Τα μεγάλα προβλήματα στη χώρα μας σήμερα

Του Γιώργου Κουμάκη

Πέρασαν εννέα ολόκληρα χρόνια από την έναρξη της οικονομικής κρίσης, οπότε η χώρα μας αναγκάσθηκε να καταφύγει στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και στην Ευρωπαϊκή Ένωση προς δανεισμό. Η κρίση αυτή ήταν αποτέλεσμα πολλών συσσωρευμένων προβλημάτων για δεκαετίες, τα οποία οι διάφορες Κυβερνήσεις δεν μπόρεσαν να αντιμετωπίσουν επιτυχώς, ώστε να τα επιλύσουν. Ίσως να μην οφείλεται στην  ανεπάρκεια ή ανικανότητα των εκάστοτε Κυβερνήσεων να λύσουν τον γόρδιο δεσμό , αλλά στην ίδια τη φύση της κατάστασης, που περιείχε ανυπέρβλητες δυσκολίες. Χρειαζόταν ή ένας ισχυρός αυτοπεριορισμός ή ένας έξωθεν εξαναγκασμός, πράγματα που δεν ήταν δυνατόν να συμβούν σε ελεύθερο δημοκρατικό πολίτευμα, διότι αυτό θα επέφερε την πτώση της ίδιας της Κυβέρνησης. Όπως φάνηκε, η νοσηρή οικονομική και πολιτική κατάσταση, που είχε δημιουργηθεί με τις αλλεπάλληλες ατασθαλίες και την ιδέα του πελατειακού κράτους να κυριαρχεί σε όλες τις εκφάνσεις της καθημερινής ζωής, είχε ξεφύγει από κάθε έλεγχο και προχωρούσε με βήμα γοργό στο βάραθρο και στην καταστροφή. Η λαίλαπα αυτή είχε δυσμενείς επιπτώσεις ακόμα και στον ψυχισμό, δηλαδή στον εσωτερικό κόσμο του ανθρώπου, αφού κατά τη διάρκεια της κρίσης σημειώθηκαν περισσότερες αυτοκτονίες από άλλες εποχές. Υπήρχε καθημερινός εκνευρισμός, αφού οι Έλληνες είχαν χάσει τα ερείσματα κάτω από τα πόδια τους. Το γεγονός όμως αυτό δεν αποθάρρυνε το ελληνικό έθνος , αλλά αντίθετα συνετέλεσε, ώστε με θυσίες, στερήσεις, σχέδιο και προγραμματισμό να αναγεννηθεί από τα συντρίμμια της ύπαρξής του, και να μπορέσει να σταθεί πάλι όρθιο στα πόδια του, ώστε να κάμει νέα αρχή στη δημιουργική του πορεία με ευοίωνες προοπτικές και με την πολιτική σταθερότητα αρκετά βελτιωμένη.

Μετά την επιτυχή υπέρβαση  και αποσόβηση της χρεωκοπίας ήλθαν σήμερα άλλα προβλήματα, τα οποία απαιτούν λεπτό χειρισμό και θαρραλέα αντιμετώπιση. Οι τρεις ανοιχτές πληγές της χώρας μας σήμερα είναι 1) η πανδημία του  κορωνοϊού (covid 19), 2) το προσφυγικό-μεταναστευτικό, και 3) η απειλή από  τη γείτονα Τουρκία. Η πανδημία έχει διπλή όψη, αφού προκαλεί αφενός μεν θανάτους, αφετέρου δε οικονομική ύφεση, λόγω των αναγκαίων περιοριστικών μέτρων, που επιβάλλονται από την Κυβέρνηση. Ο φονικός αυτός ιός προκαλεί καθημερινά εκατοντάδες θανάτους σε ολόκληρο τον κόσμο. Ευτυχώς για την πατρίδα μας η εξάπλωση του ιού, λόγω των μέτρων που έγκαιρα έλαβε η Κυβέρνηση, ήταν αρχικά ηπιότερης μορφής, στις μέρες μας όμως έχουν αυξηθεί και τείνουν να ξεφύγουν από κάθε έλεγχο. Αυτό που οφείλομε να κάνομε είναι να τηρούμε με θρησκευτική ευλάβεια τις υποδείξεις και οδηγίες των λοιμωξιολόγων, επειδή είναι οι μόνοι ειδικοί και κατάλληλοι να μας πουν τι πρέπει να κάνομε, εξαιτίας του ότι κατέχουν την επιστήμη. Αυτά που πρέπει να τηρούμε απαρέγκλιτα είναι η χρήση μάσκας, η τήρηση των αποστάσεων και το συχνό πλύσιμο των χεριών με αντισηπτικό. Δεν μας απομένει τίποτε άλλο  από το να ευχόμαστε και να ελπίζομε ότι σύντομα θα παρασκευασθεί ασφαλές εμβόλιο, ώστε να απαλλαγεί η ανθρωπότητα από την επάρατη αυτή νόσο, πράγμα που συνέβη και στο παρελθόν για παρόμοιες ασθένειες,  όπως του τύφου, της ανεμοβλογιάς, , της πανώλης, της λέπρας κ.ά. Ως φαίνεται οι αντιξοότητες και οι κακουχίες είναι διαρκείς συνοδοιπόροι της ζωής, οι οποίοι θέτουν σε κίνδυνο την εύθραυστη ύπαρξή μας.

