Σπάει τα κοντέρ ο ρυθμός ανάπτυξης της ιαπωνικής οικονομίας

Με το ΑΕΠ της να έχει σημειώσει αύξηση 4% σε ετήσια βάση και 1,1% σε τριμηνιαία βάση το δεύτερο τρίμηνο του 2017, η οικονομία της Ιαπωνίας υπερέβη κάθε προσδοκία. Σημειώνει, άλλωστε, ανάπτυξη για έξι συνεχόμενα τρίμηνα. Κινητήριος δύναμη είναι, αυτή τη φορά, οι δαπάνες των ιαπωνικών νοικοκυριών που αυξήθηκαν κατά 0,9% το δεύτερο τρίμηνο και ισοσκέλισαν τη μειωμένη εξωτερική ζήτηση για ιαπωνικά προϊόντα.

Οικονομικοί αναλυτές εκτιμούν πως η δεύτερη ασιατική οικονομία είναι ασφαλέστερη τώρα που βασίζεται περισσότερο στην εγχώρια ζήτηση και όχι στις εξαγωγές. Οπως επισημαίνουν, τα έσοδα από τις εξαγωγές επηρεάζονται από την ισοτιμία του γιεν και πλήττονται λόγω του ότι το ασφαλές καταφύγιο του ιαπωνικού νομίσματος προσελκύει μαζικά επενδυτές σε καιρούς αβεβαιότητας και πολιτικών κρίσεων. Την ίδια στιγμή, όμως, και ενώ η ιαπωνική οικονομία οδεύει προς την καλύτερη χρονιά της μετά το 2001, οικονομικοί αναλυτές προειδοποιούν ότι μπορεί να διακοπεί η αύξηση του ΑΕΠ αν δεν αυξηθούν οι μισθοί.

Πρόκειται για την πιο παρατεταμένη περίοδο ανάπτυξης των τελευταίων 10 και πλέον ετών, καθώς η τελευταία φορά που η δεύτερη μεγαλύτερη ασιατική οικονομία σημείωσε τόσα συνεχόμενα τρίμηνα ανάπτυξης ήταν το 2006, υπό την κυβέρνηση του Γιουνιχίρο Κοϊζούμι. Εχει προηγηθεί το πρώτο τρίμηνο του έτους ανάπτυξη 1,5% και αύξηση της ιδιωτικής ζήτησης κατά 0,5%. Αν διατηρηθούν ανάλογοι ρυθμοί ανάπτυξης και στη διάρκεια του τριμήνου που διανύουμε τώρα, θα είναι η καλύτερη επίδοση της ιαπωνικής οικονομίας από το 2001. Τα τέσσερα χρόνια διακυβέρνησης της χώρας από τον πρωθυπουργό Σίνζο Αμπε και το εκτεταμένο πρόγραμμα τόνωσης από την κεντρική τράπεζα της χώρας φαίνεται ότι αποδίδουν καρπούς. Το γιεν υποχωρεί, τα κέρδη των επιχειρήσεων έχουν εκτιναχθεί στα ύψη και η οικονομία τείνει να αναπτυχθεί με ρυθμούς που υπερβαίνουν το μακροπρόθεσμο δυναμικό ανάπτυξης.

Μοναδικό ανησυχητικό σημάδι παραμένει ο επίμονα χαμηλός πληθωρισμός που δεν έχει επιταχυνθεί, παρά τις ενέσεις ρευστότητας στην οικονομία. Το ζητούμενο για πολλούς οικονομικούς αναλυτές είναι να αυξηθούν οι μισθοί, ώστε να διατηρηθεί η κατανάλωση σε υψηλά επίπεδα. Η κυβέρνηση Αμπε εκτιμά πως απέδωσαν καρπούς τα μέτρα τόνωσης της οικονομίας και, κατά τον υπουργό Οικονομικής Ανασυγκρότησης, Τοσιμίτσου Μοτέτζι, δεν είναι αναγκαία η λήψη οποιουδήποτε άλλου μέτρου προς το παρόν. Σύμφωνα, πάντως, με παράγοντες της αγοράς, υπάρχει πάντα ο κίνδυνος να αναθεωρηθούν προς τα κάτω τα απρόσμενα ενθαρρυντικά στοιχεία, καθώς έχει συμβεί κάτι ανάλογο πολλές φορές. «Οι Ιάπωνες δείχνουν περισσότερη καταναλωτική διάθεση, καθώς έχει αυξηθεί ο πλούτος των ιαπωνικών νοικοκυριών από την άνοδο των τιμών των μετοχών», επισημαίνει ο Μασάκι Κουβαχάρα, οικονομολόγος της Nomura Securities του Τόκιο. Ο ίδιος προειδοποιεί, πάντως, πως θα είναι δύσκολο να διατηρηθούν οι δαπάνες με αυτόν τον ρυθμό, αν δεν αυξηθούν οι αποδοχές των εργαζομένων. Σε ό,τι αφορά τις εξαγωγές, ο ίδιος οικονομολόγος εκτιμά πως δεν μπορεί πλέον να βασίζεται σε αυτές η δεύτερη οικονομία της Ασίας. Οπως χαρακτηριστικά τονίζει, η αύξηση των εξαγωγών «ανήκει στο παρελθόν, οι εξαγωγές θα επιβραδυνθούν καθώς θα ανασταλεί η ανάκαμψη της παγκόσμιας οικονομίας».

Σε εντελώς άλλο πνεύμα, ο Γιούκι Μασουτζίμα, οικονομολόγος της Bloomberg Intellingence, εκτιμά πως η ανάπτυξη επί έξι συναπτά τρίμηνα θα στηρίξει τη δημοτικότητα του πρωθυπουργού, ενώ παράλληλα διευκολύνει την Τράπεζα της Ιαπωνίας να διατηρήσει, προς το παρόν, αμετάβλητη τη νομισματική της πολιτική. Ο ίδιος οικονομολόγος προβλέπει πως αν συνεχίσει με τους τρέχοντες ρυθμούς, στο σύνολο του έτους η ιαπωνική οικονομία θα σημειώσει ανάπτυξη 0,8% και ο πληθωρισμός θα επιταχυνθεί. Οπως τονίζει, το γεγονός ότι η κινητήριος δύναμη της ανάπτυξης είναι πλέον η εγχώρια ζήτηση και όχι οι εξαγωγές καθιστά πιο ασφαλή την ιαπωνική οικονομία, που δεν είναι το ίδιο ευάλωτη σε μια ενδεχόμενη ανατίμηση του γιεν ως ασφαλούς καταφυγίου σε περιόδους κρίσης.