβλίο μου και το διάβασε, έγραψε σε μήνυμα τα εξής :

«Μόλις διάβασα το βιβλίο...Δεν ξέρω αν έχω μεγαλώσει, αλλά συγκινήθηκα πολύ...Νομίζω ότι είναι τόσο όσο χρειάζεται για την ηλικία που έβαλες στόχο, αλλά και για μικρότερα παιδιά ακόμη. Ο στόχος του βιβλίου πετυχαίνει». Η γνώμη αυτού του ανθρώπου μετράει πολλαπλά για μένα, δεδομένου της υπερπροσπάθειας που καταβάλει καθημερινά, αλλά και του αγώνα του να γίνει κατανοητή η ιδέα της Δωρεάς Οργάνων στο ευρύ κοινό.

• Η πραγματικότητα στη σχολική κοινότητα είναι αυτή που περιγράφετε στο βιβλίο σας; Οι συμμαθητές γίνονται μια "γροθιά" και πόλος στήριξης για συμμαθητή τους, όπως τα παιδιά της "Αλλιώτικης Καρδιάς";

Πολύ ωραία η ερώτησή σας. Κατανοώ απόλυτα τι εννοείτε, δεδομένου ότι οι μαθητές μας επηρεασμένοι από διάφορες καταστάσεις εκδηλώνουν κατά καιρούς συμπεριφορές αντίθετες από αυτές που θα περιμέναμε. Η αλήθεια είναι ότι η απάντηση σε αυτήν την ερώτηση εξαρτάται από ένα πλήθος παραγόντων που επηρεάζουν τη στάση του εκάστοτε μαθητή, όπως για παράδειγμα τα βιώματα του μέσα στο θεσμό της οικογένειας, τις συναναστροφές και τον κοινωνικό περίγυρο, την εκπαίδευση κ.ά.

Ο τρόπος που θα συμπεριφερθεί ένας μαθητής απέναντι σε ένα τέτοιο ζήτημα, αρχίζει από την οικογένεια και τη στάση που κρατούν οι γονείς σε δύσκολα θέματα που τους αφορούν και συνεχίζει στο σχολείο και τη στάση που θα κρατήσει επίσης σε μία δύσκολη κατάσταση, τον τρόπο που θα χειριστεί δηλαδή η εκπαιδευτική κοινότητα στο σύνολό της ένα μείζον ζήτημα. Με απλά λόγια εξαρτάται από την καλλιέργεια της ενσυναίσθησης στην παιδική μας ηλικία. 

Λαμβάνοντας υπόψη όλα τα παραπάνω θεωρώ πως «ναι» τα παιδιά μπορεί να έχουν εντάσεις και προβληματισμούς όμως όταν η ανάγκη το απαιτήσει γίνονται μια «γροθιά» όπως προαναφέρατε και προσπαθούν για το καλύτερο, έχοντας όμως ως πρότυπο έναν ενήλικα που τους παρακινεί να πράξουν το σωστό και τους καλλιεργεί την ενσυναίσθηση. Η δική μου τουλάχιστον εμπειρία αυτό έδειξε.

• Το βιβλίο "Μια αλλιώτικη καρδιά" είναι το πρώτο σας συγγραφικό βήμα προς το αναγνωστικό κοινό. Ποια άλλα θέματα επιφυλάσσετε για τους αναγνώστες;

Είναι το πρώτο επίσημα προωθημένο στην αγορά βιβλίο μου από τις εκδόσεις  Ι Write, του ομίλου Πηγή και Δαιδάλεως, ωστόσο δεν αποτελεί το πρώτο μου βιβλίο. Γράφω αρκετά χρόνια κι έχω τουλάχιστον δέκα βιβλία διαφορετικής θεματολογίας, ένα από αυτά επίσης επίκαιρο, γραμμένο κάποια χρόνια πίσω αφορά το ζήτημα της παιδικής κακοποίησης, ενώ άλλα έχουν να κάνουν με θέματα όπως την αξία του νερού, την υγιεινή των δοντιών, την κυκλοφοριακή αγωγή, λαϊκά παραμύθια. Έχω γράψει επίσης ένα μυθιστόρημα για ενήλικες και ένα βιβλίο επιστημονικής φαντασίας για εφήβους, ενώ μικρά θεατρικά έργα που βρίσκουν εφαρμογή στην εκπαιδευτική πράξη προσελκύουν το ενδιαφέρον μου, ανάλογα το θέμα που επιθυμώ να επεξεργαστώ και το μήνυμα που θέλω φυσικά να περάσω.   

