Πήρες ομπρέλα από την τράπεζα; Ώρα να την επιστρέψεις!

Του Κώστα Α. Μπογδανίδη

Λίγο η στριμωγμένη κυβέρνηση, λίγο η σκληρή πραγματικότητα με τις τιμές και τον πληθωρισμό, η ανασφάλεια και η αβεβαιότητα με την παγκόσμια κρίση έφερε ξανά στο προσκήνιο την συζήτηση για τις τράπεζες. Τις οποίες με κάθε ευκαιρία, σε κάθε κρίση τις δαιμονοποιούμε. Μα τι έχουν οι τράπεζες και στραβώνουμε μαζί τους τόσο εύκολα; Μήπως ξεχνάμε το βασικότερο που έλεγε και ο Μαρκ Τουαίν «Τράπεζα είναι το μέρος που σου δανείζουν χρήματα, αν μπορείς ν’ αποδείξεις ότι δεν τα έχεις ανάγκη»; Εάν έχεις μεγάλη ανάγκη, εάν δεν έχεις εισοδήματα, εάν χρωστάς, εάν με λίγα λόγια «καίγεσαι» η τράπεζα δεν προτίθεται να σε δανείσει! Και μπορεί και να μην «πρέπει» αφού κινδυνεύει να μην πάρει τα λεφτά της πίσω. Και να στα δώσει όταν τα πράγματα ζορίσουν θα τα ζητήσει…άμεσα…ή όπως έλεγε ανεκδοτολογικά κάποιος για τις τράπεζες: «σου δίνουν ομπρέλα στη λιακάδα και στην παίρνουν πίσω στη βροχή». Ναι με βάση την κοινή και κυνική λογική καλά κάνει ,εάν βέβαια δεν είσαι του κόμματος ή… κόμμα οπότε την έβγαλες.

Γιατί μας φαίνεται λοιπόν παράξενο και περίεργο αυτό που συμβαίνει όταν ακριβώς αυτή είναι η λειτουργία και η ουσία του τραπεζικού συστήματος; Ένα «μαγαζί», το οποίο ευσχήμως αποκαλούμε «ίδρυμα»,  που μαζεύει χρήματα από πολύ κόσμο με ένα ποσοστό απόδοσης στην κατάθεση και τα δανείζει σε ένα άλλο κομμάτι του κόσμου με ένα ποσοστό κέρδους. Πολλές φορές οι δύο αυτοί πληθυσμοί «συμπίπτουν» γιατί η τράπεζα δανείζει (και το θέλει πολύ) πάλι αυτούς που έχουν χρήματα γιατί έτσι εξασφαλίζει και το κέρδος της και το κεφάλαιο! Τρελό; Καθόλου. Θέλουν τα «ιδρύματα» να πάρουν πίσω αυτά που δίνουν για να εξασφαλίσουν τη φήμη και την πελατεία τους. Αλλιώς μπαίνουν σε μια διελκυστίνδα σαν αυτή που εισήλθαν 3 φορές τα τελευταία χρόνια οι ελληνικές τράπεζες και παρενέβη το Δημόσιο για να τις σώσει. «Όχι εμάς, τους καταθέτες έσωσε» λένε οι τραπεζίτες και ένα δάκρυ κύλησε στην δεξιά παρειά τους…

