Ο Ιούλιος του '74, η κρίση του σήμερα

Του Γιώργου Ζερβάκη

Η κατάλυση του δημοκρατικού πολιτεύματος τον Απρίλιο του 1967 απο επίορκους αξιωματικούς, έφερε στην χώρα και στην Κοινωνία όχι μόνον την απώλεια των θεμελιωδών ελευθεριών, την περιχαράκωση της, την διακοπή των προσπαθειών που είχαν ξεκινήσει για την πορεία της εντός της ευρωπαϊκής δημοκρατικής οικογένειας. Η επιβολή του δικτατορικού καθεστώτος ήταν η αρχή μιας τεράστιας κρίσης αξιών, πολιτικών και ηθικών. Στο ύστερο στάδιο της, καθοδηγούμενη απο το καθεστώς Ιωαννίδη, κινήθηκε για την ανατροπή του Μακαρίου και την εγκαθίδρυση δικτατορικού καθεστώτος στην Κύπρο, με τελική τραγική κατάληξη την τουρκική εισβολή, με τον Αττίλα 1 & 2. Επιθετική ενέργεια που διαίρεσε το Κυπριακό κράτος, με τον Τουρκικό στρατό να έχει παγιώσει την διχοτόμηση και κατοχή στο νησί.

Ο Ιούλιος του ´74, 43 χρόνια μετά, αφήνει δυστυχώς ανεξίτηλα τα σημάδια του
στην ιστορική μνήμη. Σημάδια επώδυνα, ανοικτές πληγές. Τα όσα συνέβησαν του
Ιούλιο του ´74, συνέτειναν στην βαθμιαία εκδήλωση τα επόμενα χρόνια μιας
προϊούσας κρίσης, που μείωνε την αξία των δημοκρατικών θεσμών, που απέναντι
στον ευρωπαϊκό και ατλαντικό προσανατολισμό της χώρας προέβαλλε με
ριζοσπαστικά χαρακτηριστικά τον αντιευρωπαϊσμό, το αντιδυτικό πνεύμα, τον
πολιτικό και οικονομικό εθνικισμό.

Τον Ιούλιο του ´74, η πτώση της 7χρονης δικτατορίας, η επιστροφή του
Κωνσταντίνου Καραμανλή απο το Παρίσι, η ανάληψη ευθύνης στην προσπάθεια να
σταθεί όρθια η χώρα, ήταν απόρροια της συνεννόησης πολιτικών ηγετών απο τον
χώρο της προδικτατορικής Δεξιάς και του ευρύτερου Κέντρου, οι οποίοι και
συνενώθηκαν γύρω απο την λύση Καραμανλή.

Εκείνες τις τραγικά δύσκολες ώρες θεμελιώθηκε η νέα ελληνική δημοκρατία.
Δίνοντας στη χώρα στις μέρες και στους μήνες που ακολούθησαν τον σχηματισμό της κυβέρνησης Εθνικής Ενότητος του Κωνσταντίνου Καραμανλή, τις πρώτες ελεύθερες εκλογές, την επίλυση του Πολιτειακού, ένα σύγχρονο, δημοκρατικό Σύνταγμα. Βάζοντας ξανά στις ράγες, την βιαίως εκτραπείσα τον Απρίλιο του ´67 ευρωπαϊκή προπτική. Δημιουργώντας τα πρώτα αναγκαία βήματα εθνικής συμφιλίωσης και εξάλειψης των πολιτικών παθών. Μιας συμφιλίωσης αναγκαίας καθώς η χώρα πέρασε έναν αδελφοκτόνο εμφύλιο πόλεμο και διχασμό, παραμένοντας στην πλευρά των ελεύθερων και δημοκρατικών κρατών της Ευρώπης και του κόσμου.

Σε αυτά τα 43 έτη, βιώσαμε την πιο μακρά, σταθερή και αδιατάρρακτη δημοκρατική περίοδο. Την εναλλαγή των κοινοβουλευτικών δυνάμεων στην εξουσία, όπως επιτάσσει η Δημοκρατία και η ελεύθερη βούληση των Κοινωνιών. Η μεταπολιτευτική δημοκρατία επέφερε βαθμιαία στον χρόνο την αποδοχή του ευρωπαϊκού προσανατολισμού από το σύνολο σχεδόν των πολιτικών δυνάμεων.

Από τον ριζοσπαστισμό των συνθημάτων για την ΕΟΚ & το ΝΑΤΟ , το 1992 στο Κοινοβούλιο αποτυπώθηκε με μεγάλη πλειοψηφία η αποδοχή της Συνθήκης του Maastricht.

Όμως σε αυτά τα μεταπολιτευτικά χρόνια αναπτύχθηκε ανεξέλεγκτα ένας
επικίνδυνος λαϊκισμός, μια σύγχυση προτεραιοτήτων και κατευθύνσεων, που αν και σε καίρια σημεία προέρχονταν απο την πολιτική δυνάμεων της Αριστεράς, επηρέαζε συνολικά το πολιτικό σύστημα. Στην περίοδο αυτή επεκτάθηκαν εμμονές
ιδεολογημάτων, εκδηλώθηκε ένας κρατικός παρεμβατισμός με δανεικά, μια εκδοχή εθνικοκεντρικής δημαγωγίας ξεσηκώθηκε την 10ετία του ´90 για το Μακεδονικό.

