Στα υψηλότερα επίπεδα από το 1971 και την κατάργηση του κανόνα του χρυσού από τον τότε πρόεδρο των ΗΠΑ, Ρίτσαρντ Νίξον, έφτασαν πέρυσι οι αγορές του πολύτιμου μετάλλου από τις κεντρικές τράπεζες ανά τον κόσμο. Πρόκειται για την κορύφωση μιας τάσης που καταγράφεται από την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση έως σήμερα. Καθοριστικός παράγοντας, το περασμένο έτος, στάθηκε όμως η προσπάθεια πολλών αναδυόμενων αγορών να μεταβάλουν τη σύνθεση των διαθεσίμων τους μειώνοντας τη μερίδα που αντιπροσωπεύει σε αυτά το δολάριο.
Ανάμεσά τους η Ρωσία αλλά και η Τουρκία και το Καζακστάν, ενώ τελευταία στρέφονται στον χρυσό και ορισμένες χώρες από την Κεντροανατολική Ευρώπη.
Συνεπακόλουθο της αυξημένης ζήτησης για το πολύτιμο μέταλλο, η ανοδική πορεία της τιμής του. Τις τελευταίες ημέρες έχει εκτιναχθεί στα υψηλότερα επίπεδα των τελευταίων οκτώ μηνών και χθες το βράδυ κυμαινόταν στα 1.321,69 δολάρια η ουγγιά. Σύμφωνα με το Παγκόσμιο Συμβούλιο Χρυσού που έδωσε χθες τα στοιχεία αυτά στη δημοσιότητα, ο συνολικός όγκος του πολύτιμου μετάλλου στα θησαυροφυλάκια των κεντρικών τραπεζών αυξήθηκε κατά 651,5 τόνους. Η ποσότητα αυτή αντιπροσωπεύει αύξηση κατά 74% σε σύγκριση με τα επίπεδα του αμέσως προηγούμενου έτους.
Σε ό,τι αφορά την αξία αυτών των διαθεσίμων χρυσού, το Φόρουμ Νομισματικών και Χρηματοπιστωτικών Ιδρυμάτων που έχει έδρα στο Λονδίνο, την υπολογίζει σε περίπου 1,4 τρισ. δολάρια. Η Τράπεζα της Ρωσίας ήταν εκείνη που στη διάρκεια του 2018 προχώρησε στις περισσότερες αγορές χρυσού από όλες τις κεντρικές τράπεζες, ενώ αγόρασε και τον μεγαλύτερο όγκο χρυσού στην ιστορία της. Αύξησε, έτσι, τα διαθέσιμά της κατά 274,3 τόνους και σύμφωνα με το Παγκόσμιο Συμβούλιο Χρυσού, η Μόσχα χρηματοδότησε αυτές τις αγορές με τα έσοδα που προσπορίστηκε από την πώληση ομολόγων του αμερικανικού δημοσίου.
Ωστόσο, ο χρυσός που βρίσκεται στα θησαυροφυλάκια της Τράπεζας της Ρωσίας εξακολουθεί να αντιπροσωπεύει μόνον το 18% του συνόλου των διαθεσίμων της. Το αντίστοιχο ποσοστό στην Τράπεζα της Γερμανίας φτάνει στο 69% και στις ΗΠΑ στο 74%. Αναλυτές της αγοράς εκτιμούν πως η Τράπεζα της Ρωσίας αγόρασε ως επί το πλείστον χρυσό από την εγχώρια παραγωγή προκειμένου να παρακάμψει πλήρως το δολάριο. Σε ό,τι αφορά τις κεντρικές τράπεζες των ευρωπαϊκών χωρών έχουν προσφάτως αρχίσει να αυξάνουν τα διαθέσιμά τους σε χρυσό. Η Ουγγαρία, για παράδειγμα, δεκαπλασίασε τα διαθέσιμά της σε χρυσό που βάσει εκτιμήσεων ανέρχονται σε 31,5 τόνους και καταγράφουν το υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων 30 ετών.
Σύμφωνα με ανεξάρτητες εκτιμήσεις του ΔΝΤ, η στροφή των κεντρικών τραπεζών στον χρυσό είχε ως αποτέλεσμα να μειωθεί το μερίδιο του δολαρίου στα διαθέσιμα των κεντρικών τραπεζών. Το Ταμείο εκτιμά πως το τρίτο τρίμηνο του περασμένου έτους βρισκόταν στα χαμηλότερα επίπεδα των τελευταίων πέντε ετών το μερίδιο του δολαρίου στα διαθέσιμα των κεντρικών τραπεζών. Υπήρξαν, πάντως, και ορισμένες κεντρικές τράπεζες που κινήθηκαν αντίθετα προχωρώντας σε πωλήσεις χρυσού στη διάρκεια του 2018. Ανάμεσά τους οι κεντρικές τράπεζες της Αυστραλίας, της Γερμανίας, της Σρι Λάνκα, της Ινδονησίας και της Ουκρανίας που πούλησαν συνολικά 15,6 τόνους του πολύτιμου μετάλλου.
Αναφορικά με το τρέχον έτος, το Παγκόσμιο Συμβούλιο Χρυσού προεξοφλεί πως θα συνεχισθούν οι ίδιες τάσεις που εκδηλώθηκαν στη διάρκεια του περασμένου έτους. Εκτιμά, ειδικότερα, πως η εντεινόμενη αβεβαιότητα στην αγορά και η επιστροφή πολλών οικονομιών στον προστατευτισμό θα καθιστά τον χρυσό διαρκώς πιο ελκυστικό ως ασφαλές καταφύγιο για επενδυτές και για κράτη. Προεξοφλεί, άλλωστε, πως ακόμη και παράγοντες όπως τα αυξημένα επιτόκια στις ΗΠΑ και το ισχυρό δολάριο δεν θα έχουν παρά περιορισμένο αντίκτυπο στη ζήτηση, την τιμή και γενικότερα στην αγορά χρυσού. Βασίζει τις εκτιμήσεις της στο γεγονός ότι η Fed δείχνει ήδη να αναθεωρεί την απόφασή της για στροφή σε περιοριστική νομισματική πολιτική.
