Lou Andreas-Salome΄: Η μούσα των μεγάλων ανδρών

Του Δημήτρη Μιμή

            Ο βιεννέζος γιατρός –ψυχαναλυτής Δρ. Γιόζεφ  Μπρόιερ έχει έλθει για διακοπές στη Βενετία όταν λαμβάνει ένα σημείωμα από μία άγνωστη γυναίκα που τον καλεί να τον δει για ένα εξαιρετικό επείγον ζήτημα. Το σημείωμα γράφει: Το μέλλον της γερμανικής φιλοσοφίας κρέμεται από μια κλωστή. Ελάτε αύριο στις εννέα το πρωί στο Καφέ Σορρέντο. Λού Σαλομέ. 

            Ο Μπρόιερ, τη γυναίκα αυτή δεν την γνωρίζει  και απορεί για την αναίδεια της που τον προσκάλεσε για καφέ. Και όμως πήγε στο Καφέ Σορρέντο και περίμενε τη Λού. Η ομορφιά της ήταν ασυνήθιστη. Δυνατό μέτωπο, έντονο, σμιλεμένο πιγούνι, ζωηρά γαλάζια μάτια, σαρκώδη και αισθησιακά χείλη και αργυρόξανθα  μαλλιά, δεμένα ψηλά στο κεφάλι σε χαλαρό κότσο, που άφηνε να φαίνονται τ΄ αυτιά   και ο μακρύς αρχοντικός λαιμός της.

-Δόκτωρ Μπρόιερ, είμαι η Λού Σαλομέ, ακούστηκε η φωνή της. Κάθισε δίπλα του τόσο γρήγορα  που ο Μπρόιερ δεν πρόλαβα να σηκωθεί να της φιλήσει το χέρι και να τραβήξει την καρέκλα. Έχω  ένα φίλο που βρίσκεται σε απόγνωση, του είπε η Λού. Κάποια μέρα θα τον γνωρίζουν όλοι. Το όνομα του είναι Φρήντριχ Νίτσε. 

Έτσι μας περιγράφει την συνάντηση μεταξύ της  Λού Σαλομέ και Γιόζεφ  Μπρόιερ ο Irvion Yalom  στο μυθιστόρημα του “Όταν έκλαψε ο Νίτσε”.  Αλλά ποια ήταν η Λού Σαλομέ;

        Η   Lou Andreas- Salome’ (1861-1937)  ψυχαναλύτρια-μυθιστοριογράφος έχει χαρακτηριστεί ως η μούσα των μεγάλων ανδρών για τη φιλική σχέση που διατηρούσε  με γνωστούς άνδρες της εποχής της.   Γεννήθηκε στη Ρωσία το 1861 από μητέρα γερμανικής καταγωγής και πατέρα στρατηγό στην υπηρεσία του Τσάρου. Οι συζητήσεις περί του προσώπου της οφειλόταν στην ισχυρή της θηλυκή παρουσία με πρόσωπα που άλλαξαν τον τρόπο του σκέπτεσθαι στην Ευρώπη: Νίτσε, Φρόυντ κα. Αλλά η Λού κατακτούσε τους άνδρες χωρίς να αφήνεται να κατακτηθεί. 

Με τον Νίτσε συναντήθηκε το 1882 ο οποίος την χαρακτήριζε πέραν του μέτρου ευφυέστερο άνθρωπο που έχει γνωρίσει. Ο Νίτσε, που πάντα αποτύγχανε με τις γυναίκες, και στη σχέση του αυτή είχε  ένα δραματικό χαρακτήρα αν και της είχε προτείνει γάμο.   Αντίθετα η σχέση της Λού με τον Φρόυντ ήταν πιο ομαλή. Συναντήθηκε μαζί του το 1911 λόγω της πρακτικής που έκανε πάνω στην ψυχανάλυση. Ο Φρόυντ από τη σχέση αυτή κατάλαβε ότι βρήκε ένα μαθητή, ένα φίλο και μάλιστα ένα σύμμαχο. Της ανέθεσε μάλιστα την αναλυτική εκπαίδευση  της κόρης του, Άννας. Αυτό που πρόσφερε στην ψυχανάλυση είναι ’’η αγάπη της ζωής’’ και οι υπόλοιπες ωθήσεις(θανάτου) είναι δευτερεύουσες υποθέσεις. 

        Η Lou Andreas- Salome’ ήταν μια γυναίκα πολύ θετική  χωρίς φεμινισμό, απελευθερωμένη από συζυγικούς περιορισμούς, αναζητώντας μια οικεία αναζήτηση, το μονοπάτι που θα την οδηγούσε στον εαυτό της, την απόλυτη  ελευθερία. Το βασικό στοιχείο που την χαρακτήριζε μυθιστορηματικά και τη σφράγιζε ως μοιραία γυναίκα δεν ήταν άλλο από τον έρωτα. Ήταν μια γυναίκα που συνάρπαζε τους άνδρες τόσο με την εμφάνιση της όσο και την ευφυΐα της και όλα αυτά μέσα στα ήθη του 19ου αιώνα.   

Τι άλλο θα μπορούσε κανείς να γράψει για τη Λού;