«Να γίνει γενναίο κούρεμα του ελληνικού χρέους, εάν όμως επιμηκυνθεί εκατό χρόνια και το επιτόκιο είναι μηδενικό, τότε θα είναι το ίδιο στην ουσία. Oι ελαφρύνσεις είναι ένας δρόμος, αλλά ο συνεπέστερος θα ήταν το κούρεμα και θα έρθει το αργότερο μετά τις γερμανικές εθνικές εκλογές. Η γερμανική κυβέρνηση δεν μπορεί να παραδεχτεί προεκλογικά ότι όλο αυτόν τον καιρό έλεγε ανοησίες» τονίζει στη συνέντευξή του στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο Ντιρκ Μίλερ, ο αποκαλούμενος Mr.Dax, ο οποίος εκτός από χρηματιστής, είναι ένας «αληθινός ποπ σταρ» όπως έγραψε η Sueddeutsche Zeitung.
Η επίσκεψη Ομπάμα στην Αθήνα δεν ξέρει «τι θα μπορούσε να φέρει περισσότερο, διότι η επικείμενη ελάφρυνση, ή το κούρεμα του χρέους έχει ούτως ή άλλως συμφωνηθεί με το ΔΝΤ, επειδή ακριβώς δεν είναι βιώσιμο. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις μου και τις πληροφορίες μου έχει ήδη συμφωνηθεί προ πολλού στο παρασκήνιο". Τη δυνατότητα χωρίς επενδύσεις την επέβαλε ο κ. Σόιμπλε είτε από από άγνοια, είτε έκανε λάθος εκτιμήσεις» αναφέρει.
Κατά τη γνώμη του, ο Τσίπρας έχει αλλάξει, διότι «αφενός υπόκειται σε πολιτικούς καταναγκασμούς και από την άλλη υπάρχει η τρομακτική πίεση την οποία ασκούν τα ισχυρά λόμπι. Αυτά τα πακέτα λιτότητας είναι μια σκέτη καταστροφή».
«Η Γερμανία, στη δική της κρίση, επένδυε αντί να κάνει λιτότητα και απαιτεί από την Ελλάδα το αντίθετο». Στην Ελλάδα «πρέπει να γίνουν επενδύσεις. Στη δεκαετία του ΄30 ο τότε καγκελάριος Χάινριχ Μπρούνιγκ με την πολιτική της αυστηρής λιτότητας κατέστρεψε την οικονομία με αποτέλεσμα την στροφή στον εθνικοσοσιαλισμό». Οι επενδύσεις στη χώρα μας «πρέπει να προέλθουν και να υποστηριχθούν από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) και από τις Βρυξέλλες. Βέβαια το να ενθαρρύνεις ιδιώτες να επενδύσουν χρειάζεται προετοιμασία, αλλά αυτό το οποίο γίνεται τώρα δεν λειτουργεί και μάλιστα με την προσφυγική κρίση, στην οποία η Ελλάδα αφέθηκε πρακτικά μόνη» λέει χαρακτηριστικά στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο Ντιρκ Μίλερ, ο οποίος είναι περιζήτητος από τα talk shows, προσκαλείται από τη Μπούντεσμπνακ να γνωμοδοτήσει και είναι και συγγραφέας.
Κατά τον Γερμανό χρηματιστή «θα ήταν πιο σκόπιμο να βγει σταδιακά η Ελλάδα και μερικές άλλες χώρες από την ευρωζώνη, υποστηριζόμενες παράλληλα από την ΕΕ. Αυτοί έκαναν το λάθος, θα πρέπει να βρουν και τη λύση για να το διορθώσουν» υπογραμμίζει και προσθέτει ότι φοβάται «ξεκάθαρα τη διάσπαση της Ευρώπης», λόγω της πολιτικής της λιτότητας και του ευρώ: «Η λάθος κατασκευή του ευρώ δημιούργησε τις εντάσεις. Τα διαφορετικά νομίσματα καθ΄ εαυτά δεν είναι κάτι κακό. Βοηθούν στο να εξισορροπούνται οι οικονομικές διαφορές μεταξύ των χωρών. Οι διαφορές υπάρχουν και δεν είναι απαραίτητο να γίνουν όλοι ίδιοι. Η Ελλάδα έχει διαφορετικές δομές, διαφορετικό τρόπο ζωής εδώ και αιώνες, η Γαλλία επίσης και δεν είναι κακό αυτό, το αντίθετο» τονίζει.
