Gisele Halimi (Ζιζέλ Χαλμί): Ένας αγώνας για την ισότητα

Του Δημήτρη Μιμή   

Η δικηγόρος, φεμινίστρια Gisele Halimi, πέθανε στις 28 Ιουλίου 2020, στο σπίτι της στο Παρίσι, 93 ετών. Γεννήθηκε το 1927 στη La Goulette της Τυνησίας. Καταγόταν από πατριαρχική  φτωχή οικογένεια Εβραίων. Εκείνη την εποχή η γέννηση ενός κοριτσιού ήταν κατάρα και οι γονείς της έκρυψαν τη γέννηση της για τρεις εβδομάδες. Υπήρξε μέλος του γαλλικού κοινοβουλίου και συγγραφέας. Υπερασπίστηκε τα δικαιώματα των γυναικών, ιδίως  την πρόσβαση στην άμβλωση. Γενικά υπήρξε μια φιγούρα του γαλλικού φεμινισμού και συγκεκριμένα υπερασπίστηκε τις ξυλοδαρμένες  και ταπεινωμένες γυναίκες των οποίων ήταν η δικηγόρος.

Στην Τυνησία, όπου γεννήθηκε, τη δεκαετία του '30 τα κορίτσια δεν ελάμβαναν εκπαίδευση και έπρεπε από νωρίς να βρουν γαμπρό. Η μητέρα της  ήταν κόρη ραβίνου, βαθειά ευσεβής, και την μεγάλωσε με φόβο. Σε ηλικία 12 χρόνων, βλέποντας τη μητέρα της να είναι υποτακτική στον πατέρα της, έκανε απεργία πείνας και αποφάσισε να μην υπηρετεί τα αδέλφια της, γεγονός που έβρισκε πολύ άδικο.  Για να ξεφύγει απ΄ όλη αυτή την υποταγή άρχισε να διαβάζει όσο περισσότερο μπορούσε, παρ΄ ότι δεν υπήρχαν βιβλία στο σπίτι της, τα οποία δανειζόταν από μια φίλη της.  Μικρή, ενθαρρυνόμενη από τη δασκάλα της συμμετείχε σε διαγωνισμό που της επέτρεψε να αποκτήσει υποτροφία ώστε να μπορέσει να σπουδάσει. Έτσι μπαίνει στο γυμνάσιο και στα 17 της παίρνει το πτυχίο της. Έτσι, το όνειρο που είχε από μικρή πραγματοποιείται και πάει στη Γαλλία, όπου σπουδάζει νομικά και λαμβάνει το δίπλωμα της σε ηλικία 21 ετών. Τα απαιτούμενα χρήματα για τις σπουδές βρέθηκαν παραδίδοντας μαθήματα σε παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες.    

Τα λόγια που μας άφησε ως κληρονομιά είναι τα εξής:  " Περιμένω ακόμα μια επανάσταση στις νοοτροπίες και λέω στις γυναίκες τρία πράγματα. Η οικονομική σας ανεξαρτησία είναι το κλειδί για την απελευθέρωσή σας. Μην αφήνετε τίποτα να πάει στις χειρονομίες, στη γλώσσα, στις καταστάσεις που απειλούν την αξιοπρέπεια σας. Ποτέ μην παραιτηθείτε. " 

Σε συνέντευξη που παραχώρησε το 2012 αναφέρθηκε στην παιδική της ηλικία έως και τους αγώνες της ως δικηγόρος αλλά και ως ακτιβίστρια. Εκεί αναφέρθηκε στα εξής:   “Το περιβάλλον μου ήταν ακαλλιέργητο, φτωχό περιβάλλον. Και όπως συχνά σ΄ αυτούς τους ακαλλιέργητους και φτωχούς κύκλους, επιστρέφουμε στη θρησκεία που πάντα σκλαβώνει τις γυναίκες. Η παράδοση, όλα αυτά,  έκανε τα κορίτσια εκεί να εξυπηρετούν τα αγόρια. Και επειδή ήμασταν δύο αγόρια και δύο κορίτσια, έκανε τα κορίτσια εκεί να εξυπηρετούν τα αγόρια. Τα κορίτσια έπρεπε να  φροντίζουμε τον πατέρα μας, πράγμα που κάναμε επειδή τον αγαπούσαμε πολύ. Ήταν αστείος, ήταν παιχνιδιάρικος και ήταν ερωτευμένος με τις κόρες του.”

Στη συνέχεια αναφέρει:

“ Εγώ ήμουν θύμα αδικίας. Φυσικά υπάρχουν πολλά. Υπάρχει η στάση που συνίσταται στην παραίτηση από τον εαυτό μας, αυτό που υποστήριζε η μητέρα μου διαρκώς. Είσαι κορίτσι, μου έλεγε, έτσι είναι… καλό. “

Πίστευε ότι η κοινωνία δεν τη θέλει και αυτό την οδήγησε τελικά να παλέψει πρώτα με τον εαυτό της και μετά με την κοινωνία. Πάντα ήθελε να ξεφύγει από την άποψη ότι οι γυναίκες είναι κατώτερες από τους άντρες. Αυτή η διάκριση ήταν γι΄ αυτή μια κακοποίηση και ήθελε να την αλλάξει.

Η  Gisele Halimi, υπήρξε μια από τις σημαντικότερες δικηγόρους φεμινίστριες του 20ου  αιώνα. Σ΄ όλη της τη ζωή εργάστηκε για την απελευθέρωση αμβλώσεων και την ποινικοποίηση του βιασμού. Έφερε στα δικαστήρια  εμβληματικές  δίκες όπως την περίπτωση Bobigny to 1972,  περίπτωση που μια ανήλικη γυναίκα έκανε έκτρωση μετά από βιασμό, πράγμα που απαγορεύονταν στη Γαλλία την εποχή αυτή. Άλλη μια δίκη ήταν αυτή της    Aix-en-Provence που δύο νεαροί Βέλγοι ομοφυλόφιλοι  βιάστηκαν από τρείς άνδρες κοντά στη Μασσαλία. Στη δίκη αυτή ζήτησε να μην υπάρξει κλειστή συνεδρία γιατί δεν θέλει να υπάρχουν κλειστές πόρτες, για να γνωρίζει  το κοινό τι συνέβη.