Συνθήκες μη αξιοπρεπούς διαβίωσης στα Αοράκια καταγγέλλουν οι Ρομά

Για αναξιοπρεπείς συνθήκες διαβίωσης στον καταυλισμό των Ρομά στα Αοράκια κάνουν λόγο σε επιστολή τους ο Σύλλογος "Δύο Αοράκια", ο «Σύλλογος Γυναικών Ρομά – Μητέρα» και ο «Παγκρήτιος Πολιτιστικός Σύλλογος Ελλήνων Τσιγγάνων – Η ΕΛΠΙΔΑ».

Οι τρεις σύλλογοι απευθύνονται στην Κοινωνική Υπηρεσία του Δήμου Ηρακλείου αλλά και στο Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης ζητώντας την ουσιαστική επίλυση των οξυμένων προβλημάτων τους.

Πιο συγκεκριμένα, στην επιστολή τους σημειώνουν τα εξής:

"Κατόπιν επανειλημμένων –έγγραφων αλλά και προφορικών/τηλεφωνικών- οχλήσεων, τόσο προς την Κοινωνική Υπηρεσία του Δήμου Ηρακλείου όσο και στο Υπουργείο, με τις οποίες εγκαλούμε το υπόχρεο ελληνικό Κράτος να συμμορφωθεί με τις Διεθνείς υποχρεώσεις, που εκ της φύσεως του έχει αναλάβει προς την κοινότητά μας, μετά λύπης μας διαπιστώνουμε ότι όχι μόνο παρανόμως απείχε από αυτές όλο το προηγούμενο διάστημα, αλλά επιπλέον δεν μας συμπεριέλαβε στα έκτακτα μέτρα προστασίας της δημόσιας υγείας, που προβλέφθηκαν λόγω της εξάπλωσης του κορωνοϊού COVID-19 και του κίνδυνου περαιτέρω διασποράς του.

    Από το 1983, ανάμεσα από την Εθνική οδό και την βιομηχανική περιοχή Ηρακλείου, όπου πρόσφατα οικοδομήθηκε το Αστυνομικό Μέγαρο Ηρακλείου, βρίσκεται ο καταυλισμός 2 Αοράκια, ο οποίος δημιουργήθηκε με την Υγειονομική διάταξη Α5/696/1983 με τίτλο «για την οργανωμένη εγκατάσταση πλανοδίων νομάδων», η οποία λόγω του ρατσιστικού περιεχόμενού της (αφού προέβλεπε ότι οι χώροι εγκατάστασης «πρέπει να βρίσκονται έξω από κατοικημένες περιοχές σε ικανή απόσταση από το εγκεκριμένο σχέδιο ή από τις τελευταίες συνεχόμενες κατοικίες») τροποποιήθηκε με την Υ.Α. Γ.Π/23641 (ΦΕΚ Β’ 973/15-7-2003), που παραλείπει την συγκεκριμένη διάταξη, και ισχύει σήμερα.

    Το 1999 στο πλαίσιο του προγράμματος “κοινωνικής ένταξης των Ελλήνων Τσιγγάνων”, ο Γ.Γ.Π.Κ. εξασφάλισε τη χρηματοδότηση του έργου της μετεγκατάστασης σε νέο χώρο μέσω του ΥΠ.ΕΣ.Δ.Δ.Α.. Το ποσό που είχε εξασφαλισθεί ήταν 1,5 δις δρχ για τη μετεγκατάσταση, πλέον 700 εκ. δρχ. για υποστηρικτικές ενέργειες. Εντόπισε στη συνέχεια ένα χώρο 30 στρ. στην ευρύτερη περιοχή της ΒΙΠΕ, ιδιοκτησίας ΕΤΒΑ (κρατικής τράπεζας). Το Δημοτικό συμβούλιο Ν. Αλικαρνασσού με την 132/2000 Απόφασή του συναινεί στη μετεγκατάσταση στο συγκεκριμένο χώρο.