Το θέμα, στο οποίο αναφέρεται στο βιβλίο του Showdown ("Σύγκρουση"), -ότι δηλαδή οι ΗΠΑ προκάλεσαν την κρίση στην Ευρώπη, προκειμένου να ανακόψουν την αύξηση της επιρροής του ευρώ έναντι του δολαρίου και οι συντονισμένες επιθέσεις εναντίον της, ξεκίνησαν από τον αδύναμο κρίκο της ευρωζώνης, δηλαδή τη χώρα μας- λέει ότι «πλέον δεν παίζει κανένα μεγάλο ρόλο. Τότε η Ευρώπη αναπτυσσόταν ενωμένη και αυτό δεν άρεσε καθόλου στους Αμερικανούς οι οποίοι επιθυμούσαν τη διάσπασή της για να μην δημιουργηθεί ένας ισχυρός παίκτης και το κατάφερε. Την Ευρώπη την διαλύσαμε ήδη και επομένως ο στόχος επετεύχθη».
Για την αξιοποίηση των κοιτασμάτων φυσικού αερίου που υπάρχουν στην Ελλάδα, ως λύση για την κρίση -την οποία αναφέρει επίσης στο βιβλίο του- λέει ότι «εν τω μεταξύ άλλαξε ο κόσμος. Το 2014 οι ΗΠΑ αποφάσισαν να στραφούν σε άλλες μορφές ενέργειας. Η Ελλάδα έχει πάντως το πλεονέκτημα στο θέμα της ενέργειας, είτε πρόκειται για το φυσικό αέριο, είτε για την αιολική ή την ηλιακή ενέργεια. Εκεί θα μπορούσαν να γίνουν επενδύσεις». Για τις τυχόν αντιδράσεις της Τουρκίας επισημαίνει πως στο Αιγαίο «υπάρχουν και σημεία όπου θα μπορούσε να ξεκινήσει η εκμετάλλευση του φυσικού αερίου τα οποία δεν θα δημιουργούσαν πρόβλημα».
Για την εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ θεωρεί ότι «στην πραγματικότητα, η μεγαλύτερη έκπληξη ήταν η αντίδραση των χρηματιστηρίων, διότι θα έπρεπε να υπολογίζει κανείς με μεγαλύτερες απώλειες» κάτι το οποίο «συνέβη βέβαια για μερικές ώρες». Προθέτει δε, ότι επειδή «οι ΗΠΑ είναι δημοκρατία, δεν είναι Τουρκία όπου ο Ερντογαν αποφασίζει μόνος του», ο Τραμπ «θα περιοριστεί από την πραγματικότητα του πολιτικού περιβάλλοντος», ενώ δεν νομίζει «ότι ο κόσμος έγινε πιο επικίνδυνος. Με την Κλίντον θα συνεχίζονταν οι πόλεμοι και η σύγκρουση με τη Ρωσία. Υπό τον Τραμπ αναμένω ότι θα υπάρξει μια ειρηνική εξέλιξη και αυτό θα έπρεπε να αρέσει στην Ευρώπη».
Πιστεύει ότι οικονομικές συνέπειες από την εκλογή Τραμπ «θα υπάρξουν κυρίως για την Κίνα. 'Ημουν ανέκαθεν υπέρ της παγκοσμιοποίησης μεν αλλά με έντιμους όρους. Δεν μπορεί να παίζουμε μαζί και ο καθένας να έχει διαφορετικούς κανόνες. Γι αυτό δεν τα θεωρώ όλα όσα σχεδιάζει ο Τραμπ τόσο αρνητικά». Θα συμβούλευε μάλιστα την αγορά αμερικανικών μετοχών «διότι οι αμερικανικές εταιρείες υπό τον Τραμπ θα έχουν κέρδη». Για την Ευρώπη, όμως, δεν είναι «βέβαιος ότι θα είναι όλα αρνητικά».
