Η υγειονομική πανδημία, η απάντηση της πολιτικής

Άρθρο του Γιώργου Α. Ζερβάκη *

Η εξάπλωση του κορωνοϊού και ο παγκόσμιος συναγερμός που έχει αναπτυχθεί, η κρισιμότητα των αποφάσεων που λαμβάνονται από τα εθνικά κράτη και υπερεθνικούς φορείς, η ευθύνη των Πολιτών και των Κοινωνιών, δημιουργεί και επιβάλλει η δημόσια υγεία να αντιμετωπίζεται ως πεδίο άσκησης πολιτικής, με ενισχυμένη συνεργασία. Η πανδημία αυτή έχει πλήξει χωρίς εξαιρέσεις, τόσο κράτη με ισχυρά και υποδειγματικά συστήματα κρατικής οργάνωσης, όσο και χώρες με διαχρονικά ελλείμματα στην λειτουργία του κεντρικού κράτους, στην αποτελεσματικότητα και αποδοτικότητα του.

Στους πρώτους μήνες του 2020, στα φαινόμενα μιας γενικευμένης τουρκικής προκλητικότητας στην Κυπριακή Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη, στο Αιγαίο, στην Ανατολική Μεσόγειο, στην μεθοδευμένη μεταναστευτική/προσφυγική κρίση στον Έβρο, ήρθε να προστεθεί και η παγκόσμια κρίση υγείας από την εξάπλωση του νέου ιού. Και αυτή η κρίση επηρεάζει το δημόσιο και ιδιωτικό περιβάλλον, την οικονομία. Η εθνική μας οικονομία στην 10ετία της κρίσης στηρίχθηκε από μια Ευρώπη που δεν ήταν προετοιμασμένη ως οντότητα να ανταπεξέλθει στην εκδηλωθείσα κρίση. Και η παγκόσμια, εθνική  οικονομία κλονίζεται ξανά από την λήψη αναγκαίων κυβερνητικών μέτρων, για να τεθεί υπό περιορισμό ο ιός. Αυτό συμβαίνει και στην Ελλάδα.

Η εμφάνιση της πανδημίας, το σοκ των εκατομμυρίων κρουσμάτων και των χιλιάδων ζωών που χάνονται, η αδυναμία ακόμα και ισχυρών δημοκρατικών συστημάτων στον τομέα της υγείας να μπορέσουν να δημιουργήσουν φραγμό στην εξάπλωση του ιού στις χώρες τους, οδηγεί σε αναθεωρήσεις όσων θεωρούνταν ως δεδομένα μέχρι και σήμερα. Δεν αναθεωρούνται μόνον οικονομικές και δημοσιονομικές προβλέψεις, εθνικοί προϋπολογισμοί, πολιτικά συστήματα επανακαθορίζουν την δράση τους.

Το δημοκρατικό πολιτικό σύστημα, στο σύνολο του, επέδειξε πλην ελαχίστων  εξαιρέσεων, μια σώφρονα και θετική στάση, ευρισκόμενο στην ίδια πλευρά, της εφαρμογής των προτεινόμενων μέτρων. Και αυτό αποτελεί ένα πολιτικό κεφάλαιο, που την επόμενη μέρα πρέπει να διατηρήσει τον κεντρικό πυρήνα της αντίληψης που το διέπει. Μια νεωτεριστική καινοτομία για την Ελλάδα, που δεν θα επηρεάζει μόνον την πολιτική, αλλά και το οικονομικό περιβάλλον, δείχνοντας την κατεύθυνση.

Σαν κράτος, είναι από τις ελάχιστες φορές που μέσα από έναν από ότι φαίνεται λεπτομερή κυβερνητικό σχεδιασμό, καταφέραμε να δείξουμε ολοκληρωμένο προγραμματισμό, από την ετοιμότητα των νοσηλευτικών μονάδων, του νοσηλευτικού και ιατρικού προσωπικού. Την καθολική τους αυταπάρνηση, όχι μόνον αυτών, αλλά και όλων των ένστολων, κυρίως των αστυνομικών, του προσωπικού της Πολιτικής Προστασίας, που δίνουν τον δικό τους αγώνα για την ανθρώπινη ζωή.

