Η καταστροφή στη Χερσόνησο, η προστασία του περιβάλλοντος

του Πέτρου Μηλιαράκη*

Η τελευταία καταστροφική νεροποντή στην Χερσόνησο (για μια ακόμα φορά πλήττονται «κατά τόπους μέρη» της Κρήτης γενικώς), μας επιβάλλει εγκαίρως να συνειδητοποιήσουμε τα παρακάτω:

ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΩΣ ΑΤΟΜΙΚΟ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΔΙΚΑΙΩΜΑ

Η υπόθεση προστασίας του περιβάλλοντος έχει διπλή σημασία. Και τούτο γιατί: αφενός συνιστά κοινωνικό δικαίωμα της ανθρωπότητας γενικώς, και αφετέρου γιατί ταυτοχρόνως συνιστά και ατομικό δικαίωμα και έννομο αγαθό του κάθε ανθρώπου χωριστά. Η προστασία δε του περιβάλλοντος, αφορά ευθέως τόσο στην ύπαρξη του Πλανήτη Γη, όσο και στην ποιότητα ζωής των ανθρώπινων κοινωνιών.

ΥΠ’ ΟΨΙΝ ΤΑ ΠΑΡΑΚΑΤΩ:

1. Θα πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι το ζήτημα της «προστασίας του περιβάλλοντος» είναι πρωτίστως ζήτημα «προστασίας του ανθρώπου». Προς την κατεύθυνση δε αυτή η Commission ασκεί σοβαρές πιέσεις στα Κράτη-Μέλη (κατά το μέρος που αφορά τον Ευρωπαϊκό Ενωσιακό Χώρο), με επίκληση μάλιστα της Αρχής της Επικουρικότητας. Βεβαίως, οι «πιέσεις» αυτές, μέχρι και σήμερα, δεν φαίνεται να έχουν το επιθυμητό αποτέλεσμα. Και τούτο παρά το ότι η Commission, έχει υποβάλει από το 2001 προτάσεις, που είχαν ως Αρχή τους το δόγμα: «ο ρυπαίνων πληρώνει».  

2. Ωστόσο, άξιο παρατήρησης είναι (για όσους δεν είναι νομικοί) ότι το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης προχώρησε σε σημαντική νομολογιακή παραδοχή, σύμφωνα με την οποία: η Commission έχει δικαίωμα να προτείνει ακόμα και επιβολή ποινικών κυρώσεων για θέματα προστασίας του περιβάλλοντος. Δηλαδή, στο επίπεδο του ευρωπαϊκού νομικού πολιτισμού, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο του Λουξεμβούργου νομολόγησε όχι μόνο τη χρηματική καταβολή, αλλά και την ποινική δίωξη και καταδίκη όποιου προσβάλλει το περιβάλλον.

3. Πέραν, όμως, των Αρχών που διαπλάθονται σε επίπεδο ευρωπαϊκό και στο επίπεδο του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ), η «Γραμματεία Κλιματικών Αλλαγών» στηρίζει όλες τις πρόνοιες που αφορούν στην προστασία του περιβάλλοντος. Ωστόσο, ο απερχόμενος Πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ (Donald Trump), με το δικό του αντισυμβατικό και λαϊκιστικό τρόπο, «απέσυρε τις ΗΠΑ» από κάθε «τι» που μπορεί να είναι πρόνοια για την προστασία του περιβάλλοντος και την αποτροπή δυσμενούς κλιματικής αλλαγής. Μένει δε να κριθεί εάν ο νεοεκλεγείς Πρόεδρος Τζο Μπάιντεν (Joe Biden) θα ασκήσει πολιτικές, με βάση τις οποίες, πράγματι η προστασία του περιβάλλοντος καθεαυτή θα αποτελεί προτεραιότητα για την αειφόρο ανάπτυξη της νέας αμερικανικής Διοίκησης.

ΤΟ ΕΦΙΑΛΤΙΚΟ ΣΕΝΑΡΙΟ

Τα προαναφερόμενα θα πρέπει να συνεκτιμηθούν με τις προβλέψεις  εφιαλτικών διαστάσεων ως προς το περιβάλλον. Και τούτο διότι επισημαίνεται από την επιστημονική κοινότητα που υπερασπίζεται το περιβάλλον, ότι ακόμη κι αν ήταν δυνατόν από το έτος 2010 να σταματήσουν οι εκπομπές των αερίων του «Θερμοκηπίου», οι συνέπειες επ’ ωφελεία του περιβάλλοντος θα μπορούσαν να παρατηρηθούν μόνο το έτος 3000!.. Η μελέτη αυτή επισημαίνει το ακραίο φαινόμενο, ότι η παγκόσμια θερμοκρασία θα παραμείνει σε υψηλά επίπεδα για τα επόμενα (τουλάχιστον) χίλια χρόνια!..

ΩΣ ΚΑΤΑΚΛΕΙΔΑ

Απολύτως αναγκαίο είναι να συνειδητοποιήσουμε όλοι ότι η πολιτική προστασίας του περιβάλλοντος, θα πρέπει να καταστεί πρόταγμα πολιτικής, που συναρτάται ευθέως όχι μόνο με την ποιότητα ζωής, αλλά και με την οικονομική ανάπτυξη και αειφορία. Όσοι πολιτικοί σχηματισμοί και φορείς προτάσσουν την προστασία του περιβάλλοντος στις πολιτικές τους, υπερασπίζονται όχι μόνο το κοινωνικό δικαίωμα της κοινωνίας γενικώς, αλλά και το ατομικό δικαίωμα και έννομο αγαθό του κάθε ανθρώπου-πολίτη χωριστά. Το ΜέΡΑ 25 για την ελληνική πολιτική ζωή είναι η πρωτοπορία και σ’ αυτόν τον κρίσιμο τομέα.

* ο Πέτρος Μηλιαράκης δικηγορεί στα Ανώτατα Ακυρωτικά Δικαστήρια της Ελλάδας και στα Ευρωπαϊκά Δικαστήρια του Στρασβούργου και του Λουξεμβούργου (ECHR και GC-EU).