Ένα άλλο σοβαρό πρόβλημα, που έντονα κατατρύχει σήμερα την Ελλάδα, είναι το προσφυγικό και μεταναστευτικό, το οποίο δημιουργεί μεγάλες δυσχέρειες κατά την καθημερινή ζωή. Σημειώνονται  καθημερινές ροές προσφύγων με την υποκίνηση ή και βοήθεια Τούρκων δουλεμπόρων τόσο από τον Έβρο όσο και από τη θάλασσα.  Η παραμονή τους στη χώρα μας δημιουργεί ποικίλα προβλήματα όπως την εγκληματικότητα. Αποκορύφωμα της θλιβερής αυτής κατάστασης είναι ο πρόσφατος εμπρησμός από τους ίδιους τους μετανάστες  του καταυλισμού της Μόριας της Λέσβου, ο οποίος αποτεφρώθηκε και καταστράφηκε ολοσχερώς, με αποτέλεσμα δέκα τρεις περίπου χιλιάδες άνθρωποι , μεταξύ των οποίων άρρωστοι, μικρά παιδιά και υπερήλικες να βρεθούν προσωρινά στο δρόμο άστεγοι και χωρίς τα αναγκαία μέσα επιβίωσης. Το πρόβλημα αυτό είναι διττό, αφού έχει διπλή όψη. To πρώτο εξ αυτών έγκειται στο ότι άλλοι κάνουν τους πολέμους βομβαρδίζοντας και ισοπεδώνοντας τον τόπο και άλλοι περιθάλπουν τους εξαθλιωμένους. Το ορθό και δίκαιο θα ήταν οι ίδιοι οι εισβολείς και επιτιθέμενοι να αναλάβουν το βάρος των ευθυνών τους  είτε με το να φροντίσουν τα θύματά τους είτε να δεχτούν αδιαμαρτύρητα το επαίσχυντο στίγμα της γενοκτονίας των λαών. Δεν πράττουν όμως ούτε το ένα ούτε το άλλο. Γιατί άραγε; Μήπως επιδή υπερισχύει το δίκαιο του ισχυρού;

Η δεύτερη όψη του προβλήματος έγκειται στο ότι, ενώ η Ελλάδα είναι μέλος της  Ευρωπαϊκής Ένωσης, εντούτοις δεν φυλάσσονται όπως θα έπρεπε τα σύνορά της, που είναι ταυτόχρονα και σύνορα της Ευρώπης, από όλα τα μέλη τη της αναλογικά με τον πληθυσμό -πέραν από τη λιγοστή δύναμη της frontex, δηλαδή των μελών της Ευρώπης-, αφού υπάρχει η τάση για τη δημιουργία ενιαίου κράτους. Θα έπρεπε επίσης οι πρόσφυγες να επιμερισθούν αναλογικά σε όλα τα κράτη της Ευρώπης. Αντίθετα πολλά κράτη αρνούνται να τους δεχτούν, πράγμα που είναι λάθος, όπως ορθά επεσήμανε και ο πρόεδρος του ΟΗΕ, διότι τα ίσα δικαιώματα των μελών της Ευρώπης, αναπόφευκτα δημιουργούν και ίσες υποχρεώσεις. Το θέμα αυτό εντάσσεται στην αλληλεγγύη και την αλληλοβοήθεια των κρατών μελών.

