Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος: Δυναμική παρουσία της Κρήτης στις Ευρωπαϊκές Διαπεριφερειακές Συνεργασίες

του Γιώργου Αλεξάκη*

Η 5η Ιουνίου, έχει καθιερωθεί από τον ΟΗΕ ως η Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος, με σκοπό την ευαισθητοποίηση του ανθρώπου για την προστασία του περιβάλλοντος. Ζητήματα όπως η θαλάσσια ρύπανση, η υπερθέρμανση του πλανήτη, η υποβάθμιση της βιοποικιλότητας, η αποκατάσταση των ρυπασμένων περιοχών, η ανάδειξη του τοπικού κάλλους, συμπληρώνονται στις μέρες μας από νέες προοπτικές για τη βιώσιμη ανάπτυξη, την ορθή διαχείριση των φυσικών πόρων, την αντιμετώπιση και την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή. 

Διεθνείς πρωτοβουλίες και Ευρωπαϊκές Στρατηγικές όπως οι 17 Στόχοι Βιώσιμης Ανάπτυξης του ΟΗΕ (SDGs), η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία (EU Green Deal) και επιμέρους τομείς Ευρωπαϊκών Πολιτικών όπως: Κυκλική Οικονομία, Γαλάζια Βιώσιμη Ανάπτυξη, Έξυπνες Πόλεις, Βιώσιμη Αστική Κινητικότητα, Φιλικές προς τη Φύση Λύση, Θαλάσσια Απορρίμματα κ.α., συντείνουν στην προστασία του περιβάλλοντος.

H Περιφέρεια Κρήτης κατά την τελευταία δεκαετία είναι πρωτοπόρα και δραστηριοποιείται δυναμικά στις Διαπεριφερειακές Συνεργασίες της ανά την Ευρώπη, πλέον των πολλαπλών τοπικών δράσεων και των ποικίλων έργων και δραστηριοτήτων δια του Περιφερειακού Προγράμματος της. Με ιδιαίτερα ανταγωνιστικά κριτήρια επιλογής, μαζί με τα Ερευνητικά / Ακαδημαϊκά Ιδρύματα και τους τοπικούς κοινωνικούς εταίρους, έχει επιτύχει και υλοποιεί δεκάδες Ευρωπαϊκά Ανταγωνιστικά Προγράμματα στον ευρύτερο Πυλώνα του Περιβάλλοντος και σε επιμέρους θεματικούς τομείς όπως: 

Ενέργεια, Έξυπνες Πόλεις – Βιώσιμη Κινητικότητα, Εξοικονόμηση Ενέργειας στα Δημόσια Κτίρια, Νανοτεχνολογία, Αποκατάσταση Περιβάλλοντος, Διαχείριση Οικοσυστημάτων, Προστατευόμενες Περιοχές, Διαχείριση Υδάτινων Πόρων, Κυκλική Οικονομία, Οικοτουρισμός, Γαλάζια Ανάπτυξη κ.α.  

Στον τομέα της Ενέργειας, με τα προγράμματα SHERPA, CLEAN, REBUS, STRATENERGY, RRISCALE, εστιάζει στην μείωση εκπομπών άνθρακα, εξοικονόμηση ενέργειας στα δημόσια κτίρια, βιώσιμο σχεδιασμό και έξυπνη βιώσιμη κινητικότητα. 

Στον τομέα των προστατευόμενων περιοχών, με το LIFE IP Natura, DESTIMED+, EMBLEMATIC, MOVING και το IMPRECO, εντείνει τις κοινές προσπάθειες των δημοσίων εθνικών και περιφερειακών αρχών για επικαιροποιημένα διαχειριστικά σχέδια, δίνοντας έμφαση σε πιλοτικές περιοχές στην περιοχή της Μεσογείου, και ειδικότερα και στην Κρήτη. 

Με προγράμματα όπως  TANIA, WINPOL, BLUEISLANDS, CAPonLITTER, ωθεί νέες πρακτικές για την διαχείριση των απορριμμάτων και την αποκατάσταση των ρυπασμένων χώρων, αλλά ενισχύει τις δράσεις τις στο θαλάσσιο-παράκτιο χώρο και τομέα υδάτων γενικότερα, μέσω των προγραμμάτων  MISTRAL, SOCLIMPACT, BLUEFASMA, iWaterMap, TOUREST. 

Επιτυχώς εξάλλου και  με πανευρωπαϊκές διακρίσεις ολοκληρώθηκαν πρόσφατα προγράμματα για την Κυκλική Οικονομία (SCREEN-συνέχεια του οποίου αποτελεί το τρέχον REPLACE και το INCIRCLE), την Κλιματική Αλλαγή στη Γεωργία (ADAPT2CLIMA), τις Φιλικές προς το Περιβάλλον Λύσεις NBS (ThinkNature) και άλλα.

Παράλληλα, η Περιφέρεια Κρήτης είναι παρούσα στις Ευρωπαϊκές και Διεθνείς συνομιλίες και  fora μέσω της συμμετοχής της σε Διεθνή και Ευρωπαϊκά δίκτυα, που την καθιστά ισχυρό συνομιλητή στην πορεία των Ευρωπαϊκών Πολιτικών αλλά και ανταγωνιστική Ευρωπαϊκή Περιφέρεια στην διεκδίκηση χρηματοδοτικών Ευρωπαϊκών κονδυλίων, με σκοπό: την τοπική βιώσιμη ανάπτυξη, την προστασία και την ανάδειξη των μοναδικών πλεονεκτημάτων και του φυσικού κάλλους της Κρήτης.

*Ο Γιώργος Αλεξάκης είναι Αντιπεριφερειάρχης Κρήτης Ευρωπαϊκών - Διεθνών Θεμάτων