Η πανδημία, οι αναπτυξιακές θεωρίες και ο τουρισμός

Του Δημήτρη Ψαραδάκη

Οι  θεωρίες πέριξ του αναπτυξιακού μοντέλου κάθε χώρας είναι πολλές και ενίοτε αλληλοσυγκρουόμενες  και αλληλοαναιρούμενες .

Με έναυσμα την ταλαιπωρία που περάσαμε και περνάμε ως χώρα και ως λαός από την πληττόμενη οικονομία, λόγω της  πανδημίας τελικά "ουδέν κακόν αμιγές καλού" που έλεγαν οι αρχαίοι, ξάφνου άρχισε η κουβέντα  συνοδευόμενη από  καντάρια  προβληματισμών και συζητήσεων,  για το ποιο θα πρέπει να είναι το μοντέλο και η παραγωγική δομή  της πραγματικής οικονομίας που έχει ανάγκη ο τόπος ούτως ώστε να είναι περισσότερο ισχυρός σε αυτού του είδους τα αιφνίδια οικονομικά φαινόμενα που προσφάτως σε παγκόσμια κλίμακα ενέσκηψαν.

Αυτοί που δρουν  στο στίβο της παγκόσμιας οικονομίας για κάθε project και επιχειρηματική ενέργεια κάθε μορφής και μεγέθους, έχουν στην διάθεση τους αυτό που όλοι σήμερα ψιθυρίζουμε και αποκαλούμε με τον χαρακτηρισμό  plan a, Plan b, plan c, και τα λοιπά .

Εμείς ως χώρα για 50 και πλέον χρόνια είχαμε περιορίσει το γενέσθαι   μας στο plan a, το οποίο σε κάθε εποχή με κάθε τρόπο και μέσο διαφημίζαμε με τον χαρακτηρισμό  "Βαριά Βιομηχανία" που ακούει στο όνομα τουρισμός ! Πρωί, μεσημέρι και βράδυ η αναφορά ήταν μία, τουρισμός και ξερό ψωμί !

Δεν λέω, καλό είναι το προϊόν, ειδικά δε όταν πωλείται από ένα γωνιακό μαγαζί όπως είναι η χώρα μας, να πούμε όμως και του στραβού το δίκιο, το προϊόν ανέκαθεν ήταν υποδεέστερο από την θέση του μαγαζιού .

Η παραγωγή αυτού του προϊόντος ξεκίνησε δειλά-δειλά την δεκαετία του 60 και λες και ένα μαγικό χέρι είπε, ότι μια που παρουσιάστηκες εσύ στην πιάτσα, καλό θα είναι να σβήσουν όλοι οι άλλοι παραγωγικοί τομείς που υπήρχαν, είτε ήταν άξιοι λόγου είτε όχι . Για αποφυγή πιθανόν παρεξηγήσεων δεν φταίει για αυτό ο τουρισμός, η νοοτροπία του Έλληνα επιχειρηματία φταίει.

Έτσι σιγά σιγά, δεκαετία με δεκαετία, φτάσαμε στις μέρες μας, ώστε η  χώρα να διαθέτει ως μόνο  σοβαρό τομέα  τον τουριστικό κλάδο! Και το αστείο της υπόθεσης είναι και αυτό το προϊόν πωλούν οι ξένοι και όχι οι Έλληνες !

Το προϊόν όμως αυτό είναι πολύ ντελικάτο και με το παραμικρό μπορεί νάρθουν τα πάνω κάτω, όπως ας πούμε ένα αεροπλάνο δικό μας η τούρκικο να πέσει, δυο ντουφεκιές να πέσουν σε ένα νησί ή στον Έβρο, και σε χρόνο dt θα  πάει πέντε χρόνια πίσω, όχι μόνο ο κλάδος, αλλά ολόκληρη η οικονομία  .

Τι περιμέναμε λοιπόν για να αφυπνιστούμε από τον λήθαργο, τον covid-19; ώστε ο κυβερνήτης μας να προβληματιστεί και να φροντίσει να συσταθεί η επιτροπή των σοφών με προίκα  τα 22δις ώστε να ορίσουν το πλαίσιο εντος του οποίου θα αλλάξει η  παραγωγική και επενδυτική δομή της χώρας .

Έτσι για να θυμηθούμε, κάποτε λέγαμε ότι είμαστε μια γεωργική χώρα, μέχρι που  φτάσαμε να εισάγουμε μεγάλο ποσοστό από τα τρόφιμα που καταναλώνουμε, νωπά και μη,  .

Κάποτε λέγαμε ότι διαθέτουμε κτηνοτροφία, όμως εισάγουμε το μεγαλύτερο ποσοστό του κρέατος και των τυροκομικών (εκτός της φέτας) που καταναλώνουμε .

Κάποτε είχαμε μια κάποια κλωστοϋφαντουργία, σήμερα εισάγουμε ότι φοράμε παιδιά, και μεγάλοι .

Κάποτε είχαμε κάποια βιομηχανία με τα φουγάρα  να υψώνονται στον ουρανό , σήμερα δεν έχουμε τίποτα, μόνο κάποια ορυκτά προϊόντα εξάγουμε .