Το τρίτο μεγάλο πρόβλημα, και μάλιστα μείζονος σημασίας, είναι οι συνεχείς και αναίτιες απειλές και προκλήσεις των εξ Ανατολών γειτόνων μας Τούρκων, οι οποίοι σχεδόν καθημερινά παραβιάζουν τον χερσαίο, θαλάσσιο και εναέριο χώρο της πατρίδας μας. Οι μονομερείς αυτές κινήσεις θέτουν σε κίνδυνο τη σταθερότητα και την ασφάλεια όχι μόνον της χώρας μας αλλά και ολόκληρης της ανατολικής Μεσογείου. Με τον τρόπο αυτόν οι Τούρκοι παραβιάζουν τα κυριαρχικά μας δικαιώματα, τα οποία έχομε κατακτήσει εδώ και δεκαετίες με διεθνείς συνθήκες. Είναι ευτύχημα το γεγονός ότι έχομε τη σθεναρή και αμέριστο συμπαράσταση όχι μόνον της Ευρώπης αλλά και πολλών άλλων κρατών  όπως των ΗΠΑ, της Αιγύπτου, των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων. Η Ελλάδα δίκαια έχει την υποστήριξη αυτή, επειδή ακολουθεί τον δρόμο της νομιμότητας με ακράδαντη προσήλωση και ακλόνητο σεβασμό στις αρχές του διεθνούς δικαίου, χωρίς να απειλεί άλλες χώρες ούτε να ιδιοποιείται και να σφετερίζεται ξένα δικαιώματα. Ακριβώς η έντιμη και νόμιμη αυτή στάση της Ελλάδας αποτελεί τη βασική αιτία που προκάλεσε την καθολική σχεδόν εύνοια άλλων χωρών. Χωρίς τον όρο αυτόν δεν θα είχαμε ίσως κερδίσει την τόσο ευνοϊκή στάση. Αυτό εικάζεται και με το παρακάτω επιχείρημα. Αν υποτεθεί ότι η Ευρώπη μας υποστηρίζει, επειδή εξαιτίας της Ελλάδας, που είναι μέλος της, θέλει να νέμεται τον πλούτο της ελληνικής θάλασσας, τότε θα μπορούσε να αντιπαρατηρήσει κανείς αυτόν θα μπορούσε να τον αποκτήσει, με το να δεχτεί η Ευρώπη στους κόλπους της την Τουρκία, η οποία διακαώς επιθυμεί να γίνει μέλος της.