    Το έργο της μετεγκατάστασης ξεκινά, με φορέα εκτέλεσης τον ΟΑΝΑΚ. Ο ΟΑΝΑΚ έρχεται σε επαφή με την ΕΤΒΑ και η τελευταία δίνει εγγράφως την άδεια να αρχίσουν οι εργασίες. Δημοπρατείται το έργο των υποδομών και στο τέλος του 2002 έχει ολοκληρωθεί το 95% και έχουν εκταμιευτεί 180 εκ. δρχ. Το φθινόπωρο του 2002 γίνονται δημοτικές εκλογές και αλλάζει η δημοτική Αρχή. Στις 23-1-03 με εντολή της παραβιάζεται η θύρα του περιφραγμένου εργοταξιακού χώρου. Τμήμα του εργοταξίου 9 περίπου στρεμμάτων διαχωρίζεται με συρματόπλεγμα και διεκδικείται ως “δημοτική περιουσία”. Η αντίδραση του νέου ΓΓΠΚ δεν έφερε αποτέλεσμα. Το έργο σταμάτησε οριστικά. Στο τμήμα των 9 στρ. που κατέλαβε ο Δήμος, εγκαθίσταται, με την άδεια του Δημάρχου, μαντρί βοσκού της περιοχής, και το οποίο παραμένει ανεκμετάλλευτο έως και σήμερα. 

    Παρά το γεγονός ότι τόσο η αρχική Υγειονομική διάταξη, όσο και η ισχύουσα τροποποίησή της προέβλεπαν τα απαραίτητα έργα υποδομής και υγιεινής ούτως ώστε να δημιουργηθούν οι στοιχειώδεις συνθήκες για την ανθρώπινη διαβίωση των Ρομά, εν τούτοις η τοπική αυτοδιοίκηση παραμένει αδιάφορη και αγνοεί επιδεικτικά τις υποχρεώσεις της. 

    Όπως γνωρίζετε, η ισχύουσα ΥΔ στην παρ.3 του αρθ.3. αναγράφει ότι «Οι χώροι οργανωμένης εγκατάστασης πρέπει να διαθέτουν τα απαραίτητα έργα υποδομής για την υγιεινή διαβίωση, όπως πόσιμο νερό, αποχέτευση, δοχεία συλλογής και μέσα αποκομιδής των απορριμμάτων και δυνατότητες ατομικής καθαριότητας σε κοινόχρηστα λουτρά και πλύσεως ιματισμού ως και παροχή ηλεκτρικού ρεύματος».

    Παρά ταύτα, οι εικόνες που αντικρίζει κανείς όταν επισκεφθεί τον καταυλισμό μας, προσβάλλουν όλους μας. Εδώ και τριάντα πέντε έτη λαμβάνουμε ηλεκτρικό ρεύμα από γεννήτριες. Επιβιώνουμε σε σπίτια και καταλύματα πρόχειρης κατασκευής (παράγκες), συνυπάρχουμε με τα ποντίκια, χωρίς νερό, χωρίς φως, χωρίς αποχέτευση, χωρίς συστηματική αποκομιδή σκουπιδιών. Κατά τους χειμερινούς μήνες, εάν βρέχει θα δείτε μόνο λάσπη, ενώ εάν φυσάει πολύ ο αέρας συχνά παρασύρει και τις στέγες από τα παραπήγματα.

Τα προβλήματα διαβίωσης που αντιμετωπίζουμε καθημερινά, όπως είναι λογικό και επόμενο, με την πανδημία του COVID-19, επιδεινώθηκαν και μαζί με αυτά ΓΙΓΑΝΤΩΘΗΚΕ ΚΑΙ Η ΠΡΩΤΑΡΧΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΜΑΣ.

Πλέον, στα ως άνω -αλλά και σε προηγούμενες επιστολές μας- αναφερόμενα δικαιώματά μας, τα οποία καθημερινά –δια παραλείψεως- παραβιάζει η πολιτεία, έρχονται να προστεθούν το δικαίωμα στην εκπαίδευση και το δικαίωμα στην εργασία.

Στις σχετικές ΚΥΑ, προβλέπεται η «τηλεκπαίδευση» για τους μαθητές του Γυμνασίου και του Λυκείου της χώρας. Συνεπώς, το ζήτημα της δυσκολίας στην πρόσβαση στην εκπαίδευση, που αντιμετωπίζουμε ως κοινωνική ομάδα ούτως ή άλλως, «εμπλουτίζεται» με τον αποκλεισμό πλέον (!) των μαθητών Ρομά από τον θεσμό της τηλεκπαίδευσης, από τη στιγμή που δεν διαθέτουν τον υλικοτεχνικό εξοπλισμό (υπολογιστές), ώστε να μπορούν να απολαύσουν απρόσκοπτα το συνταγματικά και διεθνώς κατοχυρωμένο δικαίωμά τους, ενώ ακόμα και να επιλυθεί το συγκεκριμένο ζήτημα της έλλειψης του εξοπλισμού (μέσω επιδοτήσεων ή χορήγησης Η/Υ), το σπουδαιότερο ζήτημα  που αντιμετωπίζουμε ως Κοινότητα, αυτό της Ηλεκτροδότησης, εξακολουθεί να υπάρχει και να δημιουργεί επιπλέον εμπόδια στο δικαίωμα στην εκπαίδευση.