Τώρα, όσο κι αν αυτό δεν αρέσει στον κ.Σταϊκούρα, οι τράπεζες ακολουθούν τις εντολές  των αφεντικών και του μεγάλου αφεντικού- της Κεντρικής Τράπεζας- που αυξάνει συνεχώς τα επιτόκια για να «πιάσει» δήθεν τον πληθωρισμό- το πρώτο αστείο της υπόθεσης. Βάζει λάδι στη φωτιά η ΕΚΤ, πανωγράφουν οι δικές μας. «Έτσι έχουν τα πράγματα δεν γίνεται αλλιώς» λένε.  Οι δανειολήπτες ξέρουν ότι έχουν υπογράψει τα συμβόλαια και γνωρίζουν ότι όταν ανέβουν τα επιτόκια αυξάνουν και οι δόσεις . Όταν κατέβουν -λέμε τώρα- τα επιτόκια οι δόσεις θα μειωθούν. Εκείνο που πρέπει να μείνει σταθερό είναι το κέρδος της τράπεζας. Άρα οι τράπεζες έχουν δίκιο κι ενήργησε εκτός…πλαισίου ο υπουργός όπως σχολίασε ο σούπερ φιλελεύθερος Στέφανος Μάνος: «Ο ΥΠΟΙΚ απαίτησε αναρμοδίως από τις ιδιωτικές Τράπεζες να μειώσουν τις προμήθειες που χρεώνουν τους πελάτες τους. Αν οι τραπεζίτες δεν ήταν ψοφοδεείς θα έπρεπε να απαιτήσουν, αναρμοδίως και αυτοί, να μειώσει ο κ. Σταϊκούρας τους φόρους που επιβάλλει στους πολίτες.» Άκου… ψοφοδεείς οι τραπεζίτες ! Δεν τα λέει ωραία ο κ.Μάνος; Ασφαλώς αλλά είναι η μισή αλήθεια όταν ήταν να σωθούν οι τράπεζες σε αυτόν τον…αναρμόδιο έτρεχαν.

Αυτή είναι η…ελληνική πλευρά των πραγμάτων καθώς δεχόμαστε ότι οι τράπεζες έχουν χαρτιά, έχουν ντοκουμέντα, έχουν, κυρίως, τις υπογραφές μας. Ας μιλήσουμε όμως και λίγο…γαλλικά! Γιατί οι τράπεζες (και ο Μάνος) δεν μας τα λένε όλα. Το μέσο επιτόκιο στα στεγαστικά φτάνει τώρα το 5%, στα επιχειρηματικά κάτι ανάλογο και στα καταναλωτικά σχεδόν…14%! Στην ευρωζώνη όμως το μέσο δάνειο είναι 2,66%! Συμφωνήσαμε τέτοιο πράγμα εμείς με τις τράπεζες και δεν το καταλάβαμε;

Την ίδια ώρα οι καταθέσεις αποδίδουν περίπου μηδενικά, με τα επιτόκια να διαμορφώνονται στο 0,05%. Τι απαντούσαν όταν τους λέγαμε…δώστε κάτι παραπάνω; Μα στην Ευρώπη είναι…μηδενικά, έλεγαν. Και τώρα; Στην Ευρώπη; Η προθεσμιακή κατάθεση μέχρι 1 έτος στην Ολλανδία φτάνει το 1,84%, στην Ιταλία 1,16%, στη Φινλανδία 1,20% και στη Γαλλία το 1,12%. Είπατε κάτι;

Αλλά είναι άλλη η απορία μου. Μπορεί να μας εξηγήσει κάποιος πως πέρυσι η Τράπεζα έδινε το ίδιο επιτόκιο καταθέσεων με…δάνειο στο 2% ενώ τώρα το δίνει στο 5%; Να εικάσουμε με το μικρό μυαλό μας ότι μέσα στην κρίση η τράπεζα κερδίζει τα διπλάσια και πλέον χρήματα! Σε όλα αυτά δεν βάζουμε τις προμήθειες, τα @@@@@ …που και για να μπεις στις τράπεζες θα πληρώνεις!

Τα…επιχειρήματα «μα έχουμε ρευστότητα δεν έχουμε ανάγκη να αυξήσουμε τα επιτόκια καταθέσεων , αυτός είναι ο ανταγωνισμός» μοιάζουν με μεγάλο αστείο. Αλλά δεν είναι καθόλου αστείο το γεγονός ότι…οι τράπεζες πυροβολούν τα πόδια τους με αυτό τον τρόπο- φαντάζεστε μια μαζική…φυγή των καταθέσεων; Αλήθεια μπορεί να είναι αυτή η δική μας αντίδραση; Να πάρει ο κόσμος τα λεφτά του; Πραγματική αυτοχειρία καθώς είναι γνωστό τι θα συμβεί: Πάλι εμείς θα την πληρώσουμε. Ή για να θυμηθώ ένα τραβηγμένο σύνθημα «παίρνεις δάνειο, δεν έχεις να πληρώσεις , σου παίρνει η Τράπεζα το σπίτι. Παίρνει η τράπεζα δάνειο, δεν έχει να πληρώσει, σου παίρνει το σπίτι».