Είμαστε Αρωγοί στην Πράσινη Μετάβαση;

Κοντεύει αιώνας πλέον που η ηλεκτρική ενέργεια  αποτελεί την πιο φιλική προς όλες σχεδόν τις ανθρώπινες δραστηριότητες μορφή. Αλήθεια, έχουμε αναρωτηθεί ποτέ γιατί? Ίσως οι πρεσβύτεροι από εμάς μπορούν εύκολα να αντιληφθούν αφού συμμετείχαν δια ζώσης σε αυτήν την μετάβαση απαριθμώντας άλλες μορφές ενέργειας που σταδιακά εκτοπίστηκαν από την καθημερινότητα μας .

Η ηλεκτρική ενέργεια δικαίως είναι κύρια πηγή στη ζωή μας, για τους  προφανείς λόγους. Μεταφέρεται και διανέμεται χωρίς σημαντικές απώλειες αλλά και με ασφάλεια. Η χρήση της δε, είναι πλέον σχεδόν αποκλειστικά απαραίτητη για την κάλυψη των όποιων, οικιακών, επαγγελματικών και βιομηχανικών αναγκών αλλά και των μεταφορών. Υπάρχει όμως και τίμημα   Η ΠΑΡΑΓΩΓΉ ΑΥΤΗΣ!

Μερικές δεκαετίες πριν οι θερμικοί σταθμοί σταθμοί παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας μαζί με τα μεγάλα υδροηλεκτρικά αποτελούσαν την ραχοκοκαλιά του συστήματος στην χώρα μας.

Επί του παρόντος άνω των  4 GW  αιολικών έχουν συνδεθεί στο ηλεκτρικό της χώρας  καθώς και γύρω  στα 3 GW φωτοβολταικών

Για το νησί της Κρήτης, η εγκατεστημένη ισχύς των ΑΠΕ έχει ως εξής

           ΕΓΚΑΤΕΣΤΗΜΕΝΕΣ Α.Π.Ε. ΣΤΗΝ ΚΡΗΤΗ               Ιούλιος 2021

Άλλες ήπιες μορφές ενέργειας επίσης  «Διαγκωνίζονται» αδειοδοτικά ώστε να ενταχτούν στο σύστημα αλλά για άλλους λόγους που δεν είναι του παρόντος κατέχουν μικρότερα ποσοστά διείσδυσης στο σύστημα της χώρας σε σχέση με τα ΦΒ και Αιολικά Πάρκα .

Επειδή προέρχομαι από τον επιχειρηματικό κλάδο των ΑΠΕ πολλές φορές έχω την αίσθηση ότι γινόμαστε γραφικοί να αναλύσουμε κάθε φορά τα οφέλη που αποκομίζουμε από τις ΑΠΕ. Να αναλύουμε το προφανές !!  Για την προστασία του περιβάλλοντος? Για την ενίσχυση της εθνικής οικονομίας ? Για την Δημιουργία νέων θέσεων εργασίας ? Για την απεξάρτηση από τα εισαγόμενα ορυκτά καύσιμα ? … μα όλα αυτά είναι γνωστά!

Γιατί εν έτη 2021 εξακολουθούμε να πείθουμε ομάδα συνανθρώπων μας που αντιδρούν στην πράσινη μετάβαση?

Υπάρχει κοινωνική αποδοχή?!

• Σε μια χώρα όπου η παρούσα κυβέρνηση έχει χαρακτηρίσει τις ΑΠΕ ως Στρατηγικό Πυλώνα Ανάπτυξης , για την τρέχουσα δεκαετία,
• Σε μια χώρα που επιτελούς αρχίζουν να αίρονται οι τεχνικοί περιορισμοί σε αρκετά μη διασυνδεδεμένα με το ηπειρώτικο σύστημα  νησιά ή και συμπλέγματα λόγω των υποθαλασσίων διασυνδέσεων  
• Σε μια χώρα όπου το 3%  περίπου από τα ακαθάριστα έσοδα των Α/Π πηγαίνει στους ΟΤΑ αλλά και κάτοχους των περιοχών που φιλοξενούν του σταθμούς αυτούς
• Σε αυτή την χώρα ΠΑΡΑΔΟΞΩΣ  υπάρχει Δίκτυο Δημάρχων κατά των Α.Π.Ε.

