Του Μηνά Ρασούλη
Επιχείρηση «Ρόδος», Πολύ μελάνι έχει χυθεί τα τελευταία 30 χρόνια για την ελληνοτουρκική αντιπαράθεση της γεωστρατηγικής αξίας των Δωδεκανήσων . Τώρα δε με την εκμετάλλευση της ΑΟΖ , ειδικά του τμήματος του συμπλέγματος Καστελόριζου γίνεται ακόμα μεγαλύτερη. Ας θυμηθούμε όμως ένα γεγονός με κωδικό « Ρόδος».
Το 1970 η Αίγυπτος και το Ισραήλ ενώ δεν βρίσκονταν, τυπικά, σε εμπόλεμη κατάσταση, οι εχθροπραξίες δεν είχαν πάψει μετά τον πόλεμο των Έξι Ημερών της 5ης Ιουνίου 1067 , γιατί τον Ιούλιο του 1969 είχε εγκαινιαστεί από τον Πρόεδρο της Αιγύπτου Νάσερ ο « Πόλεμος της Φθοράς» με την πρόκληση μικρής κλίμακας σποραδικών συγκρούσεων σε ξηρά, αέρα και θάλασσα, αλλά κυρίως στην ανατολική όχθη της διώρυγας του Σουέζ σε προσπάθεια διατήρησης του αιγυπτιακού πόθου επανάκτησης του Σινά.
Έχοντας ηττηθεί κατά κράτος και έχοντας χάσει την χερσόνησο του Σινά, οι Αιγύπτιοι αρνούνταν να αποδεχτούν την ήττα τους , ενώ οι Ισραηλινοί προσπαθούσαν συνεχώς να τους πείσουν. Στο πλαίσιο αυτό εντάσσεται και η Επιχείρηση «Ρόδος». Οι Ισραηλινοί αποφάσισαν να επιτεθούν στο μικρό νησί Σαντουάν, που βρίσκεται ακριβώς νοτιοδυτικά της απόληψης της χερσονήσου του Σινά, στην νότιο είσοδο του κόλπου του Σουέζ. Εκεί οι Αιγύπτιοι είχαν εγκαταστήσει σταθμό ραντάρ.
Στόχος της επιχείρησης ήταν η καταστροφή του σταθμού και η σύλληψη Αιγυπτίων αιχμαλώτων τόσο για συλλογή πληροφοριών, όσο και για ανταλλαγή με Ισραηλινούς αιχμαλώτους. Την αποστολή κατάληψης του νησιού ανέλαβε το 202ο Τάγμα Αλεξιπτωτιστών και ο επίλεκτος Λόχος Ανιχνευτών της Ταξιαρχίας Αλεξιπτωτιστών, ο τελευταίος υπό τον λοχαγό Μότι Παζ. Οι αιγυπτιακή φρουρά στο νησί ήταν περιορισμένη αριθμητικά. Υπήρχαν εκεί 60 Αιγύπτιοι κομάντο και 40 ακόμα άνδρες του αιγυπτιακού ναυτικού. Σημείο στηρίγματος της φρουράς ήταν ένας φάρος με τα γύρω κτήρια και άλλα εννέα φυλάκια ως σημεία στηρίγματος.
Το πρωί της 22ης Ιανουαρίου 1970 η επιχείρηση για ένα προληπτικό κτύπημα ξεκίνησε με την επιδρομή 12 ισραηλινών αεροπλάνων τύπου Α-4 Skyhawk κατά των αιγυπτιακών θέσεων στο νησί, η οποία προκάλεσε απώλειες και ένα ψυχολογικό πλήγμα .
Το σημαντικότερο όμως αποτέλεσμα ήταν ότι από την επίθεση σκοτώθηκε ο Αιγύπτιος επικεφαλής της φρουράς που έτσι έμεινε ακέφαλη. Λίγο αργότερα οι Ισραηλινοί αλεξιπτωτιστές βρίσκονταν στον αέρα επιβαίνοντες σε ελικόπτερα τύπου Bell 205 και SA-321K Super Frelon. Στις 09.15 οι Ισραηλινοί είχαν πατήσει στο νησί. Οι άνδρες του 202ου Τάγματος επιτέθηκαν αμέσως στις αιγυπτιακές θέσεις.
