Το τεχνικό ορόσημο και… η προίκα Λαμπρινού

Γράφει ο Γιάννης Αναστασάκης*

Είθισται, παρότι δεν είναι δίκαιο, να αξιολογείται καταρχάς το έργο ενός Δημάρχου από τις επιδόσεις του στον τεχνικό τομέα. Ο Λαμπρινός είχε τον πήχη ψηλά από την προηγούμενη δωδεκαετία η οποία συνοδεύτηκε από σημαντικά έργα αναπλάσεων και εφαρμογής του σχεδίου πόλης σε συνδυασμό με τις πρώτες πεζοδρομήσεις του ιστορικού κέντρου οι οποίες αν και δεν είχαν την επικύρωση τους με εγκεκριμένες κυκλοφοριακές μελέτες, άλλαξαν την αίσθηση του κόσμου για το Ηράκλειο. Μαζί με τις αναστηλωμένες πύλες των ενετικών τειχών και την ανάπλαση του παραλιακού μετώπου και του Καράβολα αποτελέσαν τις κορυφαίες τεχνικές παρεμβάσεις της περιόδου.

Η θητεία Λαμπρινού ξεκίνησε με αντίξοες συνθήκες: Capital controls, εθνική αστάθεια, αποχώρηση δεκάδων μηχανικών με την κινητικότητα και μια καταιγιστική αλλαγή του δικαίου περί δημοσίων έργων η οποία καθήλωσε τον τεχνικό κόσμο της χώρας για περισσότερο από ενάμιση χρόνο. Παρότι είναι γνωστά αυτά, ουδέποτε δεν χρησιμοποιήθηκαν ως δικαιολογία για στασιμότητα.

Αρχικά η δημοτική αρχή Λαμπρινού ολοκλήρωσε επιτυχώς και ξεκίνησε τη λειτουργία σε δύο σπουδαίες υποδομές πολιτισμού: Την Βικελαια Δημοτική Βιβλιοθήκη και το Πολιτιστικό Συνεδριακό Κέντρο, δύο έργα σταθμό. Βεβαίως πιστώνονται κυρίως στις προηγούμενες δημοτικές αρχές αλλά δεν μπορεί να υποτιμηθεί η ολοκλήρωση και ενεργοποίηση τους σε ένα πολύ δυσμενές περιβάλλον.

Ταυτόχρονα, αξιοποιήθηκε το πρώτο διάστημα για έναν ολοκληρωμένο αναπτυξιακό σχεδιασμό (σε ΦΕΚ και με υπογραφές 3 υπουργών) με επιμέρους σχέδια για το νερό, τα τείχη, τον τουρισμό, τον πολιτισμό, την καθαριότητα.  Όλα αυτά άρχισαν να αποδίδουν καρπούς μετά από ένα εύλογο διάστημα.

Τι καταγράφονται ως τεχνικά ορόσημα της θητείας Λαμπρινού λοιπόν;

1.Η περιβαλλοντική αναβάθμιση του πάρκου Γεωργιάδη διά πυρός και σιδήρου χωρίς να καμφθεί από τις άδικες αντιδράσεις μερίδας του κόσμου. Η σημερινή εικόνα του είναι τρανή απόδειξη ότι ανέκαθεν έλεγε την αλήθεια.

2.Η μεταμόρφωση του ιστορικού κέντρου με την μεγαλύτερη και πιο επιδραστικη πεζοδρόμηση όλων των εποχών με Δικαιοσύνης, Ίδης, Έβανς, 1821 και τον Λάκκο. Κι όλα αυτά με νομική υπόσταση  στη βάση μιας σύγχρονης κυκλοφοριακής μελέτης η οποία αν και πολεμήθηκε σκληρά, κατάφερε να εγκριθεί σχεδόν παμψηφεί. Κλειδί πλέον η διαφύλαξη της με αστυνόμευση ή με τεχνικά μέσα. Δεν χρειάζεται να θυμίσω την πολεμική εναντίον του έργου από την πρώτη στιγμή.

3. Η παροχή μιας πολυβραβευμένης λύσης με τα mini bus, η οποία λοιδορήθηκε αρχικά.  Συνδυάζοντας δωρεάν στάθμευση και μετακίνηση, η λύση αξιοποιείται από 1.000.000 περίπου συμπολίτες μας ετησίως και έχει πρόσημο κοινωνικό μιας και  είναι δωρεάν με απόφαση του Λαμπρινού, περιβαλλοντικό μιας και κρατά καθηλωμένα εκατοντάδες ΙΧ και βέβαια πολιτιστικό- τουριστικό γιατί επέτρεψε την απόδοση του δημοσίου χώρου στην παλιά πόλη σε πολύ πιο ωφέλιμους σκοπούς. Άλλη μια καινοτομία η οποία δεν πέρασε εύκολα καθώς καταγγέλθηκε ως δήθεν παράνομη αλλά η δικαίωση εκτός από νομική ήταν και πρακτική από τη βελτίωση της ποιότητας ζωής μας και την εμπιστοσύνη των χρηστών χωρίς καμία διαφήμιση.