Για το γεγονός ότι η Ευρώπη δεν έλαβε υπόψη της τη γεωστρατηγική θέση της Ελλάδας και την καταστρέφει, λέει πως είναι πιθανόν να είναι τυφλή και προσθέτει πως «αυτό το οποίο λείπει είναι μια συνετή στρατηγική για μια δυνατή Ευρώπη και στην περίπτωση της Ελλάδας θα έπρεπε να την είχε υποστηρίξει σε ευρεία κλίμακα, να την αναπτύξει και να έχει βρεθεί μια λύση μαζί με τον λαό και όχι εναντίον του. Η Ευρώπη δεν το έκανε, αν και το μπορούσε οικονομικά. Η Ευρώπη αυτοδιαλύεται. Εξαρτιόμαστε πάρα πολύ από τις ΗΠΑ και δεν πρέπει να επιτρέπουμε στους Αμερικανούς να μας υπαγορεύουν τι θα κάνουμε και αυτό ισχύει και για Γερμανία. Οι Αμερικανοί δεν έχουν φυσικά κανένα συμφέρον να ισχυροποιηθεί η Ευρώπη και να αποτελέσει ανταγωνίστριά της. H Γερμανία είναι υποτελής στις ΗΠΑ. Η ενωμένη Ευρώπη είναι το μεγαλύτερο ειρηνικό εγχείρημα στην ήπειρό μας εδώ και αιώνες και είναι λυπηρό να καταστρέφεται».
«Τρεις μεγάλες δυνάμεις, οι ΗΠΑ, η Ρωσία και η Κίνα προσπαθούν να επεκτείνουν την επιρροή τους εξ ού και το ενδιαφέρον της τελευταίας για επενδύσεις στα ελληνικά λιμάνια. Και σε αυτό η Ελλάδα έχει δυνατότητες να διαπραγματευτεί. Εάν οι Αμερικανοί και οι Ευρωπαίοι δεν θελήσουν να την υποστηρίξουν, τότε μπορεί να πει θα συνεργαστούμε με τους Κινέζους. Η Ελλάδα έχει ένα πολύ καλό χαρτί στα χέρια της» καταλήγει.
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της συνέντευξης:
Ερ: Κύριε Μίλερ, πως εκτιμάτε την κατάσταση μετά την εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ;
Απ: Για πολλούς ήταν έκπληξη. Στην πραγματικότητα η μεγαλύτερη έκπληξη ήταν η αντίδραση των χρηματιστηρίων, διότι θα έπρεπε να υπολογίζει κανείς με μεγαλύτερες απώλειες. Συνέβη βέβαια για μερικές ώρες, αλλά μετά ανέκαμψαν και αυτό είναι κάτι πολύ ασυνήθιστο για τις αγορές.
Ερ: Για την οικονομία γενικότερα, τι σημαίνει η εκλογή του;
Απ: Πρέπει να αναμείνουμε να δούμε εάν πράγματι θα αλλάξει την πολιτική τόσο δραματικά, όπως εξήγγειλε. Οι ΗΠΑ είναι δημοκρατία, δεν είναι Τουρκία όπου ο Ερντογάν αποφασίζει μόνος του. Θα πρέπει να έχει την υποστήριξη του Κογκρέσου, της Γερουσίας, υπάρχουν νόμοι, δεν μπορεί να κάνει ό,τι θέλει, θα περιοριστεί από την πραγματικότητα του πολιτικού περιβάλλοντος. Δεν νομίζω πάντως ότι ο κόσμος έγινε πιο επικίνδυνος...
Ερ: Τι εννοείτε;
Απ: ...Με την Κλίντον θα συνεχίζονταν οι πόλεμοι και η σύγκρουση με τη Ρωσία. Υπό τον Τραμπ αναμένω ότι θα υπάρξει μια ειρηνική εξέλιξη και αυτό θα έπρεπε να αρέσει στην Ευρώπη. Δεν αντιλαμβάνομαι γιατί όλοι ήθελαν την Κλίντον. Είναι τόσο ενθουσιασμένοι από τον πόλεμο, ώστε να ήθελαν την συνέχιση της αντιπαράθεσης; Για μένα ο Τράμπ δεν είναι κατ΄ανάγκην καλός, αλλά τον προτιμώ από την Κλίντον, διότι προτιμώ λιγότερη ανάπτυξη και περισσότερη ειρηνική συνύπαρξη από τον πόλεμο στην Ευρώπη.