Παράλληλα, ομάδες συνάνθρωπων μας αντιδρούν στην εγκατάσταση σταθμών ΑΠΕ διότι κατά κύριο λόγο θίγεται η αισθητική τους:  «δεν μπορούν οι βουνοκορφές να γεμίσουν με Α/Γ» ή  « δεν είναι δυνατόν οι πλαγιές να έχουν ΦΒ συλλέκτες» και «δεν είναι δυνατόν να διανοιχτούν δρόμοι μέσα στα δάση προκειμένου να εξυπηρετηθεί η όδευση μεγάλων Α/Γ» κα .

Απεναντίας …

• Ανεχόμαστε την ρύπανση του περιβάλλοντος από τους θερμικούς σταθμούς παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας
• Ανεχόμαστε ή τουλάχιστον δεν αντιδρούμε στην εξάρτηση με τα εισαγόμενα ορυκτά καύσιμα
• Αδιαφορούμε για τα έντονα καιρικά φαινόμενα που όλο συχνότερα και εντονότερα συμβαίνουν εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής

ΕΙΝΑΙ ΛΟΓΙΚΟ να υπάρχουν αντιδράσεις. Αν αναλογιστούμε μόνο την αδράνεια, εξ ορισμού, ως φυσική ιδιότητα των σωμάτων να αντιστέκονται στην οποιαδήποτε μεταβολή , είναι λογικό να υπάρχουν  αντιδράσεις.

Στην πραγματικότητα , η όποια αντίδραση δεν είναι κατά των Α.Π.Ε. αλλά  κατά της επιχειρηματικότητας που αναπτύσσεται γύρω από αυτές προκειμένου να επιτευχτεί η πράσινη μετάβαση.

ΑΛΛΑ ΕΜΠΟΔΙΑ προς την πράσινη μετάβαση παραμένουν , παρά τις απλοποιήσεις που έχον προκύψει από τις πρόσφατες νομοθετικές παρεμβάσεις , είναι η αδειοδότηση. Παρά την αισθητή μείωση των δικαιολογητικών που απαιτούνται για να αδειοδοτηθει ένας σταθμός Α.Π.Ε.  είναι πολλές φορές αιτία αναστολής δραστηριότητας ή και απόρριψης αιτήματος από το ΔΕΔΔΗΕ λόγω π.χ. της μη έγκαιρης προσκόμισης δικαιολογητικών από συναρμόδιες υπηρεσίες  

Από άλλη οπτική, διερωτόμαστε αν  έχουν στελεχωθεί κατάλληλα οι αρμόδιες υπηρεσίες που λαμβάνουν πλήθος αιτημάτων ώστε να αδειοδοτήσουν ή και να γνωμοδοτήσουν επικείμενη εγκατάσταση σταθμών ?

Επίσης, θα ήταν παράληψη να μην αναφερθούμε στα παλαιωμένα δίκτυα διανομής αλλά και στην ανεπάρκεια των δικτύων μεταφοράς στη χώρα μας. Στις περισσότερες περιπτώσεις απόρριψης αιτήματος η λόγος είναι ο κορεσμός του υφιστάμενου δικτυού ή και η κάλυψη των περιθωρίων ισχύος στον πλησιέστερο υποσταθμό ΥΤ/ΜΤ.  

Λυπούμαι που αναφέρομαι σε αυτό , ΑΛΛΑ, για ένα έργο Net-Metering (αυτοπαραγωγής)  , δηλαδή η δυνατότητα ενός υφιστάμενου καταναλωτή ηλεκτρικής ενέργειας  να συμψηφίζει την καταναλισκόμενη με την παραγόμενη από ΦΒ που αιτείται να εγκατασταθεί στη στέγη του σπιτιού ή της επιχείρησης του στο οικείο κατάστημα ΔΕΔΔΗΕ, ο μέσος χρόνος λήψης της έγγραφης αδειοδότησης (Οροί Σύνδεσης) είναι 4 μήνες !!

Επειδή διανύουμε ένα ιστορικό έτος για τον Ελληνισμό για την Ελλάδα μας επιτρέψτε μου να δανειστώ τον Λίμα ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ .

