Νομοσχέδιο περί χωροταξίας: Δημιουργεί περισσότερα ερωτήματα από όσα προβλήματα επιλύει

*Του Γιώργου Αλεξάκη

H περίοδος διαβούλευσης για το νομοσχέδιο περί χωροταξίας, όπως αυτή ανακοινώθηκε από το ΥΠΕΝ. με φορείς και οργανώσεις, αποτελεί ευκαιρία αξιοποίησης για την ανάπτυξη της χώρας.

Το σχέδιο νόμου για τον Εκσυγχρονισμό της Χωροταξικής και Πολεοδομικής Νομοθεσίας τέθηκε σε Διαβούλευση εντός Αυγούστου 2020 και παρά την καλοκαιρινή περίοδο πέτυχε ρεκόρ ηλεκτρονικών σχολίων (1.184), γεγονός που αποτελεί σαφή απόδειξη ότι δημιουργεί περισσότερα ερωτήματα από όσα προβλήματα επιλύει..

Ας δούμε τα κυριότερα θέματα :

1. Το νομοσχέδιο απαρτίζεται από πολλά Κεφάλαια που πραγματεύονται θέματα διαφορετικής και ποικίλης κλίμακας σχεδιασμού (Χωροταξικά Θέματα, Πολεοδομικά Θέματα, Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχεδιασμό, Νομοθεσία Αυθαιρέτων, Μεταφορά Συντελεστή Δόμησης κλπ), άρα υπάρχει κίνδυνος ένα πιθανό λάθος σε ένα άρθρο να συμπαρασύρει όλο το σχέδιο νόμου. Δεν είναι δυνατόν να νομοθετηθούν όλα τα επίπεδα σχεδιασμού μαζί παρότι απαιτείται ενιαία αντιμετώπιση και θεώρηση.
2. Σε κάθε νομοσχέδιο αποτυπώνεται η τεκμηριωμένη και επεξεργασμένη πολιτική βούληση κάθε κυβέρνησης σε ένα συγκεκριμένο τομέα πολιτικής με σκοπό την πρόοδο, εκσυγχρονισμό πολιτικής, εξειδίκευση μέτρων κλπ. Δεν νομοθετείς σύμφωνα με τις επιταγές του Συμβουλίου της Επικράτειας (ΣτΕ) όσο απαραίτητο κι αν είναι οι νόμοι να είναι «σύννομοι». Οι πολίτες επιλέγουν κυβέρνηση και η κυβέρνηση λογοδοτεί στους πολίτες. Η επίκληση της «φοβέρας ΣτΕ» για μέτρα που προτείνει η κυβέρνηση δεν επιδεικνύει στέρεα και καθοδηγητική πολιτική βούληση αλλά την έκφραση της άποψης του ΣΤΕ.
3. Η εκτός σχεδίου δόμηση είναι βασικό θέμα «ανάπτυξης» για την «Ελλάδα μας» και ειδικά για την «Κρήτη μας». Δεν έχει την ίδια προσέγγιση με περιπτώσεις άλλων χωρών, ενώ πρέπει να ληφθεί υπόψη ο σύνθετος και μεικτός χαρακτήρας της γεωργίας, κτηνοτροφίας, του τουρισμού, των μικρών πόλεων και της υπερσυγκέντρωσης του μισού πληθυσμού στην Αθήνα. Είχα την ευκαιρία να  διαβάσω πολλά συγγράμματα της ελληνικής και διεθνούς σχετικής βιβλιογραφίας, όμως η άποψη μου διαμορφώθηκε και από την εμπειρική παρατήρηση από το αεροπλάνο, (διασχίζοντας την Ευρώπη) κοιτώντας προς τα κάτω τη διαμόρφωση του ανάγλυφου της γης και τις διαφοροποιήσεις που παρατηρούνται από τον ευρωπαϊκό βορρά μέχρι το μεσογειακό νότο. Στην Ελλάδα χρειάζεται ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΧΡΗΣΕΩΝ ΓΗΣ : δεν αρκεί μια γενική διατύπωση του τύπου: απαγορεύεται ή επιτρέπεται η εκτός σχεδίου δόμηση. Κάθε μέρος είναι διαφορετικό (πολύ περισσότερο στην Κρήτη) : ναι, κάπου δεν θα επιτρέπεται δόμηση (απόθεμα γης και εκτόνωσης), ναι, κάπου θα επιτρέπεται μόνο κατοικία, ναι, κάπου μόνο επιχειρήσεις – βιοτεχνία, να ορίσουμε τις τουριστικές περιοχές κλπ. Άρα ας επικεντρώσουμε τις δυνάμεις μας στο ΣΧΕΔΙΑΣΜΟ και την ΕΦΑΡΜΟΓΗ του και ας μην αναλωνόμαστε στις γενικές και αφηρημένες διατυπώσεις περί της κακής εκτός σχεδίου δόμησης και καλή εντός σχεδίου δόμησης.
4. Ωστόσο πρέπει να αναφέρουμε και ότι δεν μπορεί να ισχύει η άποψη του νεοέλληνα : ‘χτίζω ό,τι θέλω όπου θέλω’.  Για να μην εφαρμόζεται αυτό και για να μην απαιτείται ένας πολεοδόμος - αστυνόμος δίπλα σε κάθε πολίτη, η Πολιτεία πρέπει να διαθέτει φθηνή, κατάλληλη και άφθονη γη είτε για κατοικία, είτε για επιχειρηματική δράση, είτε για καλλιέργειες είτε για κτηνοτροφία.