 Οι Τούρκοι έχουν διαφορετική νοοτροπία και θρησκεία,  χωρίς να έχουν εμποτισθεί από το ανθρωπιστικό ιδεώδες του αρχαίου ελληνικού πνεύματος , κυρίαρχα στοιχεία του οποίου είναι η αγάπη και η συγγνώμη. Η Ελλάδα είναι χώρα φιλειρηνική και επιδιώκει τη σύναψη στενών δεσμών φιλίας και συνεργασίας με όλα τα κράτη, σε αντίθεση με την Τουρκία, που είναι εριστική και φιλοπόλεμη. Αυτό καταφαίνεται εκτός των άλλων και από το συμβολισμό των εθνικών εορτών και επετείων των δύο χωρών. Οι μεν Τούρκοι πανηγυρίζουν τις νίκες τους εναντίον των εχθρών τους, όπως κατά τη μάχη του Ματζικέρτ το 1071 εναντίον του Βυζαντίου με αυτοκράτορα τον Διογένη τον Δ΄τον Ρωμανό,  και στη Σμύρνη το 1922, οπότε οι Τούρκοι έριξαν τους Έλληνες στη θάλασσα.  Γιορτάζουν δηλαδή τις νίκες τους εναντίον των εχθρών τους, τους οποίους προσπάθησαν παντοιοτρόπως να εξολοθρεύσουν και να αφανίσουν από το πρόσωπο της γης. Αντίθετα, οι Έλληνες γιορτάζομε την αντίσταση για τη μη υποδούλωσή μας, όπως αυτό συμβολίζεται με την εθνική επέτειο της 28^ης Οκτωβρίου του 1940 εναντίον της ξένης προσβολής, επιβουλής και επίθεσης , δηλαδή ξένων κατακτητών, όπως είναι η εθνική αντίσταση ενάντια στους Γερμανούς. Κατά την εθνική επέτειο της 25^ης Μαρτίου γιορτάζομε την έναρξη του απελευθερωτικού αγώνα του 1821 κατά των Τούρκων. Οι Έλληνες δηλαδή δεν γιορτάζουν τις νίκες τους κατά του εχθρού, αλλά την έφεση και τη βούληση είτε για τη μη υποταγή σε ξένο ζυγό είτε για την απελευθέρωση από τη δουλεία, κατ’ αντίθεση προς τους Τούρκους, οι οποίοι γιορτάζουν τις νίκες τους, δηλαδή την εξολόθρευση  του εχθρού. Βλέπομε συνεπώς ότι οι δύο λαοί έχουν όχι μόνον διαφορετικά αλλά και εντελώς αντίθετα κριτήρια και επομένως ιδανικά και αξίες. Οι μεν Έλληνες γιορτάζουν το αδούλωτο πνεύμα και την έφεση για ελευθερία, οι δε Τούρκοι, τις νίκες τους και τις καταστροφές, που επέφεραν στον εχθρό τους μέχρις εξοντώσεώς με τον πιο αιμοβόρο  και απάνθρωπο τρόπο.

Οι θάλασσες, αντί να χωρίζουν με έριδες και πολέμους, που είναι εμπόδια στην πνευματική ανάταση και ανάπτυξη κάθε έθνους,  έπρεπε να ενώνουν τους λαούς σε πνεύμα φιλίας και ειρηνικής συνεργασίας, πράγμα που επιφέρει την πρόοδο και την ευημερία. Το κόστος να διατηρεί ένα κράτος σύγχρονο, αξιόμαχο και αποτελεσματικό στρατό με ικανή αποτρεπτική ισχύ είναι υψηλό και δυσβάστακτο. Το χρήμα και ο χρόνος, που διατίθενται για την αγορά και συντήρηση ενός σύγχρονου εξοπλισμού των ενόπλων δυνάμεων , αν δίνονταν σε ειρηνικούς σκοπούς και στην επιστημονική έρευνα, θα άνοιγε η λεωφόρος προς στην ευτυχία, στο ύψιστο αυτό αγαθό της ανθρώπινης ύπαρξης. Ο βέλτιστος ή ο μοναδικός δρόμος για την ειρηνική και μονιμότερη επίλυση των διαφορών μεταξύ ατόμων και λαών  είναι ο ειλικρινής και καλόπιστος διάλογος, με τη μοναδική και αυτονόητη προϋπόθεση να μην σημειώνονται εκατέρωθεν απειλές ή προκλήσεις, διότι τότε οι διαλεγόμενοι δεν είναι ίσοι και ελεύθεροι, πράγμα που συνιστά θεμελιώδες στοιχείο του διαλόγου. Σήμερα ευτυχώς αρχίζει να διαφαίνεται ότι δημιουργούνται οι προϋποθέσεις για έναν τέτοιον διάλογο, αφού η Τουρκία απέσυρε το ερευνητικό της σκάφος από τα ελληνικά χωρικά ύδατα. Για μια [πλήρη όμως και διαρκή αποκλιμάκωση απαιτείται να αποσυρθεί και ο στόλος, όχι παροδικά και στιγμιαία αλλά να υπάρχει διάρκεια μονιμότητα. Το ίδιο πρέπει να συμβεί και με την είσοδο Τουρκικών αεροσκαφών στον ελληνικών εναέριο χώρο, ώστε να παύσουν οι παραβάσεις και παραβιάσεις, προκειμένου να ανοίξει ο δρόμος του δήθεν πολυπόθητου  διαλόγου από την αντιπέραν όχθη.