Και στην πιο έξαλλη μετεξέλιξη της, βρέθηκε στις Πλατείες με το κίνημα των
Αγανακτισμένων το 2012. Εκεί όπου συναθροίσθηκαν αντιμνημονιακά κομμάτια της
Αριστεράς και της Δεξιάς, ακροαριστερές και ακροδεξιές μειοψηφίες, βρίσκοντας
έδαφος να αναπτυχθούν διχαστικές λογικές, το μίσος και η τυφλή βία. "
Αγανακτισμένοι " στο όνομα του αντιμνημονιακού αγώνα εμφανίστηκαν ξανά να διαλύουν νόμιμες πολιτικές συγκεντρώσεις, επιτιθέμενοι στον δημοκρατικό
πλουραλισμό και στην άλλη άποψη. Το Κοινοβούλιο δέχονταν από τους εχθρούς του ύβρεις και απειλές, κραυγές ότι η Χούντα δεν τελείωσε το ´73.

Ο κύκλος όμως του μεταπολιτευτικού εκκρεμούς της δημαγωγίας, του εθνικιστικού παροξυσμού, των εύκολων λύσεων πρέπει επιτέλους να σπάσει. Η Ελλάδα της
κρίσης, την έξοδο απο αυτήν δεν μπορεί να την πετύχει με παρόντες τους
συντελεστές αυτής της πορείας που επιτείνει την οπισθοδρόμηση. Δεν μπορεί η
χώρα να εξέλθει απο την κρίση όσο αυξάνονται πολιτικά, οικονομικά και κοινωνικά ελλείμματα. Εμμένοντας σε αντί- σύνδρομα, ενω πρέπει να δούμε ότι η κατεύθυνση αλλαγής πορείας της χώρας έχει ανάγκη και απο γόνιμες, βιώσιμες λύσεις και συνεργασίες.

Ο Ιούλιος του 2017 φέρνει στην ατομική αλλά και στην συλλογική μνήμη, όσα έζησε ο ελληνισμός πρίν 43 χρόνια. Η υπενθύμιση των κεκτημένων του μεταπολιτευτικού βίου, η εδραίωση της Δημοκρατίας, η ευρωπαϊκή προοπτική καλεί την πολιτική ηγεσία, τις πολιτικές δυνάμεις να εργάζονται για να θωρακίσουν την Δημοκρατία, την Δικαιοσύνη, το Κράτος Δικαίου, την Διαφάνεια, την ανεξαρτησία και την διάκριση των εξουσιών, ενισχύοντας αντιπροσωπευτικούς θεσμούς όπως η Αυτοδιοίκηση, επιταχύνοντας τον συνθετικό διάλογο, έναντι ξεπερασμένων και αναχρονιστικών αντιλήψεων.

Όμως εκπέμπει πιο δυνατό το μήνυμα για αλλαγή πορείας, για εθνική επιτυχία, για εθνικό πλεονέκτημα. Για να γίνει αυτό χρειάζεται μια νέα εθνική αυτογνωσία, μια νέα πολιτική πραγματικότητα και κουλτούρα, μια νέα πολιτική ευθύνη αρχών και υγιών αντιλήψεων, που θα επενδύει στην προετοιμασία για ένα αύριο δημοκρατικού νεωτερισμού, καινοτόμων θεσμικών αλλαγών και μεταρρυθμίσεων.

Την ώρα της διάψευσης του πολιτικού λαϊκισμού, του διαχειριστικού, μηχανιστικού λόγου, η χώρα χρειάζεται να προετοιμαστεί για μια ορμητική δημοκρατική πολιτική διακυβέρνηση, μια νέα πολιτική και κοινωνική ανάταξη, με νέους συμβολισμούς. Με ένα διαφορετικό πολιτικό σύστημα, με τα κόμματα να συλλαμβάνουν τα μηνύματα των καιρών, αλλάζοντας, για να πείσουν δυναμικά κοινωνικά ρεύματα. Κόμματα που θα μετεξελιχθούν απο κόμματα στασιμότητας, σε κόμματα παραγωγής σύγχρονων ιδεών, προτάσεων, κατευθύνσεων, συνθέσεων. Για μια Ελλάδα που θα λαμβάνει
μέρος στον κομβικής σημασίας διάλογο για την αναγκαία μετεξέλιξη της ΕΕ σε μια
πραγματική πολιτική οντότητα, κατανοώντας ότι η Ευρώπη δεν αλλάζει με εθνικές
μονομέρειες , εθνικούς αστερίσκους και ψευδαισθήσεις, αλλά με κοινά βήματα,
επαναπροσδιορισμό και συνδιαμόρφωση του κεντρικού ευρωπαϊκού πυρήνα.

* Ο κ. Γιώργος Α. Ζερβάκης είναι εκπρόσωπος των Ευρωπαίων Φεντεραλιστών
Κρήτης.