Κάπως έτσι φαντάζομαι την μετάβαση στο νέο περιβάλλον , μακριά από τις αγκυλώσεις της γραφειοκρατίας, των τεχνικών περιορισμών. Με σωστό αλλά αποτελεσματικό σχεδιασμό θα πρέπει να απλά να αναδείξουμε τον εθνικό μας πλούτο , δηλαδή τις Α.Π.Ε. Όχι μόνο για την κάλυψη ΑΜΙΓΩΣ των ηλεκτρικών εσωτερικών αναγκών, αλλά, όπως πολύ σωστά σοφότεροι εμού ΕΧΟΥΝ εντόνως  τονίσει,

«η Ελλάδα  θα πρέπει να αποτελέσει ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ πράσινο πνεύμονα της Ευρώπης.»

Είναι αυτό όμως εφικτό?

Η απάντηση είναι ΝΑΙ!

Αρκεί να υπάρξει ουσιαστική πολιτική βούληση. Για να είμαστε ειλικρινείς το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας κινείται δογματικά προς την ορθολογική κατεύθυνση αξιοποίησης των Α.Π.Ε.

Παράλληλα, θα πρέπει να υπάρξει και ΙΣΟΡΟΠΙΑ μεταξύ όλων των παραγόντων/συντελεστών ανάπτυξης ΑΠΕ και κοινωνίας.

Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα Ισόρροπης Μετάβασης αποτελεί η Ηλεκτροκίνηση. Η τελευταία με τη ΔΙΥΣΔΕΙΣΗ της  περιορίζει σημαντικά της εκπομπές αερίων ρύπων αφού εκτοπίζει σταδιακά τους κινητήρες εσωτερικής καύσης από τις Μεταφορές.  Θα ήταν όμως ισορροπημένη μετάβαση αν η ενέργεια που απαιτείται / καταναλώνεται στην ηλεκτροκίνηση παραγόταν από ρυπογόνους – συμβατικούς σταθμούς?

 Βεβαίως  όχι!  Άλλος ένας λόγος συνεπώς περαιτέρω ανάπτυξης των ΑΠΕ,  προκειμένου να κινούμαστε πραγματικά χωρίς ρύπους πρωτογενώς και δευτερογενώς .

Τη νησί της Κρήτης , εκτός από το γεγονός ότι φιλοξένει ένα  συνέδριο διακρατικού βεληνεκούς κατέχει και προεξάρχουσα θέση σε αυτήν την μετάβαση εξαιτίας της διασύνδεσης με το ηπειρώτικο δίκτυο. Μπορεί «λαϊκιστί» να αναφερόμαστε στη ΜΙΚΡΗ διασύνδεση του νησιού, η όποια ολοκληρώθηκε και τέθηκε σε λειτουργία,  ΑΛΛΑ είναι η μεγαλύτερη διασύνδεση ΕΝΑΛΑΣΣΟΜΕΝΟΥ ΡΕΥΜΑΤΟΣ ΠΑΓΚΟΣΜΙΩΣ σε σχέση πάντα με το μήκος πόντισης καλωδίου.

Ως θετική συνέπεια της μικρής διασύνδεσης είναι η δημιουργία ασφαλών συνθηκών για περαιτέρω διείσδυση των Α.Π.Ε., η οποία υπολογίζεται στα 100 + 40 MW, όπως μας ανακοινωσε προσφατως ο αρμοδιος Υπουργος προσφατως. Θεωρώ υποχρέωση μου να γνωστοποιήσω στους αρμοδίους φορείς το έντονο ενδιαφέρον των γηγενών να επενδύσουν και να ενταχθούν στο σύστημα της Κρήτης μέσω των ΦΒ πάρκων κυρίως (εως 500 kw).

• επειδή έπεται η "μεγάλη" διασύνδεση, το 2023.
• επειδή το νησί μας πρόκειται να αποτελέσει στο εγγύς μέλλον διαμετακομιστικό ενεργειακό κέντρο στην ΝΑ Μεσόγειο,
• επειδή "ΚΑΛΩΣ" πρόκειται να αξιοποιηθεί επιτελούς τα μέγιστα ο πλούσιος φυσικός πλούτος του νησιού  μέσω των Αιολικών και Φωτοβολταϊκών Πάρκων θα πρέπει αυτή η μετάβαση να γίνει αρμονικά και με ισορροπία.