4. Η αναβάθμιση της Αρχιεπισκόπου Μακαρίου ως συνέχεια της Πλαστήρα, έχοντας κρίσιμες διορθώσεις για τη διατήρηση των θέσεων στάθμευσης και την αποφυγή χρήσης των ακατάλληλων όπως αποδείχθηκε κυβολιθων σε θέσεις μεγάλης κυκλοφορίας οχημάτων.

5. Η ανάδειξη των ελεύθερων χώρων των ενετικών τειχών: Μας συστήθηκαν πρώτα στην καραντίνα και με τις πρώτες παιδικές χαρές της τάφρου και στη συνέχεια εμπλουτίστηκαν με έργα πολλών εκατομμυρίων ευρώ τα οποία μας απέδωσαν πολυαγαπημένους πια χώρους όπως στην Εφόδου και στο ισόπεδο τμήμα με γυμναστήρια, παιδικές χαρές, ζώνες αναψυχής και αναψυκτήρια τα οποία θα καταλάβουμε σε πλήρη κλίμακα εντός των επόμενων μηνών. Κλειδί η εφαρμογή ενός σχεδίου διαχείρισης του συνόλου του μνημείου το οποίο εκπονησαμε στα πρότυπα καλών πρακτικών από άλλες πόλεις με τείχη ώστε να γίνουμε "Η Πόλη των Τειχών".

6. Η δημιουργία του μεγαλύτερου δικτύου παιδικών χαρών και αθλητικών χώρων στην Ελλάδα την τελευταία δεκαετία. Με την ολοκλήρωση και της τρέχουσας εργολαβίας, θα ξεπεράσουμε τους 100 τέτοιους χώρους αναψυχής. Σχεδόν κάθε γειτονιά και οικισμός θα έχει πια σε απόσταση μερικών εκατοντάδων μέτρων το πολύ, μια ευκαιρία ψυχικής ανάπαυλας και σωστής σωματικής άσκησης. Δεν χρειάζονται ιδιαίτερες επεξηγήσεις για την αξία του εγχειρήματος για τα παιδιά, τους νέους αλλά και την κοινωνία συνολικά.

7. Η αποκατάσταση των προβληματικών σχολικών συγκροτημάτων με έργα μεγάλου προϋπολογισμού και η διευθέτηση σημαντικών χρόνιων εκκρεμοτήτων όπως το Καπετανάκειο και η Παιδαγωγική Ακαδημία. Χωρίς γκρίνια και παρά την έλλειψη κρατικής υποστήριξης, διαχειριστηκαμε με επιτυχία την επιδιόρθωση των προβλημάτων στα σεισμόπληκτα σχολεία με μια παρέμβαση που θα ξεπεράσει τα 2 εκατομμύρια ευρώ.

8. Η αναβάθμιση της οδικής ασφάλειας. Και για να προλάβω όσους γέλασαν ενδεχομένως, το ζήτημα αυτό ίσως είναι το πιο σύνθετο όλων και δεν αρκούσαν ούτε τα 9,5 χρόνια που πέρασαν για να φανεί η πρόοδος ξεκάθαρα. Είναι όμως αδιαμφισβήτητη πραγματικότητα τα 150 και πλέον χιλιόμετρα ασφαλτοστρώσεων στο αστικό δίκτυο, τα 250 χιλιόμετρα αγροτικών δρόμων, οι εκατοντάδες εφαρμογές βελτίωσης της οδικής ασφάλειας γύρω από ευαίσθητες χρήσεις (σχολεία, παιδικές χαρές κ.α.), οι επιτυχημένοι κόμβοι της Χανιωπορτας και της Όασης, η επέκταση και ετήσια ανανέωση των διαγραμμισεων οδών και διαβάσεων πεζών, οι εκατοντάδες ράμπες ΑΜΕΑ και οι έξυπνες απλές λύσεις με τα περίφημα κολωνάκια σε Κνωσού, Μητσοτάκη, Αγίου Μηνά. Όλα αυτά άλλαξαν επίπεδο την οδική ασφάλεια έστω τοπικά στις περιοχές παρέμβασης. Μας χωρίζει χάος απ'την αριστεία αλλά μην ξεχνά κανείς ότι πάσχουμε ως κοινωνία στην οδηγική συμπεριφορά και την τήρηση του ΚΟΚ και ο εκάστοτε Δήμος παλεύει σε έναν άνισο αγώνα. Πάντως η ευρωπαϊκή επιτροπή αναγνώρισε τον αγώνα μας και μας έδωσε το δεύτερο πανευρωπαϊκό βραβείο για την οδική ασφάλεια για όσα υλοποιήσαμε αλλά κυρίως για όσα σχεδιάσαμε και βρίσκονται τώρα σε εξέλιξη όπως οι υπερυψωμένες διασταυρώσεις.

