Η Μέρα της Παναγίας

Του ΘΑΝΑΣΗ ΓΙΑΠΙΤΖΑΚΗ

      Για να ξεκινήσουμε από τότε που όλα ξεκίνησαν, οι γονείς της Παναγίας δεν ήταν σπουδαίοι. Κι αυτή η ίδια δεν ήτανε - παρά ένα φτωχό κορίτσι της Ναζαρέτ. Δεν είχε τίποτα το ιδιαίτερο, που να προμηνύει δόξα. Η γέννησή της πέρασε απαρατήρητη.

      Κι όμως. Ενώ η είσοδός της «στον δικό της κόσμο» ήτανε ταπεινή, η έξοδός της από έναν κόσμο «που έγινε και δικός μας» παραμένει δοξασμένη.

     «Άλλαι μεν βουλαί ανθρώπων, άλλα δε Θεός κελεύει». Πέρασε όλη τη ζωή της σε ακραία υποταγή στο Θέλημα του Θεού. Ποιάς άλλης γυναίκας η αποστολή συγκρίνεται με τη δικιά της; Αυτό εννοούσε ο Κοσμάς ο Αιτωλός, όταν έλεγε: «Γυναίκες στον κόσμον ήσαν χίλιες χιλιάδες, αλλά καμία δεν ευρέθη να πληρώσει την πλευράν του Αδάμ - παρά η Δέσποινα Θεοτόκος». Σύμφωνα με τη χριστιανική παράδοση, όλες οι άλλες γέννησαν θνητούς. Αυτή αξιώθηκε να γίνει  η Μητέρα του Υιού του Θεού.

      Όταν η Παναγία παρέδωσε το πνεύμα στον Υιό και Θεό της, λένε ότι συγκλονίστηκαν και η Γη και ο Ουρανός, αφού ανήκε και στους δύο αυτούς κόσμους. Πάνω σε σύννεφα, λένε, μεταφέρθηκαν οι απόστολοι - απ’ όπου κι αν βρίσκονταν - στη Γεθσημανή. Μυροφόρες γυναίκες την περιέβαλαν. Και μαζί τους, πιστοί του Χριστού. Ένας άπιστος πήγε να απλώσει τα χέρια του για να αγγίξει το ιερό σκήνωμά της και από αόρατο σπαθί αγγέλου Κυρίου του κόπηκαν αυτά τα χέρια. Η κηδεία της είχε μια μεγαλοπρέπεια μοναδική, διαφορετική από των σπουδαίων της Ιστορίας. Γιατί, όπως θα πει μερικές γενιές αργότερα η Κασσιανή, απ’ αυτήν την γυναίκα «ερρύη τα κρείττω».

      Αλλά τί ήταν οι τιμές της Γης μπροστά στις τιμές του Ουρανού; Καθώς ανέβαινε προς τα πάνω, γινότανε πλατυτέρα των ουρανών και ταξιαρχίες αγγέλων έσκυβαν και την προσκυνούσαν. Ο Υιός υποδέχθηκε τη Μητέρα. Κι εκείνη στάθηκε δίπλα του κι εκεί δίπλα του στέκεται έκτοτε και πρεσβεύει για όσους επικαλούνται τη βοήθεια και τη μεσολάβησή της. 

      Αυτά βλέπουμε στην απεικόνιση της Κοίμησης στην εικόνα της εκκλησίας, αυτά νιώθουμε όταν μιλάμε για την Παναγία. Παραμυθάκια απλοϊκά για μικρά παιδιά; Όχι, αν κρίνουμε τί νιώθουμε τη μέρα αυτή, που, στα μέρη μας και στα χρόνια μας, τη λέμε «Δεκαπενταύγουστο» και «Πάσχα του Καλοκαιριού». Ωραιότατοι ύμνοι - όπου εξαίρεται η συμβολή της Παναγίας - περιβάλλουν το γεγονός της Κοίμησής της.

      Και, γιατί λέμε «κοίμηση» και όχι «θάνατος»; Επειδή, στη γλώσσα της Εκκλησίας, θάνατος δεν σημαίνει εξαφάνιση της ανθρώπινης ύπαρξης. Σημαίνει χωρισμός. Χωρίζεται η ψυχή από το σώμα. Φεύγοντας όμως η ψυχή από το σώμα, δεν πεθαίνει, όπως διδάσκουν οι υλιστές, αλλά ζει, συνεχίζει τη ζωή της όπως διδάσκουν οι εκπρόσωποι της χριστιανικής πίστης. Το σώμα, επειδή είναι υλικό, παραδίνεται στην φθορά, αλλά η πίστη των χριστιανών λέει ότι η φθορά αυτή είναι προσωρινή και ότι - με τη μέλλουσα κοινή ανάσταση - θα προέλθει από το φθαρτό παλιό σώμα νέο σώμα άφθαρτο, που θα ενωθεί με την ψυχή που περιμένει. Στην αναμονή αυτή της ανάστασης, ο θάνατος ονομάζεται κοίμηση. Με την πίστη αυτή, μιλάμε για «κεκοιμημένους». Ο ίδιος ο Χριστός είπε ότι ο Λάζαρος «κεκοίμηται». Και στη συνέχεια τον ανέστησε με τόση ευκολία, με όση κανείς ξυπνάει κάποιον που κοιμάται. Έτσι είναι και η Κοίμηση της Παναγίας. Της Μητέρας «το ιερό σκήνωμα» κηδεύτηκε, τοποθετήθηκε στον τάφο. Αλλά, όπως λένε όλες οι εκκλησίες κι όλα τα εκκλησάκια, «τάφος και νέκρωσις ουκ εκράτησεν. Ως γαρ ζωής μητέρα προς την ζωήν μετέστησεν ο μήτρας οικήσας αειπάρθενον».

      Εδώ, στο τέλος του γήινου τέλους της, ως Έλληνες (που κάποτε αμφισβητούσαμε και ψάχναμε τα πράγματα, γι’ αυτό δημιουργήσαμε σπουδαίο πολιτισμό και τρόπο αντίληψης) πρέπει να θυμίσουμε πως όλα ετούτα τα παραπάνω είναι Χριστιανική Μυθολογία και Χριστιανική Πίστη.

      Εντούτοις, η Παναγία δεν είναι πρόσωπο μακρινό και φανταστικό, όπως το ορίζουν οι ορθολογισμοί. Είναι πρόσωπο κοντινό και πραγματικό. Και δεν είναι άλλο από τη μητέρα μας. Είναι ο Ομφάλιος Λώρος που εξακολουθεί να μας συνδέει με το Χάος και με το Άγνωστο. Είναι η σταθερή προφυσική - που απαντάει στην οποιαδήποτε μεταφυσική μας.