Συνεπώς, κατά την ταπεινή μου άποψη επειδή οι Κρήτες δεν είχαν τη δυνατότητα να επιχειρήσουν μέσω των Α.Π.Ε.* λόγω του ενεργειακού αποκλεισμού του νησιού, θεωρω ότι θα πρεπει να αποκτησουν το δικαίωμα να διεκδικήσουν ενεργειακό χώρο στο σύστημα. Ας επωφεληθούν κατ' ουσίαν οι γηγενείς μικρομεσαίοι επιχειρηματίες που επιθυμουν να δραστηριοποιηθούν στις Α.Π.Ε. αποκτώντας, βέβαια έγκαιρη ενημέρωση επί της διαδικασίας αδειοδοτησης που έπεται.                  

  * με εξαίρεση τα ΦΒ πάρκα (εως 80 kw) που αδειοδοτήθηκαν σύμφωνα με το Ν.3468/2006.

Βέβαια, θα πρέπει  να συνομολογήσουμε ότι χωρίς τις μεγάλες επενδύσεις δεν φτάνουμε τους στόχους. Χωρίς τους μεγάλους ενεργειακούς παράγοντες δεν θα υπήρχε πότε περίπτωση να υλοποιούνταν ο Αϊ Γιωργής (ανήκει στον Δήμο Ύδρας) Η πρώτη αιολική νήσος, συνολικής έκτασης 4 τετραγωνικών χιλιόμετρων περίπου. Στο εν λόγω νησί, , αξίζει να σημειωθεί ότι ενώ δεν υπήρχε καμιά προγενέστερη δραστηριότητα αυτή τη στιγμή φιλοξένει δεκάδες MW αιολικών μηχανών καλύπτοντας τις ανάγκες 40.000 νοικοκυριών συμβάλλοντας ταυτόχρονα στην αποφυγή 180.000 τόνων ρυπογόνων αερίων.  

Οι ΑΠΕ δεν ΕΚΤΟΠΙΖΟΥΝ άλλες δραστηριότητες προκειμένου να αναπτυχτούν. ΑΝΤΙΘΕΤΩΣ , αξιοποιούν τον εθνικό πλούτο.

Οι διασυνδέσεις νησιών ή συμπλεγμάτων νησιών οι όποιες έχουν ολοκληρωθεί ή και βρίσκονται σε εξέλιξη σε φάση σχεδιασμού ή και υλοποίησης την τρέχουσα δεκαετία  θα δώσουν τη δυνατότητα αξιοποιηθεί επιτέλους ο ΑΝΕΚΜΕΤΑΛΕΥΤΟΣ ΠΛΟΥΤΟΣ της χώρας.

Κλείνοντας , αν θα ήθελα να κρατήσετε κάτι από την παρούσα εισήγηση είναι ότι:

• η πράσινη μετάβαση δεν είναι μόνο απαιτητή για την προστασία του περιβάλλοντος και αξιοποίηση του εθνικού μας πλούτου, αλλά αποτελεί ΕΥΚΑΡΙΑ να πρωταγωνιστήσει η χώρα μας στη παραγωγή καθαρής-πράσινης ενεργείας ΠΑΓΚΟΣΜΙΩΣ
• όλα τα προαναφερθέντα θα πρέπει να λάβουν χώρα ισορροπημένα και με αρμονία τόσο με το φυσικό περιβάλλον όσο και με την τοπική κοινωνία
• οι ΑΠΕ δεν εκτοπίζουν άλλες δραστηριότητες, αντιθέτως, προάγουν την ευημερία !

Αλλά ας ρωτήσουμε τον φίλο μου το Γιώργη τι έχει να μας πει.

 Γιώργη !

Με εκτίμηση

Σηφάκης Νίκος

Εποπτεύων Μηχανικός Αιολικών Πάρκων

Διευθύνων Σύμβουλος της ΑΕΝΑΟΣ Ενεργειακά Συστήματα