Ερ: Οι οικονομικές συνέπειες ποιες θα είναι κατά την γνώμη σας;
Απ: Νομίζω ότι θα υπάρξουν οικονομικές συνέπειες κυρίως για την Κίνα, όχι κατά της Ευρώπης, και το βρίσκω απολύτως δικαιολογημένο να στραφεί ο Τραμπ κατά της πολιτικής των χαμηλών ημερομισθίων. Ημουν ανέκαθεν υπέρ της παγκοσμιοποίησης μεν αλλά με έντιμους όρους οι οποίοι να τηρούνται. Δεν μπορεί να παίζουμε μαζί και ο καθένας να έχει διαφορετικούς κανόνες λ.χ. να υπάρχει στην Κίνα παιδική εργασία και κανένας κανόνας για το περιβάλλον. Πρέπει να υπάρχει ισοτιμία. Γι' αυτό δεν τα θεωρώ όλα όσα σχεδιάζει ο Τραμπ τόσο αρνητικά. Το θεωρώ μια χρήσιμη εξέλιξη.
Ερ: Και σε σχέση με την Ευρώπη;
Απ: Ας περιμένουμε να δούμε τι θα κάνει με την Ευρώπη. Δεν είμαι βέβαιος ότι θα είναι όλα αρνητικά. Εκείνο το οποίο βλέπω είναι ότι το πρώτο το οποίο μπορεί να συμβεί είναι να μειώσει τη τεράστια φορολογία για τις μεγάλες εταιρείες στις ΗΠΑ στο 5-6%, ώστε να επανέλθουν και έτσι να εξευρεθούν χρήματα για περισσότερες επενδύσεις εκεί.
Ερ: Και για την Ελλάδα; Στο βιβλίο σας Showdown / "Σύγκρουση" γράφατε ότι οι ΗΠΑ δημιούργησαν την ευρωκρίση ξεκινώντας από τον πιο αδύναμο κρίκο την Ελλάδα. Τι σημαίνει η εκλογή Τραμπ τώρα για μας;
Απ: Πλέον δεν παίζει κανένα μεγάλο ρόλο το θέμα αυτό. Τότε έγραφα ότι η Αμερική τελειώνει, είχαμε την κρίση με την Lehman Brothers, η Ευρώπη αναπτυσσόταν ενωμένη και αυτό δεν άρεσε καθόλου στους Αμερικανούς, οι οποίοι επιθυμούσαν τη διάσπασή της για να μην δημιουργηθεί ένας ισχυρός παίκτης και το κατάφερε. Δεν υπάρχει αυτή τη στιγμή καμιά ιδιαίτερη δραστηριότητα στο θέμα αυτό. Την Ευρώπη την διαλύσαμε ήδη και επομένως ο στόχος επετεύχθη. Η Ευρώπη ολοένα και αποσυντίθεται, δεν υπάρχει αναγκαιότητα για τους Αμερικανούς να εμπλακούν.
Ερ: Και η Ελλάδα πού πάει τώρα; Η κυβέρνηση Τσίπρα αλλά και η ΕΕ μιλούν πλέον για ανάπτυξη το 2017. Εσείς τι γνώμη έχετε;
Απ: Δεν ξέρω από που μπορεί να προέλθει. Αυτή η πρόγνωση γίνεται εδώ και χρόνια, αλλά εν τέλει δεν επαληθεύεται. Γιατί θα πρέπει τώρα; Η εκτίμησή μου είναι ότι ο Τσίπρας έχει αλλάξει εδώ και καιρό. Αυτό νομίζω εξ αποστάσεως τουλάχιστον.