Θα μου πει κάποιος, μα τώρα τι θες να μας πεις, ότι χάσαμε την τρίτη βιομηχανική επανάσταση; είμαστε εμείς χώρα στην άκρη της Ευρώπης για τέτοια; εγώ θα συμφωνήσω με την αυτή άποψη, όμως την 4^η επανάσταση των Η/Υ του διαδικτύου των mobile υπηρεσιών, του software, γιατί την χάσαμε και έχουμε γίνει προφέσορες  στον φραπέ !

Τόσα χρόνια, τόσα χρήματα από επιδοτήσεις κάθε μορφής και είδους πήγαν άπατες καθώς  εδίνοντο  χωρίς σχέδιο, πλάνο και ουσιαστικό έλεγχο .

Ως χώρα η οποία αντιμετωπίζει οιωνεί αμυντικό πρόβλημα, θα έπρεπε τουλάχιστον να είχε μια επίδοση στην αμυντική βιομηχανία, δεν λέω να παράγει τανκς, αλλά drones θα μπορούσε να παράγει, μέρη αεροσκαφών θα μπορούσε να παράγει, σκάφη του πολεμικού ναυτικού κάθε μορφής θα μπορούσε να παράγει, οχήματα του στρατού θα μπορούσε επίσης να παράγει .

Πανεπιστήμια ξενόγλωσσα θα μπορούσε να είχε αν δεν υπήρχε το αιώνιο ταμπού  με την δημόσια εκπαίδευση, κάποιες σχολές ακόμη και οι δημόσιες είχαν και έχουν  καλή θέση στην κατάταξη της παγκόσμιας κλίμακας, όμως μας έφαγε η κατανάλωση της πολλής δημοκρατίας την οποία ακόμα αναμασάμε, αντί να την θεωρήσουμε επιτέλους κεκτημένο και να προχωρήσουμε μπροστά  με σωστά πανεπιστήμια τα οποία θα έχουν κανόνες, θα έχουν ρητούς χρόνους φοίτησης και όχι να είναι branch των κάθε λογής πολιτικών κομμάτων ώστε να βγάζουν επιστήμονες έτοιμους για την παραγωγή και όχι κτίστες που να κτίζουν με τσιμεντόλιθους τα γραφεία των πρυτάνεων !

Στον τομέα της υγείας θα μπορούσαμε επίσης  να είμαστε πολύ μπροστά γιατί διαθέτουμε πολλούς και καλούς  γιατρούς κάθε ειδικότητας, τους οποίους δυστυχώς αναγκάζουμε να εξαχθούν από μόνοι τους ώστε να επιβιώσουν ενώ    είμαστε ως χώρα  σε μια γεωγραφική θέση την οποία εύκολα θα μπορούσε να επισκεφθεί κάποιος από τα γειτονικά κράτη .

Στην παραθεριστική κατοικία έχουμε κάνει μια τρύπα στο νερό,  άλλα κράτη  όπως η Πορτογαλία έχουν κάνει θαύματα και εισπράττουν συνεχώς από τους ξένους που μένουν εκεί .

Στην τυποποίηση των αγροτικών προϊόντων και των τροφίμων είμαστε ουραγοί  άλλων κρατών διαθέτοντας  μικρά έως ελάχιστα ποσοστά στις διεθνείς αγορές αν και διαθέτουμε την καλύτερη πρώτη ύλη λόγω των κλιματολογικών συνθηκών της χώρας .

Στα επιστημονικά camp όπου έχουν εγκατασταθεί οι κολοσσοί της έρευνας Microsoft, apple, ibm, google, facebook, και τόσοι άλλοι  δεν έχουμε κάνει τίποτε για να τους προσκαλέσουμε προσφέροντας τους σημαντικά  κίνητρα όπως η φορολογία και η προσφορά γης ώστε να εγκατασταθούν σε αυτόν τον όμορφο τόπο   . Τι παραπάνω δηλαδή π.χ έχει η Ιρλανδία από εμάς ;

Δεν είμαι ο ειδικός, δεν είμαι ο επιστήμονας με τα πέντε πτυχία και τα μεταπτυχιακά, όμως πέντε πράγματα που καταλαβαίνω με κάνουν ικανό να ξεχωρίσω και κάπως να ορίσω τι είναι αυτό κατά την γνώμη μου που χρειάζεται η χώρα .

Δυστυχώς τα βήματα σε αυτόν τον τομέα είναι μικρά, δειλά  και αργά . Για μένα  πρώτα και πάνω απ΄ όλα κυρίαρχο ρόλο παίζει η παιδεία, τα πανεπιστήμια μας, η ενημέρωση, ο προβληματισμός, η καθοδήγηση, η συνδρομή του κράτους  και η άρση κάθε βλακώδους εμποδίου που αντιμετωπίζει όποιος εμπλακεί με το επιχειρείν .

Εύχομαι οι ¨σοφοί¨ της επιτροπής να βρουν τη συνταγή που θα δίνει το κατάλληλο μείγμα νοοτροπίας, επιστήμης, μελέτης αγοράς, marketing, ώστε η σπορά που θα επιχειρήσουν με το strategic plan που θα εκπονήσουν για να εφαρμοστεί  να ριζώσει και μη ξεραθεί στην πενταετία .

Αυτή η χώρα, έχει δυνατότητες αρκεί να αλλάξει ο λαός της νοοτροπία και να σταματήσει να έχει κυρίαρχη θέση στη σκέψη του για το αύριο το "έχει ο Θεός" .