9. Η αντικατάσταση του δικτύου ύδρευσης σε όλο το Ηράκλειο: Σε μια εποχή που λέμε το νερό νεράκι, νομίζω όλοι αντιλαμβανόμαστε τη σπουδαιότητα του έργου αυτού, ώστε να μην έχουμε το παράδοξο να χάνεται πάνω απ'το μισό αντλούμενο νερό. Είτε περιβαλλοντικά το εξετάσουμε, είτε οικονομικά αυτό είναι απαράδεκτο και πλέον έχει δρομολογηθεί η πλήρης αλλαγή του δικτύου ώστε σε βάθος χρόνου να φύγουν και τα ντεπόζιτα απ'τις ταράτσες όπως οροματιστηκε ο Λαμπρινός.

10. Η δημοπράτηση και εκτέλεση των μεγαλύτερων έργων συντήρησης και αποκατάστασης της δημόσιας υποδομής που έχει γίνει ποτέ. Ενδεικτικά αναφέρω την αποκατάσταση προβληματικών σημείων του οδικού δικτύου με τοιχία και πιο σύνθετες επεμβάσεις αντιστηριξης με αποκορύφωμα Μνησικλη, Αστρινακη, Άγιο Βλάση αλλά και δεκάδες μεγάλα τοιχία αντιστηριξης στους οικισμούς. Πέραν αυτού έγιναν παρεμβάσεις σε δημοτικά κτίρια όπως η παλιά λαχαναγορά και κοινοτικά καταστήματα ενώ σε πλήρη εξέλιξη βρίσκεται η επέμβαση στους κοινόχρηστους χώρους. Η δουλειά αυτή θα φανεί όταν ολοκληρωθούν όλες οι εργολαβίες μιας και η πόλη πια έχει αμέτρητες ανάγκες. Η αρχή πάντως έγινε.

11. Η ενεργειακή αναβάθμιση των μεγαλύτερων διοικητικών κτιρίων του Δήμου στην Λότζια και στην Ανδρόγεω και η σύσταση  ενεργειακής κοινότητας που έχουμε πια όλοι εμπεδώσει μετά την ενεργειακή κρίση τι σπουδαίο ρόλο μπορεί να διαδραματίσει.

Δεν θα ήθελα να επεκταθω σε μικρότερα έργα τα οποία είναι εκατοντάδες.

Κλείνοντας θα αναφέρω τα εκτελούμενα μεγάλα έργα που ζητούσε το Ηράκλειο εδώ και 25 τουλάχιστον χρόνια σε πλατεία Ελευθερίας και Πάρκο Ερυθραίας για τα οποία υπάρχουν ενεργές εργολαβίες και θα τα δούμε μέσα στο 2025 πλήρως αποπερατωμενα με τη σφραγίδα και του Λαμπρινού προφανώς.

Αντίστοιχα παραδόθηκαν ώριμες μελέτες για δεκάδες πάρκα, ενεργειακή αναβάθμιση 13 σχολείων, κυκλοφοριακές μελέτες, νέα σχολεία αλλά και αναπλάσεις δρόμων. Μαζί με όλα τα σύγχρονα εργαλεία για τη βιώσιμη κινητικότητα, την προσβασιμότητα και την βελτιστοποίηση της ενεργειακής απόδοσης της δημοτικής υποδομής.

Οι χαμηλοί τόνοι του τέως πλέον Δημάρχου δεν επέτρεψαν την σωστή επικοινωνία του έργου. Όμως η ιστορία θα καταγράψει ότι με σεμνότητα και πλήρη συναίσθηση των δυσκολιών, το Ηράκλειο εξακολούθησε να αλλάζει και να νοικοκυρευεται και αποτέλεσε σημείο θετικής αναφοράς στην τοπική αυτοδιοίκηση αλλά και στους επισκέπτες της πόλης. Άλλωστε όλα αυτά οδήγησαν στο να γίνει επιτέλους πόλη προορισμός το Ηράκλειο, ένα όνειρο που καταθέσαμε το 2014 και ακούστηκε αρχικά ουτοπικό. Πάμπολλες οι διακρίσεις έκτοτε για την τουριστική του ανάπτυξη.

Προσωπικά οφείλω ένα ευχαριστώ στον άνθρωπο που εκτός της αμέριστης εμπιστοσύνης που μου παρείχε, με δίδαξε έναν διαφορετικό τρόπο προσέγγισης στα δημόσια πράγματα: Με περισσότερη υπομονή, σύνεση, ενσυναίσθηση και καλώς εννοούμενη μετριοπάθεια. Αισθάνομαι ευλογημένος γιατί υιοθέτησα σε πολλά τον τρόπο σκέψης του Λαμπρινού. Κι ας μην είναι τόσο φανταχτερός όσο συχνά απαιτείται στην πολιτική.

Δήμαρχε Βασίλη Λαμπρινε καλή σου ώρα. Το Ηράκλειο σου οφείλει ευγνωμοσύνη.
 

* Ο Γιάννης Αναστασάκης είναι Πολιτικός Μηχανικός ΕΜΠ,
περιφερειακός σύμβουλος Ηρακλείου Κρήτης