Ερ: Γιατί κατά τη γνώμη σας;
Απ: Είναι η αναγκαιότητα. 'Οταν είναι κανείς στην εξουσία αφενός υπόκειται σε πολιτικούς καταναγκασμούς και από την άλλη υπάρχει αυτή η απίστευτα τεράστια εξουσία από πίσω, η τρομακτική πίεση την οποία ασκούν τα ισχυρά λόμπι. Δεν μπορώ να αντιληφθώ πως η Ελλάδα θα εξέλθει έτσι από την ύφεση.
Ερ: Ορισμένοι οικονομολόγοι πιστεύουν ότι είναι συμβατή η ανάπτυξη και οι επενδύσεις με την πολιτική της αυστηρής λιτότητας. Εσείς;
Απ: Αυτά τα πακέτα λιτότητας είναι μια σκέτη καταστροφή. Πρέπει να γίνουν επενδύσεις, όχι περικοπές. Το θεωρώ απολύτως ανόητο και βλέπουμε στην πράξη ότι δεν λειτουργεί. Εάν λειτουργούσε τότε η κατάσταση στην Ελλάδα ή την Πορτογαλία θα ήταν θαυμάσια. 'Εγινε το αντίθετο. Το γνωρίζουμε αυτό και από την Γερμανία.
Ερ: Σε τι αναφέρεστε ακριβώς;
Απ: Στη δεκαετία του ΄30 ο τότε καγκελάριος Χάινριχ Μπρούνιγκ (σ.σ. στη Δημοκρατία της Βαϊμάρης) αποδυνάμωσε τη χώρα με την πολιτική της αυστηρής λιτότητας και κατέστρεψε την οικονομία με αποτέλεσμα την στροφή του λαού στον εθνικοσοσιαλισμό με τη δημιουργία τεράστιας ανεργίας. Και ο καγκελάριος Σρέντερ εισήγαγε μεταρρυθμίσεις με την ατζέντα 2010, αλλά οι μεταρρυθμίσεις συνοδεύτηκαν από επενδύσεις.
Ερ: Και ποιος θα κάνει αυτές τις επενδύσεις στην Ελλάδα;
Απ: Πρέπει να προέλθουν και να υποστηριχθούν από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) και από τις Βρυξέλλες. Υπάρχουν τόσο μεγάλες ανάγκες σε υποδομές, σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Η Ελλάδα έχει το πλεονέκτημα στο θέμα αυτό, αλλά διαθέτει πολύ περισσότερα από τον ήλιο. Δεν είναι αλήθεια ότι χώρα σας δεν μπορεί και στον τομέα της βιομηχανίας αν το θέλει...
Ερ: ...Δεν έρχονται όμως οι ιδιώτες επενδυτές. Ποιος θα χρηματοδοτήσει αυτές τις επενδύσεις;
Απ: 'Εκαναν επί του θέματος ένα σχέδιο, το οποίο είχε μεγάλη απήχηση εδώ στη Γερμανία. Επενδύσεις είναι δυνατές από ιδιώτες εάν εγγυηθεί η Ε.Ε. τη χρηματοδότηση, να τους πουν δηλαδή ότι δεν θα χάσετε τα χρήματά σας, αλλά δεν εγγυώμεθα φυσικά τα κέρδη. Πρόκειται βέβαια για ένα σύνθετο σχέδιο το να ενθαρρύνεις ιδιώτες να επενδύσουν και χρειάζεται προετοιμασία, αλλά αυτό το οποίο γίνεται τώρα δεν λειτουργεί το βλέπετε και σεις επί τόπου και μάλιστα τώρα με την προσφυγική κρίση, στην οποία η Ελλάδα αφέθηκε πρακτικά μόνη, σίγουρα δεν κάνει το ζήτημα απλούστερο.
Ερ: Ποια στρατηγική θα προκρίνατε εσείς για να βγει η χώρα από την κρίση;
Απ: Καταρχάς η Ελλάδα και οι άλλες χώρες του νότου χρειάζονται ένα δικό τους νόμισμα, το ευρώ είναι καταστροφικό και φέρνει μόνο προβλήματα σε μια σειρά από χώρες. Χώρες της ΕΕ, οι οποίες δεν έχουν το ευρώ πάνε καλύτερα από όσες το έχουν...