Αν αναρωτιέστε γιατί δεν εξέδωσα κάποιο από αυτά νωρίτερα η απάντηση είναι ότι ήθελα να αφοσιωθώ στην πολυπληθή οικογένειά μου και στην ανατροφή των τεσσάρων παιδιών μου καλλιεργώντας αξίες σαν κι αυτές που προαναφέρθηκαν. Αν το κατάφερα, θα δείξει το μέλλον...

• Πέρα από τη στενή επαφή με παιδιά, ως εκπαιδευτικός, έχετε και τη μεγάλη εμπειρία ανατροφής των τεσσάρων παιδιών σας. Ποιος θα λέγατε ότι είναι ο ιδανικός τρόπος για να "συστήσεις" στα παιδιά δύσκολες έννοιες, που όμως αφορούν καίρια ζητήματα, όπως αυτό της μεταμόσχευσης;

Ιδανικός τρόπος δεν υπάρχει! Υπάρχουν μόνο θεωρίες για τις οποίες ωστόσο θα σας παραπέμψω στους ειδικούς επιστήμονες: ψυχολόγους και κοινωνικούς λειτουργούς. Όπως κάθε θεωρία βρίσκει αποδέκτες συγκεκριμένα άτομα και εφαρμόζεται από αυτά στην πράξη, έτσι και για κάθε παιδί μπορεί κάποια από αυτές τις θεωρίες να βρίσκει εφαρμογή, ενώ για κάποιο άλλο να απαιτείται διαφορετικός χειρισμός.

Αν θέλετε ωστόσο, να σας πω ποιον τρόπο επιλέγω προσωπικά κάθε φορά και με όποιο κόστος μπορεί να έχει το εγχείρημα μου, αυτός είναι ο δρόμος της «αλήθειας». Θεωρώ σημαντικό να πληροφορηθούν οι νέοι στο σχολείο για την ιδέα της δωρεάς οργάνων ως κάτι που είναι πιθανόν να συμβεί στους ίδιους ή τα συγγενικά τους πρόσωπα. Όπως ακριβώς συζητάμε για μια άλλη οδυνηρή πραγματικότητα, εκείνη των τροχαίων ατυχημάτων (κυκλοφοριακή αγωγή και εκπαίδευση) που δυστυχώς ως χώρα κατέχουμε μια από τις πρώτες θέσεις κι ενημερώνουμε τους νέους να προσέχουν για να μη θρηνήσουμε άδικα θύματα στην άσφαλτο, έτσι ακριβώς θα πρέπει να ενημερώνουμε για την εθελοντική προσφορά ορισμένων ανθρώπων στα θέματα υγείας και ευζωίας. Κανείς δεν ξέρεις πότε και πώς μπορεί να μπει σε μια διαδικασία να χρειαστεί «βοήθεια» όπως ακριβώς κανείς δεν ξέρει πότε και πώς μπορεί να πάθει ένα τροχαίο ατύχημα. Και στις δύο περιπτώσεις ωστόσο το νόημα είναι το ίδιο και αφορά στην πρόληψη.

Αν επιθυμούμε να αλλάξει η κατάσταση απαιτείται αλλαγή. Η διάδοση της ιδέας αποτελεί την αρχή της δημιουργίας μιας ανώτερης κοινωνίας που νοιάζεται για τον συνάνθρωπο, συμμερίζεται τον πόνο του και συμβάλλει μέσα από εφικτές και ασφαλείς λύσεις στην βελτίωση της ποιότητας ζωής των ανθρώπων που τη στερούνται.

"Η Αλλιώτικη Καρδιά" θα παρουσιαστεί στο κοινό μέσα στον Ιανουάριο του 2023.

Διαβάστε όλα τα ρεπορτάζ στο πλαίσιο του "Cretalive Εν Δράσει: Η προσφορά είναι χαρά!"