Οι Αιγύπτιοι αρνήθηκαν την ισραηλινή πρόταση περί κατάθεσης των όπλων και αντιστάθηκαν. Εντός μιας ώρας όμως μόνο τρία φυλάκια τους άντεχαν ακόμα με κόστος για τους Ισραηλινούς έναν μόνο νεκρό. Οι άνδρες του λοχαγού Παζ επιχείρησαν να υπεφαλαγγίσουν από τα δυτικά τις αιγυπτιακές θέσεις αλλά έπεσαν σε ναρκοπέδιο. Ο υπολοχαγός Μπατ Λεβ σκοτώθηκε και αρκετοί άνδρες του επίλεκτου λόχου τραυματίσθηκαν. Κατόπιν αυτού ο λόχος αποτραβήχτηκε. Ωστόσο στις 10.30 αφίχθησαν στο νησί ισραηλινές ενισχύσεις υπό τον συνταγματάρχη Γιαρόν.
Στις 12.00 νέα επίθεση των Ισραηλινών είχε ως αποτέλεσμα την κατάληψη του φάρου αλλά όχι και των γύρω κτισμάτων. Ο επικεφαλής της ισραηλινής ομάδας εφόδου υπολοχαγός Κότλερ τραυματίσθηκε. Τελικά στις 12.57 όλες οι αντιστάσεις έπαψαν, καθώς οι Ισραηλινοί εκκαθάρισαν με χειροβομβίδες όλα τα κτήρια. Ο τραυματίας Κότλερ και ένας βαριά τραυματισμένος Αιγύπτιος αξιωματικός μεταφέρθηκαν με ελικόπτερο στο Σινά.
Ο γενναίος Αιγύπτιος αξιωματικός όμως – οποίος είχε συνεχίσει να μάχεται εντελώς μόνος – εξέπνευσε στο νοσοκομείο. Τα αιγυπτιακά σημεία στηρίγματος «Ντάφνα» και «Νβόρα» που συνέχισαν να αντιστέκονται κατελήφθησαν στις 14.15 και 15.30 αντίστοιχα με συνεργασία και της αεροπορίας. Από τους αμυνόμενους σε αυτά 17 άνδρες σκοτώθηκαν και 14 αιχμαλωτίσθηκαν. Αρκετοί ακόμα Αιγύπτιοι αιχμαλωτίστηκαν σε άλλα σημεία του νησιού. Η μάχη είχε τελειώσει. Οι Αιγύπτιοι επιχείρησαν να αντιδράσουν σπασμωδικά.
Σε πρώτη φάση έστειλαν δύο τορπιλακάτους τους προς το νησί που όμως εντοπίστηκαν και βυθίστηκαν από ισραηλινά Α-4. Κατόπιν ένα μοναχικό σοβιετικής κατασκευής βομβαρδιστικός τους Il-28 πραγματοποίησε βομβάρδισε το νησί χωρίς να προκαλέσει καμία απώλεια στους Ισραηλινούς. Οι Ισραηλινοί παρέμειναν στο νησί όλη τη νύκτα χωρίς να ενοχληθούν. Στις 11.50 το επόμενο πρωί έλαβαν τη διαταγή αποχώρησης αφού πρώτα καταστρέψουν τα πάντα πλην του φάρου.
Το τελευταίο ισραηλινό ελικόπτερο έφυγε από το νησί στις 14.40 της 23ης Ιανουαρίου. Οι Ισραηλινοί μετέφεραν μαζί τους 62 Αιγυπτίους αιχμαλώτους, απάρτια από το εκεί ραντάρ Decca και πυρομαχικά. Η επιχείρηση είχε τελειώσει μετά από 36 ώρες και είχε κοστίσει τρεις νεκρούς και επτά τραυματίες. Οι νεκροί Αιγύπτιοι, κατά τις ισραηλινές πηγές, έφτασαν τους 70, περιλαμβανομένων και των πληρωμάτων των δύο τορπιλακάτων που χάθηκαν αύτανδρες.
Οι Αιγύπτιοι παραδέχτηκαν 80, συνολικά, απώλειες. Το Κάιρο επίσης ανέφερε ότι οι Ισραηλινοί «επιχείρησαν» να αποβιβαστούν στο νησί και πως είχαν χάσει 30 άνδρες και δύο αεροσκάφη τους. Μετά την επιχείρηση ο Νάσερ ζήτησε άμεσα βοήθεια από την Σοβιετική Ένωση.
* Ο Μηνάς Ρασούλης είναι Ταξίαρχος Τεθωρακισμένων ε.α