Ερ: Ναι, αλλά θα πρέπει να εισάγονται τα πάντα με μια νέα υποτιμημένη δραχμή, θα ακριβύνουν όλα τα εισαγόμενα προϊόντα...
Απ: Οχι, εξαρτάται αυτό. Καταρχάς η οικονομία θα αναθερμανθεί, τα εγχώρια προϊόντα θα ξανατοποθετηθούν στα ράφια, γιατί να αγοράζετε πολύ ακριβότερο γερμανικό γιαούρτι και όχι το ελληνικό; Θα ήταν πιο σκόπιμο να βγεί σταδιακά η Ελλάδα και μερικές άλλες χώρες από την ευρωζώνη, υποστηριζόμενες παράλληλα κατά την μεταβατική φάση από την ΕΕ. Αυτοί έκαναν το λάθος, θα πρέπει να βρουν και τη λύση για να το διορθώσουν.
Ερ: Και τι άλλο θα προτείνατε;
Απ: Να γίνει και γενναίο κούρεμα του χρέους φυσικά...
Ερ: ..Τάσσεστε υπέρ του μεγάλου κουρέματος και όχι απλώς ορισμένων ελαφρύνσεων δηλαδή...
Απ: Εάν επιμηκύνω το χρέος στα 100 χρόνια και το επιτόκιο είναι μηδενικό, τότε θα είναι το ίδιο με το κούρεμα στην ουσία. Από το 2010 είναι σαφές ότι η Ελλάδα δεν θα μπορέσει ποτέ να εξοφλήσει τα χρέη της. Από τότε έλεγα ότι το ελληνικό χρέος δεν είναι βιώσιμο. Αυτό το οποίο κάνουμε είναι απλώς μια καθυστέρηση της πτώχευσης.
Ερ: Πιστεύετε δηλαδή ότι οι ελαφρύνσεις δεν είναι ο πιο σωστός δρόμος....
Απ: Είναι ένας δρόμος αλλά ο συνεπέστερος θα ήταν το κούρεμα και θα έρθει το αργότερο μετά τις γερμανικές εθνικές εκλογές. Δεν καταλαβαίνω γιατί καθυστερεί, αφού έχει συμφωνηθεί με το ΔΝΤ. Η γερμανική κυβέρνηση ασφαλώς δεν μπορεί να παραδεχτεί προεκλογικά ότι όλο αυτόν τον καιρό έλεγε ανοησίες. Από την αρχή ήταν σαφές όμως ότι έτσι θα γίνει. Η Γερμανία στην δική της κρίση έκανε επενδύσεις, επιδοτούσε την μερική εργασία, πήρε μέτρα για τις υποδομές. Η ίδια η Γερμανία επένδυε αντί να κάνει λιτότητα και απαιτεί από την Ελλάδα το αντίθετο από αυτό που έκανε η ίδια για να ξεπεράσει την κρίση της...
Ερ: Τη λιτότητα χωρίς επενδύσεις την επέβαλε ο ίδιος ο κ. Σόιμπλε, γιατί;
Απ: Δεν ξέρω, είτε από απόλυτη άγνοια, είτε έκανε λάθος εκτιμήσεις. Το βλέπουμε ότι δεν λειτουργεί εδώ και 6 χρόνια, δεν έχει βελτιωθεί τίποτα στην οικονομία.
Ερ: Στο βιβλίο σας γράφετε για τα κοιτάσματα φυσικού αερίου που υπάρχουν στην Ελλάδα. Πιστεύετε ακόμα ότι η αξιοποίησή τους αποτελεί την λύση και τι θα έπρεπε να κάνει κανείς τώρα;
Απ: Και ναι και όχι. Εν τω μεταξύ άλλαξε ο κόσμος. Το 2014 οι ΗΠΑ αποφάσισαν να στραφούν σε άλλες μορφές ενέργειας. Θα έπρεπε να είχε γίνει εδώ και πολύ καιρό. Οι εγγυήσεις της Ε.Ε. προς τους ιδιώτες επενδυτές θα ήταν και εδώ απολύτως απαραίτητες, αλλά δεν έγινε. Εάν τώρα έχει νόημα είναι ένα θέμα. Η Ελλάδα έχει πάντως το πλεονέκτημα στο θέμα της ενέργειας, είτε πρόκειται για το φυσικό αέριο, είτε για την αιολική ή την ηλιακή ενέργεια. Εκεί θα μπορούσαν να γίνουν επενδύσεις.
