Μια άστοχη συνέντευξη προσβολή για τη συλλογική μνήμη

Του Δημήτρη Μιμή

Αφορμή για το κείμενο που ακολουθεί είναι η πρόταση της συγγραφέως κ . Σώτη Τριανταφύλλου, ως προς τη σκέψη της για κατάργηση της αργίας της 17 Νοέμβρη στα σχολεία.

Κάπως νωρίς η κυρία Σώτη Τριανταφύλλου σκέφτηκε ν΄ ανοίξει τη συζήτηση για τον εορτασμό της 17ης Νοέμβρη στα Σχολεία. Δεν μπορώ παρά μονάχα να την χαρακτηρίσω ως μια άστοχη και βιαστική σκέψη. Στη συνέντευξη που έδωσε, μεταξύ άλλων μίλησε και για την 17η Νοέμβρη. Ανέφερε πως πρέπει να καταργηθεί η αργία της 17ης Νοέμβρη για να καταπολεμηθεί η ανομία στα Εξάρχεια. Η αργία είπε είναι περιττή, η γνώση είναι απαραίτητη, ανέφερε μεταξύ άλλων.

Ως γνωστό σ΄ όλους μας, η ημέρα αυτή εορτάζεται από το σύνολο του ελληνικού λαού και κυρίως από τη σπουδάζουσα νεολαία για να τιμήσουν την εξέγερση των φοιτητών στο Πολυτεχνείο την 17η Νοέμβρη του 1973. Η εξέγερση του Πολυτεχνείου ήταν μια μαζική και δυναμική εκδήλωση της λαϊκής αντίθεσης στο καθεστώς της Χούντας των Συνταγματαρχών που έλαβε μέρος στην ελληνική επικράτεια τον Νοέμβριο του 1973 Είναι μια τιμή του λαού μας όπως αυτή του 1821, προς αυτούς που θυσιάστηκαν για το έθνος.

Η γιορτή αυτή σήμερα είναι εγγεγραμμένη στη συλλογική-εθνική μας μνήμη και κανένας δεν έχει τη δύναμη αλλά και δεν πρέπει με άστοχες προτάσεις να προσπαθεί να καταργήσει αυτό που σήμερα ο ελληνικός λαός φυλάσσει καλά στη μνήμη του.

Τι είναι όμως αυτή η συλλογική μνήμη. Ο Maurice Halbwachs, Γάλλος φιλόσοφος και Κοινωνιολόγος του περασμένου αιώνα, εισήγαγε τον όρο συλλογική μνήμη για πρώτη φορά αναφέροντας ότι η μνήμη δεν περιορίζεται στην ανάμνηση απλώς και ανάκληση του παρελθόντος, αλλά περιλαμβάνει ένα πλέγμα εξωτερικών προς το άτομο σχέσεων, μορφών και αντικειμένων που στηρίζουν, εξαντικειμενικεύουν και ενσαρκώνουν το παρελθόν. Η αργία είναι μια εξωτερική σχέση που στηρίζει τον εορτασμό του γεγονότος της 17ης Νοέμβρη. Η μνήμη για τον Halbwachs δεν αποτελεί αποθήκευση του παρελθόντος αλλά αναπλάθεται καθημερινά υπό την επήρεια του παρόντος. Μονάχα η γνώση και η μνήμη, κατά την κ. Σώτη Τριανταφύλλου, χωρίς την επήρεια του παρόντος, δεν φέρει κανένα αποτέλεσμα. Βιάστηκε ίσως στην προσπάθεια της να στηρίξει προσπάθειες του Υπουργείου Παιδείας. Είμαι βέβαιος ότι σύντομα θα δούμε τις αντιδράσεις και τότε θα καταλάβουμε πολλά.

Και ερωτούμαι. Αν δεν υπάρχει αυτή η καθημερινή ανάπλαση του γεγονότος της 17ης Νοέμβρη στο Πολυτεχνείο υπό την επήρεια του παρόντος είναι δυνατόν να θυμόμαστε την πράξη αυτή. Ποια θα είναι η εθνική μας αφήγηση που πάνω σ΄ αυτή θα στηρίζονται οι επόμενες γενεές. Χωρίς τον εορτασμό τέτοιων γεγονότων δεν μπορεί να υπάρξει συνέχιση του έθνους.