Με το υπο-συζήτηση νομοσχέδιο ήρθαν σε ευρεία δημόσια συζήτηση θέματα, που απασχολούν τους πολίτες, όπως :

1. Η κατάργηση σε 2 χρόνια της εκτός σχεδίου δόμησης για κατοικία για οικόπεδα εμβαδού 750 τμ και 1.200 τμ. Τι γίνεται όμως αν τα ίδια οικόπεδα αξιοποιηθούν για γραφεία, καταστήματα, βιοτεχνίες ;;;
2. Η ανάγκη πρόσοψης των οικοπέδων σε εκτός σχεδίου περιοχή σε αναγνωρισμένους δρόμους «Κατηγορίας Α». Τι γίνεται όμως όταν δεν υπάρχουν αυτοί οι δρόμοι ; 
3. Γιατί ο Συντελεστής Κάλυψης για Ξενοδοχεία από 0,2 που είναι σήμερα μειώνεται σε 0,1; (άρα αναγκάζει να γίνουν όλα τα κτίσματα διώροφα είναι φιλο-περιβαλλοντικό άραγε αυτό ; νομίζω πως όχι).
4. Γιατί πρέπει στην εκτός σχεδίου δόμηση να έχουμε ενιαίο κτίριο ;; (είναι φιλο-περιβαλλοντικό αυτό ;;; νομίζω πως όχι. Εξάλλου, τόσα χρόνια επιδιώκονταν η διάσπαση όγκου!).

Πέραν αυτών υπάρχουν και δεκάδες άλλα θέματα που πρέπει να αντιμετωπιστούν μέσα από ένα καλόπιστο και οργανωμένο διάλογο με τους οργανωμένους φορείς, τα Τεχνικά Επιμελητήρια και τους Μηχανικούς, τους Τουριστικούς Φορείς, τις Δημόσιες Υπηρεσίες Δόμησης.  Απαιτείται χρόνος, και συντονισμένη δράση των φορέων, έπειτα από μια εμπεριστατωμένη μελέτη και αξιολόγηση των επιμέρους θεμάτων του παρόντος νομοσχεδίου.

*Αντιπεριφερειάρχης Κρήτης και Πολιτικού Μηχανικού – Χωροτάκτη