Τα κυβερνητικά πλάνα να επεκτείνουν τον σχεδιασμό τους από την στήριξη των επιχειρήσεων και των εργαζομένων, μέχρι και την θωράκιση των δημόσιων οικονομικών. Ο στοχευμένος σχεδιασμός, επέφερε την ελαχιστοποίηση των οδυνηρών συνεπειών από την έξαρση της πανδημίας, το κράτος μέσα από αυτόν τον σχεδιασμό, υλοποίησε κάτω από εξαιρετικά πιεστικές συνθήκες, το μεγαλύτερο μίγμα μέτρων πολιτικής για να υποστηρίξει 1,7 εκατομμύρια εργαζόμενους στην ιδιωτική οικονομία, 800.000 επιχειρήσεις και 750.000 ελεύθερους επαγγελματίες.

Την συμμετοχή των εθελοντών, της ιδιωτικής οικονομίας, που κάτω από εξαιρετικά πρωτόγνωρες συνθήκες κλήθηκαν να οργανώσουν και να διαμορφώσουν μοντέλα που θα διασφαλίζουν την υγεία του προσωπικού τους, αλλά και να σχεδιάσουν το πως μπορούν να βγούν με ελάχιστες δυνατές απώλειες οι θέσεις εργασίας, η οικονομική τους δραστηριότητα.

Το εύρος των κυβερνητικών παρεμβάσεων ως προς την ενίσχυση και την στήριξη της επιχειρηματικότητας, της μικρής και μεσαίας επαγγελματικής δραστηριότητας, είναι μέρος ενός επιβεβλημένου πλαισίου δράσης που θα επιτρέψει στα παραγωγικά οικονομικά γρανάζια, να κινούνται την επόμενη μέρα. Το οικονομικό περιβάλλον χρειάζεται, έχει ανάγκη και από άλλα εργαλεία, που θα διαμορφώνουν στο εσωτερικό και στο εξωτερικό, την ετοιμότητα για να επιτευχθούν συνθήκες αξιοποίησης ενός ενάρετου κύκλου αναπτυξιακής και κοινωνικής διάστασης.

Τα κυβερνητικά μέτρα στην κατεύθυνση του περιορισμού των κρουσμάτων και την ελαχιστοποίηση της απώλειας ανθρώπινων ζωών,  λαμβάνοντας υπ’όψιν τις επιστημονικές υποδείξεις, ήρθαν σε συνδυασμό με την ενίσχυση σε σύντομο χρονικό διάστημα κρίσιμων δομών του Εθνικού Συστήματος Υγείας, την ενίσχυση των ΜΕΘ, δημιουργώντας πολιτικές συνθήκες συνεργασίας με ιδιωτικούς παρόχους υγείας.

Οι επιτακτικές αναγκαιότητες από την εμφάνιση της πανδημίας, επέφεραν μέσα σε ελάχιστο χρόνο, αναδιατάξεις ως προς τους μηχανισμούς της κυβερνητικής δομής και λειτουργίας. Η ανάπτυξη συγκεκριμένων εργαλείων στην ηλεκτρονική διακυβέρνηση, που επι σειρά ετών συνθλίβονταν εν μέσω προθέσεων που έμεναν αγκυλωμένες, καταδεικνύει ότι αρκεί ένας δομημένος στρατηγικός σχεδιασμός για να μετακινηθεί η χώρα από παρωχημένες προκαταλήψεις και στερεότυπα, σε ένα σύγχρονο και λειτουργικό φιλικό χώρο.

Η οικονομία μας δεν έχει ακόμα ξεπεράσει τα προβλήματα της 10ετούς κρίσης και χρειάζονται νέες προσπάθειες αποτελεσματικής και αξιόπιστης πολιτικής πρακτικής, που θα επιφέρει μια δυναμική εξέλιξη.

Ελαχιστοποιήσαμε μέχρι σήμερα τις οδυνηρές συνέπειες από την έξαρση της πανδημίας, αποκομίζοντας κέρδη από την μάχη αυτή, τώρα πρέπει να χαράξουμε τον οδικό χάρτη μέσα από τον οποίο μπορούμε να μετατρέψουμε το κράτος μας σε μια υποδειγματική Πολιτεία, που θα χαρακτηρίζεται από μια διαρκή υπευθυνότητα και αποτελεσματικότητα.

* Ο κ. Γιώργος Α. Ζερβάκης είναι εκπρόσωπος των Ευρωπαίων Φεντεραλιστών Κρήτης