Στο «γήπεδο» της Αρχής Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους βρίσκεται πλέον το ζήτημα της κατάργησης του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης στο κρασί, μετά και την καθαρογραφή της ακυρωτικής απόφασης για την εφαρμογή του μέτρου από το Συμβούλιο της Επικρατείας, η οποία βασίστηκε σε τρεις βασικούς άξονες: στη μη αναγνώριση της φορολογητέας ύλης, στα προβλεπόμενα για τους μικρούς παραγωγούς και στην αναδρομική επιβολή ΕΦΚ στα αποθέματα.
Το σκεπτικό της υπ' αριθμ. 1734/2018 απόφασης του ΣτΕ -η οποία επί της ουσίας ακυρώνει διατάξεις απόφασης του 2016 του τότε αν. υπουργού Οικονομικών Τρύφωνα Αλεξιάδη για την επιβολή του ΕΦΚ στο κρασί- βασίζεται αρχικά στο γεγονός ότι ο ορισμός του τελικού προϊόντος (κρασί μετά την πρώτη απολάσπωση) που δίδεται δεν απαντάται πουθενά στο δίκαιο της Ε.Ε., δεν ταυτίζεται με τον ορισμό του δικαίου της Ε.Ε. για τον οίνο (που είναι το αντικείμενο του φόρου) και δεν συνάδει με τους κανόνες της τέχνης της οινοποιίας. Όπως εξηγεί η νομική υπηρεσία του Συνδέσμου Ελληνικού Οίνου (ΣΕΟ), «πρακτικά αυτό σημαίνει πως το ΣτΕ έκρινε ότι ο ΕΦΚ επιβλήθηκε και εισπράττεται επί παρανόμου φορολογικού αντικειμένου».
Παράλληλα, το ΣτΕ έκρινε ότι η κοινοτική νομοθεσία δεν επιτρέπει να επιβληθεί στον μικρό οινοποιό να προκαταβάλλει τον ΕΦΚ με την ολοκλήρωση της παραγωγής του και πριν από τη διάθεση του προϊόντος, ούτε επιτρέπει να χαρακτηριστούν τα προϊόντα που παράγουν ή διαθέτουν οι μικροί οινοποιοί ότι τελούν εκτός καθεστώτος αναστολής. Αυτό σημαίνει ότι όλες οι διατάξεις που δεν αναγνωρίζουν στους μικρούς οινοπαραγωγούς τα πλεονεκτήματα του καθεστώτος αναστολής και που επιβάλλουν προκαταβολή του ΕΦΚ είναι άκυρες. Εξίσου σημαντική παράμετρο αποτέλεσε για το ΣτΕ η φορολόγηση των αποθεμάτων σοδειάς του 2015 και νωρίτερα, ενώ κρίθηκε ως συνταγματικά ανεπίτρεπτη η αναδρομική επιβολή ΕΦΚ.
Σχετικά με την αναδρομική ισχύ της απόφασης του ΣτΕ, σύμφωνα με τη νομική υπηρεσία του ΣΕΟ, δεν αφορά την ημερομηνία δημοσίευσης της απόφασης (3/9/2018), αλλά την 1η Ιανουαρίου 2016, οπότε και ενεργοποιήθηκε η ακυρωθείσα υπουργική απόφαση. Πάντως, το εγχείρημα της αναζήτησης των καταβληθέντων ποσών φαντάζει δύσκολο, καθώς, όπως υπογραμμίζει ο Σύνδεσμος, «θα πρέπει ο ενδιαφερόμενος (οινοποιείο) να αποδείξει ζημία την οποία υπέστη ο ίδιος και όχι ο τελικός καταναλωτής, δηλαδή ότι επιβαρύνθηκε ο ίδιος, εν όλω ή εν μέρει, τον παράνομο φόρο».
Να επισημανθεί ότι η απόφαση του ΣτΕ για κατάργηση των σχετικών διατάξεων της απόφασης Αλεξιάδη δεν σηματοδοτεί αυτόματα την κατάργηση του ΕΦΚ στο κρασί. Η ΑΑΔΕ καλείται να διαχειριστεί μια περίπλοκη διαδικασία, ενώ απαιτείται και νέο νομοθέτημα. Ένα ζήτημα που προκύπτει αφορά το δημοσιονομικό κενό που δημιουργείται, καθώς πρακτικά πλέον δεν μπορεί να γίνει βεβαίωση και είσπραξη του φόρου, ενώ χρήζει άμεσα διευκρίνησης και το κατά πόσο οι αμπελουργικές επιχειρήσεις θα πρέπει ή όχι να προχωρήσουν στην απόδοση του ΕΦΚ του Σεπτεμβρίου μέχρι την εκπνοή της προβλεπόμενης ημερομηνίας, ήτοι στις 25 Οκτωβρίου.