Ερ: Και η Τουρκία δεν θα αντιδρούσε; Εδώ θέτει υπό αμφισβήτηση την κυριαρχία μας επί των ελληνικών νησιών, για τα οποία δεν δέχεται επίσης ότι έχουν υφαλοκρηπίδα...
Απ: Υπάρχουν όμως και σημεία όπου θα μπορούσε να ξεκινήσει η εκμετάλλευση του φυσικού αερίου τα οποία δεν θα δημιουργούσαν πρόβλημα.
Ερ: Ο Πρόεδρος Ομπάμα έρχεται στην Αθήνα για να υποστηρίξει την Ελλάδα και μετά θα πάει στο Βερολίνο. Θα φέρει κάτι;
Απ: Δεν ξέρω τι θα μπορούσε να φέρει περισσότερο, διότι η επικείμενη ελάφρυνση, ή το κούρεμα του χρέους έχει ούτως ή άλλως συμφωνηθεί με το ΔΝΤ, επειδή ακριβώς δεν είναι βιώσιμο και θα γίνει μετά τις γερμανικές εκλογές. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις μου και τις πληροφορίες μου έχει ήδη συμφωνηθεί προ πολλού στο παρασκήνιο να γίνει και θα γίνει μετά τις γερμανικές εκλογές.
Ερ: Γιατί δεν έλαβε υπόψη της η Ευρώπη τη γεωστρατηγική θέση της Ελλάδας και την καταστρέφει, όπως γράφετε και στο βιβλίο σας; Είναι τυφλή;
Απ: Πιθανόν ναι. Αυτό το οποίο λείπει από την Ευρώπη είναι μια συνετή στρατηγική για μια δυνατή Ευρώπη και στην περίπτωση της Ελλάδας θα έπρεπε να την είχε υποστηρίξει σε ευρεία κλίμακα, να την αναπτύξει και να έχει βρεθεί μια λύση μαζί με τον λαό και όχι εναντίον του διαφορετικά δεν μπορεί να λειτουργήσει. Η Ευρώπη δεν το έκανε, αν και το μπορούσε οικονομικά, διότι δεν έχει μια κοινή στρατηγική για τους πολίτες και για να οικοδομήσει μια ισχυρή Ευρώπη. Η Ευρώπη αυτοδιαλύεται όπως βλέπουμε με την έξοδο της Μ. Βρετανίας, με τη διαμάχη μεταξύ Γερμανίας και Ελλάδας ή Πορτογαλίας. Εξαρτιόμαστε πάρα πολύ από τις ΗΠΑ και δεν πρέπει να επιτρέπουμε στους Αμερικανούς να μας υπαγορεύουν τι θα κάνουμε και αυτό ισχύει και για Γερμανία. Οι Αμερικανοί δεν έχουν φυσικά κανένα συμφέρον να ισχυροποιηθεί η Ευρώπη και να αποτελέσει ανταγωνίστριά της. H Γερμανία είναι υποτελής στις ΗΠΑ και δεν θα μπορέσουμε να έχουμε ένα κοινό στρατό ή να οικοδομήσουμε μιαν Ευρώπη όπως θα την θέλαμε. Η ενωμένη Ευρώπη είναι το μεγαλύτερο ειρηνικό εγχείρημα στην ήπειρό μας εδώ και αιώνες και είναι λυπηρό να καταστρέφεται.
Ερ: Η Κίνα αντιθέτως βλέπει τη γεωστρατηγική θέση της Ελλάδας και τη θεωρεί πύλη της Ευρώπης...
Απ: Τρεις μεγάλες δυνάμεις, οι ΗΠΑ, η Ρωσία και η Κίνα προσπαθούν να επεκτείνουν την επιρροή τους, εξ ού και το ενδιαφέρον της τελευταίας για επενδύσεις στα ελληνικά λιμάνια. Και σε αυτό η Ελλάδα παίζει ένα σημαντικό ρόλο για την Κίνα και έχει δυνατότητες να διαπραγματευτεί. Εάν οι Αμερικανοί και οι Ευρωπαίοι δεν θελήσουν να την υποστηρίξουν, τότε μπορεί να πει θα συνεργαστούμε με τους Κινέζους. Η Ελλάδα έχει ένα πολύ καλό χαρτί στα χέρια της.
