Της Κατερίνας Μαλλιωτάκη
Η καθαριότητα λένε είναι μισή αρχοντιά τι γίνεται όμως όταν καταδυναστεύει την ζωή μας και ελέγχει την καθημερινότητα μας;
Το να θέλει κάποιος να είναι καθαρός μοιάζει να είναι αυτονόητο, τα πράγματα όμως αλλάζουν και διαφοροποιούνται όταν η ανάγκη αυτή, μετατρέπεται σε εμμονή. Τι γίνεται όταν τις περισσότερες ώρες τις ημέρες τις αφιερώνουμε στο καθάρισμα, στην ταχτοποίηση των πραγμάτων, όταν ένα ίχνος σκόνης αλλάζει την διάθεση μας, και η καθημερινότητα μας γίνεται κόλαση για τους άλλους; Τότε μιλάμε για Iδεοψυχαναστική διαταραχή( OMD).
Πρόκειται για μια αγχώδη διαταραχή, κατά την οποία οι ασθενείς εκδηλώνουν ανεξέλεγκτες σκέψεις και ψυχαναγκασμούς, επαναλαμβάνοντας συνεχώς κάποιες συμπεριφορές, συχνά με τη μορφή τελετουργίας. Συνήθως οι περισσότεροι που πάσχουν από την διαταραχή αυτή αναγνωρίζουν ότι η συμπεριφορά τους είναι υπερβολική αλλά τους είναι πολύ δύσκολο να την σταματήσουν.
Το εμμονικό καθάρισμα τόσο του σώματος όσο και του σπιτιού συνδέεται με την αδυναμία του ελέγχου της σκέψης που οδηγεί σε ανούσιες πράξεις. Σε πολλές περιπτώσεις, το ψυχαναγκαστικό καθάρισμα εμφανίζεται σε περιόδους πίεσης και στρες και σχετίζεται με το φόβο μόλυνσης του εαυτού μας ή των άλλων ή την αμφιβολία ότι έχει γίνει κάτι κακό. Π.χ δεν κλειδώσαμε τις πόρτες στο σπίτι, ξεχάσαμε το μάτι της κουζίνας ανοικτό, αναμμένο το φως κά. Η συμπεριφορά μας αυτή επηρεάζει αρνητικά την προσωπική και κοινωνική μας ζωή με αποτέλεσμα να βιώνουμε τις καταστάσεις αυτές με υπερβολικό άγχος το οποίο το μεταδίνουμε και στους άλλους και έτσι γίνεται η ζωή μας πολύ δύσκολη.
Τι ανάγκη εξυπηρετεί η διαταραχή αυτή;
Ο Δ.Καραγιάννης τονίζει ότι η μητέρα που ασχολείται ψυχαναγκαστικά με την καθαριότητα, δεν συνειδητοποιεί το πλήθος των ψυχικών μικροβίων που καλλιεργεί στην καθημερινή ζωή της οικογένειας.
Κι ενώ από την μία μπορεί να διαμαρτύρεται για τον ρόλο της στην οικογένεια ως υπηρέτρια, από την άλλη ενισχύει αυτό τον ρόλο με τον συνεχή καθαρισμό του σπιτιού. Απαιτεί λοιπόν από όλα τα μέλη να λειτουργούν σαν ρομπότ και σαν ένας άλλος δικτάτορας θέλει τα πάντα στην εντέλεια ..κι όλα αυτά στο βωμό της καθαριότητας. Είναι όμως έτσι;
Στην πραγματικότητα αυτό που θέλει να τακτοποιήσει δεν είναι οι ακάθαρτες επιφάνειες του σπιτιού αλλά οι «ακάθαρτες» σκέψεις που ως λογισμοί της λένε ότι με κάτι άλλο θα ήθελε να ασχοληθεί. Οι γυναίκες που ασχολούνται με την καθαριότητα του σπιτιού πέρα ότι διαταράσσουν τις σχέσεις μέσα στην οικογένεια καταστρέφουν και την θηλυκότητα τους η οποία αποκόπτεται από τον ίδιο τον έρωτα. Μέσα σ αυτό το πλαίσιο οι σχέσεις των μελών της οικογένειας βρίσκονται σε κρίση αφού τους αναγκάζει να ακολουθούν αυστηρούς κανόνες δημιουργώντας φυλακισμένους μέσα σε μια πεντακάθαρη φυλακή.
Ο Δ.Καραγιάννης μάλιστα θεωρεί ότι μια γυναίκα που ασχολείται διαρκώς με τις οικιακές εργασίες, κατά τρόπο εξουθενωτικό για την ίδια και βασανιστικό για τους οικείους της, είναι καλό να αναρωτηθεί τι θα έκανε αν ήταν ελεύθερη να ασχοληθεί όχι με ότι πρέπει αλλά με ότι θα ήθελε. Τότε πιθανόν θα αναστατωνόταν συνειδητοποιώντας ότι έχει ξεχάσει να επιθυμεί.
Ο στόχος για την αλλαγή των συμπεριφορών αυτών είναι η πρόληψη και η μείωση του άγχους στην αρχή της διαταραχής αυτής. Η ταλαιπωρία της κατάστασης δημιουργεί πολλά προβλήματα τόσο σ αυτόν που πάσχει όσο και στο περιβάλλον του. Συνήθως η ψυχοθεραπεία μπορεί να αμβλύνει τα προβλήματα αυτά καθώς και η χορήγηση φαρμάκων σε ειδικές περιπτώσεις.