Επιπλέον, είναι το λιγότερο απαράδεκτο, αφού αντίκειται στην αρχή της ίσης μεταχείρισης, η οποία επιβάλλει την θέσπιση ειδικών νομοθετικών ρυθμίσεων για την ίση αντιμετώπιση διαφορετικών κοινωνικών περιπτώσεων -και συνεπώς επισύρει νομικές κυρώσεις- το ότι η πολιτεία «κλείνει τα μάτια» στην πραγματικότητα πως -κατά κανόνα- οι Ρομά δεν έχουν ενεργές συμβάσεις εξαρτημένης εργασίας, προκειμένου να είναι δικαιούχοι του επιδόματος ειδικού σκοπού, λόγω της αναστολής της εργασίας τους, και των σχετικών παροχών και διευκολύνσεων εξ αυτού του λόγου. Η ολιγωρία της πολιτείας, σχετικά με το θέμα αυτό, ο αποκλεισμός των Ρομά από τις έκτακτες σχετικές νομοθετικές προβλέψεις και η παράλειψη έκδοσης ειδικών ρυθμίσεων για την αντιμετώπιση των ζωτικής σημασίας προβλημάτων που καλούνται να αντιμετωπίσουν ως κοινωνική ομάδα, αποτελούν παραβιάσεις θεμελιωδών δικαιωμάτων εκ μέρους του ελληνικού Κράτους, επιβάλλοντας ανάληψη δράσης εκ μέρους της πολιτείας.

    Πρέπει να σας επισημάνουμε ότι κατά τον Ιούνιο 2005, η Ελλάδα  καταδικάστηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τα Κοινωνικά Δικαιώματα (ECSR) για παραβίαση του δικαιώματος των Ρομά σε αξιοπρεπή στέγαση και για πάμπολλες παράνομες εξώσεις Ρομά. Ωστόσο αυτό φαίνεται να μην συγκίνησε κανένα φορέα στη χώρα. Μάλιστα, μία από τις υποθέσεις που είχε προσκομίσει το ΣΟΚΑΔΡΕ στην ECSR, με βάση τις οποίες καταδικάστηκε η Ελλάδα, είναι και αυτή της Νέας Αλικαρνασσού Κρήτης.

    Με την παρούσα επιστολή μας, ζητούμε την παρέμβασή σας, στην ουσία για το αυτονόητο! Έως ότου ολοκληρωθούν οι διαδικασίες για την κοινωνική ένταξή μας, η οποία αποτελεί πρωταρχική υποχρέωση της πολιτείας, ζητούμε τη ρευματοδότηση του καταυλισμού μας, την εγκατάσταση βιολογικού καθαρισμού, δικτύου αποχέτευσης και ύδρευσης, ασφαλτοστρωμένους δρόμους, αστική σύνδεση και γενικά κάθε σύγχρονη υποδομή που θα επιτρέψει σε εμάς και στις οικογένειές μας να ζούμε με ανθρώπινη αξιοπρέπεια. Επιπλέον, μετά και τις τελευταίες εξελίξεις, με την εξάπλωση του κορονοϊου και την παράνομη αδιαφορία του ελληνικού Κράτους να αναλάβει δράση, ζητούμε ειδικές ρυθμίσεις για το ζήτημα της τηλεκπαίδευσης και των επιδομάτων ειδικού σκοπού για τα μέλη της Κοινότητάς μας. 

Οι εικόνες που σας αποστέλλουμε αντικατοπτρίζουν την δραματική κοινωνική πραγματικότητα που βιώνουμε καθημερινά και υπενθυμίζουν τις τεράστιες ευθύνες και τις αδυναμίες τις διοίκησης να συμβάλλει ουσιαστικά στην αντιμετώπιση των προβλημάτων μας".