Ερ: Στο Εurogroup της 5ης Δεκεμβρίου θα συζητηθεί το θέμα της ελάφρυνσης του χρέους και το ΔΝΤ καλωσορίζει μέσω του Jerry Reis, της νέες προτάσεις που θα παρουσιαστούν για το ελληνικό χρέος. Υπάρχει λοιπόν η πιθανότητα να γίνει ελάφρυνση πριν το τέλος του έτους κατά τη γνώμη σας;
Απ: Αν γίνει θα έχει χαρακτήρα επιφανειακό. Η ουσιαστική ελάφρυνση θα γίνει μετά τις γερμανικές εκλογές, διότι δεν θα μπορεί η γερμανική κυβέρνηση να την υποστηρίξει στο εσωτερικό.
Ερ: Οι Ευρωπαίοι του νότου συναντήθηκαν στην Αθήνα για να διαδηλώσουν την αντίθεσή τους στην πολιτική της αυστηρής λιτότητας. Φοβάστε τη διάσπαση της Ευρώπης;
Απ: Ξεκάθαρα ναι. Γι' αυτό και ήμουν εξαρχής κατά της πολιτικής αυτής. Η λάθος κατασκευή του ευρώ δημιούργησε τις εντάσεις. Τα διαφορετικά νομίσματα καθ΄ εαυτά δεν είναι κάτι κακό. Βοηθούν στο να εξισορροπούνται οι οικονομικές διαφορές μεταξύ των χωρών. Οι διαφορές υπάρχουν και δεν είναι απαραίτητο να γίνουν όλοι ίδιοι. Η Ελλάδα έχει διαφορετικές δομές, διαφορετικό τρόπο ζωής εδώ και αιώνες, η Γαλλία επίσης και δεν είναι κακό αυτό, το αντίθετο.
Ερ: Λέγεται πως όταν τα χρηματιστήρια ματώνουν είναι καλή στιγμή να αγοράσει κανείς μετοχές. Εσείς θα αγοράζατε υπό τις παρούσες συνθήκες ελληνικές;
Απ: 'Όχι, σε καμία περίπτωση, διότι επενδύω εκεί όπου υπάρχει μακροπρόθεσμα ασφαλές περιβάλλον, νομική βεβαιότητα, γίνονται μεταρρυθμίσεις και δεν υπάρχει διαφθορά. Στην Ελλάδα δεν γνωρίζει κανείς ποιοι νόμοι θα ισχύουν σε δύο μήνες ούτε καν αν σε δύο χρόνια θα έχει το ίδιο νόμισμα. Υπό τις παρούσες συνθήκες δεν μπορεί να γίνει η Ελλάδα ανταγωνιστική και γι' αυτό δεν θα επένδυα.
Ερ: Σε μετοχές εννοείτε... ή γενικά;
Απ: Είναι το ίδιο για μένα, δεν είμαι κερδοσκόπος για να επιδιώκω το βραχυπρόθεσμο κέρδος. Με ενδιαφέρει να υπάρχει σταθερό περιβάλλον μακροπρόθεσμα και επενδύω σε υγιείς επιχειρήσεις όταν υπάρχει αυτό, όπως, επίσης, και το ανάλογο πλαίσιο και πολιτική σταθερότητα, κάτι το οποίο δεν υπάρχει σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες δυστυχώς. 'Εχω στο χαρτοφυλάκιο μου εξάλλου μόνο δύο γερμανικές μετοχές και αμερικανικές κυρίως.
Ερ: Τι μετοχές θα συμβουλεύατε να αγοράσει κάποιος αν είχε χρήματα;
Ντίρκ Μίλερ: Ευγενή μέταλλα και αμερικανικές μετοχές διότι οι αμερικανικές εταιρείες, υπό τον Τραμπ, θα έχουν κέρδη.
